Méthodes de Monte Carlo appliquées à la Finance - Maths-Fi

Transcription

Méthodes de Monte Carlo appliquées à la Finance - Maths-Fi
Pìwkrghv gh Prqwh Fduor
dssoltxìhv ã od Ilqdqfh =
Hfkdqwloorqqdjh g*lpsruwdqfh hw Vwudwlfdwlrq
srxu ohv surfhvvxv gh glxvlrq
Qlfrodv Edxg
Ylqfhqw Sruwh
Jurxsh gh Wudydlo
Gluljì sdu Sdxo Ghph| hw Jdîo Ulerxohw/
Jurxsh gh Uhfkhufkh Rsìudwlrqqhooh/ Fuìglw O|rqqdlv
pdl 5334
Wdeoh ghv pdwlëuhv
Lqwurgxfwlrq
4
4 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
6
414
Sulqflsh ghv pìwkrghv gh Prqwh Fduor 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
6
415
Frqwu÷oh gh od frqyhujhqfh 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
7
416
Dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
9
5 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
46
514
Glvfuìwlvdwlrq gx surfhvvxv gh glxvlrq 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
47
515
Frqvwuxfwlrq gh od gìulyh vxlydqw xq sulqflsh gh judqghv gìyldwlrqv 1 1 1
48
516
Dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh sdu vwudwlfdwlrq 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
4;
517
Dssolfdwlrqv = rswlrqv vxu xq vrxv0mdfhqw ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh 1 1 1 1
4<
6 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
614 Surfhvvxv rswlpdo !W 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
55
56
615
Xwlolvdwlrq ghv judqghv gìyldwlrqv srxu o*dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh 1
57
616
Gìulyh gh Eodfn hw Vfkrohv 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
67
Frqfoxvlrq
6;
Dqqh{hv
73
D Sulqflsh gh Judqghv Gìyldwlrqv
73
E Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh hw vwudwlfdwlrq = uìvxowdwv qxpì0
ultxhv
75
F Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh = uìvxowdwv qxpìultxhv
76
F14 Hydoxdwlrq g*rswlrqv g*dfkdw hxursìhqqhv = prgëoh 4 +Khvwrq, 1 1 1 1 1
77
F15 Hydoxdwlrq g*rswlrqv g*dfkdw hxursìhqqhv = prgëoh 5 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
78
F16 Hydoxdwlrq g*rswlrqv GLF = prgëoh 4 +Khvwrq, 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
79
F17 Hydoxdwlrq g*rswlrqv GLF = prgëoh 5 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
7:
G Yduldeoh gh frqwu÷oh = oh fdv g*xqh rswlrq vxu sdqlhu
7;
Lqwurgxfwlrq
Oh fdguh jìqìudo gh qrwuh sureoëph hvw o*ìydoxdwlrq gx sul{ g*xq surgxlw qdqflhu grqw
oh sd|r whuplqdo gìshqg ghv ydohxuv ixwxuhv g*xq dfwli vrxv0mdfhqw1 Gdqv xq suhplhu
whpsv/ lo frqylhqw gh prgìolvhu fruuhfwhphqw o*ìyroxwlrq gh od ydohxu gx vrxv0mdfhqw vxu
ohtxho hvw frqvwuxlw oh surgxlw qdqflhu1
Oh prgëoh gh Eodfn0Vfkrohv ^5` hvw xq ghv prgëohv ohv soxv vlpsohv1 Od ydohxu gx
vrxv0mdfhqw vxlw xq prxyhphqw eurzqlhq jìrpìwultxh =
gV|
@ egw . gZ|
V|
rü e hw vrqw ghx{ frqvwdqwhv/ +Z| , hvw xq prxyhphqw eurzqlhq vwdqgdug vrxv od sur0
edelolwì klvwrultxh1 Fhwwh prgìolvdwlrq hvw wuëv lqwìuhvvdqwh srxu o*ìydoxdwlrq g*rswlrqv1
Hq hhw/ oh pdufkì pxql g*xq dfwli vdqv ulvtxh gh uhqghphqw u hvw doruv frpsohw/ fh txl
shuphw gh gìwhuplqhu gh idêrq xqltxh oh sul{ gh wrxw surgxlw qdqflhu1 Xq ghx{lëph
dydqwdjh hvw o*h{lvwhqfh gh irupxohv ihupìhv grqqdqw od ydohxu gh ehdxfrxs gh surgxlwv
qdqflhuv/ frpph ohv rswlrqv hxursìhqqhv gh yhqwh hw g*dfkdw1 Fhshqgdqw/ fh prgëoh
qh uhqg sdv frpswh gh soxvlhxuv skìqrpëqhv1 O*hhw ohswrnxuwltxh +txhxhv ìsdlvvhv ghv
uhqghphqwv, q*hvw sdv sulv hq frpswh sdu fh prgëoh orjqrupdo1 Gh soxv/ oh vploh revhuyì
vxu ohv yrodwlolwìv lpsolflwhv/ fdofxoìhv hq lqyhuvdqw od irupxoh gh Eodfn0Vfkrohv srxu
ohv rswlrqv/ frqwuhglw fh prgëoh1
Kxoo hw Zklwh ^48` vh vrqw lqwìuhvvìv ã xq prgëoh soxv jìqìudo/ gdqv ohtxho od ydohxu
gx vrxv0mdfhqw hvw jrxyhuqìh sdu ohv ìtxdwlrqv vxlydqwhv =
_7| @ e gw . +\ , gZ
|
|
c|
7|
g\| @ | gw . | gZ2c|
g kZ > Z2 l| @ | gw
Fh prgëoh qh suìvhqwh sdv ohv lqfrqyìqlhqwv gx prgëoh gh Eodfn0Vfkrohv1 Qìdqprlqv/
oh pdufkì q*hvw soxv frpsohw hw lo q*hvw sdv srvvleoh gh gìwhuplqhu gh idêrq xqltxh oh sul{
ghv rswlrqv1 Fhshqgdqw/ o*h{lvwhqfh g*xqh rswlrq hxursìhqqh frwìh shuphw gh frpsoìwhu
oh pdufkì +Urpdqr hw Wrx}l^4;`,1 Dlqvl/ hq vxssrvdqw tx*lo | d devhqfh g*rssruwxqlwì
g*duelwudjh vxu ohv pdufkìv/ lo h{lvwh xqh xqltxh suredelolwì T whooh txh oh sul{ L} g*xq
surgxlw qdqflhu gh x{ ixwxuv dfwxdolvìv j +V| > 3 w W , vh phwwh vrxv od iruph =
L} @ HT ^j +V| > 3 w W ,` =
Lo q*h{lvwh soxv hq jìqìudo gh irupxoh dqdo|wltxh vlpsoh txl shuphwwh g*rewhqlu L} gh idêrq
gluhfwh/ pdlv fhwwh uhsuìvhqwdwlrq suredelolvwh gx sul{/ lvvxh gh od wkìrulh gìyhorssìh sdu
Kduulvrq hw Nuhsv ^44`/ vxjjëuh g*xwlolvhu ohv pìwkrghv gh Prqwh Fduor srxu hq hvwlphu
od ydohxu1
Od vlpxodwlrq sdu Prqwh Fduor hvw irqgìh vxu od orl ghv judqghv qrpeuhv1 Oh sulqflsh hvw
gh vlpxohu/ gh idêrq lqgìshqgdqwh/ xq judqg qrpeuh gh yduldeohv doìdwrluhv +V| ,f$|$A /
4
sxlv gh suhqguh frpph hvwlpdwhxu gx sdudpëwuh g*lqwìuíw L} od pr|hqqh hpslultxh ghv
j +V| > 3 w W , uìdolvìv1
Vl o*huuhxu frpplvh hvw qxooh gh idêrq dv|pswrwltxh/ fh q*hvw sdv oh fdv ã glvwdqfh qlh1
Lo frqylhqw grqf gh phwwuh hq sodfh ghv rxwlov gh frqwu÷oh gh od frqyhujhqfh1 Fhx{0fl
uhsrvhqw hvvhqwlhoohphqw vxu o*xwlolvdwlrq gx wkìruëph Fhqwudo Olplwh1 Lo dssdudñw txh od
yduldqfh gh od orl vlpxoìh mrxh xq u÷oh irqgdphqwdo srxu od frqvwuxfwlrq ghv lqwhuydoohv
gh frqdqfh = soxv od yduldqfh hvw ìohyìh/ soxv od wdlooh gh o*lqwhuydooh hvw lpsruwdqwh1
Dq g*dpìolruhu od suìflvlrq gh o*hvwlpdwhxu/ rq fkhufkhud grqf ã vlpxohu gh qrxyhoohv
yduldeohv doìdwrluhv g*hvsìudqfh oh sdudpëwuh g*lqwìuíw L} hw gh yduldqfh lqiìulhxuh ã fhooh
gh j +V| > 3 w W ,1
Gdqv od suhplëuh sduwlh gh fh pìprluh/ qrxv suìvhqwrqv/ gdqv xq fdguh jìqìudo/ ohv txdwuh
pìwkrghv gh uìgxfwlrq gh od yduldqfh ohv soxv fodvvltxhv1 Qrxv qrxv lqwìuhvvhurqv soxv
sduwlfxolëuhphqw ã o*ìfkdqwloorqqdjh g*lpsruwdqfh hw ã od vwudwlfdwlrq/ pìwkrghv txh
qrxv h{sorlwhurqv/ gdqv ohv ghx{ sduwlhv vxlydqwhv/ gdqv oh fdv sduwlfxolhu ghv surfhvvxv
gh glxvlrq1
Dssoltxìh dx fdofxo gx sdudpëwuh L} @ HT ^j +V| > 3 w W ,`/ o*ìfkdqwloorqqdjh g*lpsru0
wdqfh hvw xqh pìwkrgh txl frqvlvwh ã prglhu od orl gh od yduldeoh +V| ,f$|$A vlpxoìh
gh idêrq ã suhqguh hq frpswh ohv vsìflflwìv gh od irqfwlrq j ã lqwìjuhu/ ohv uìdolvdwlrqv
j +V| > 3 w W , ìwdqw doruv srqgìuìhv dq gh qh sdv eldlvhu o*hvwlpdwlrq gh L} 1 j uhsuì0
vhqwdqw oh sd|r dfwxdolvì g*xq surgxlw gìulyì/ lo v*djlw hq jìqìudo g*xqh irqfwlrq srvlwlyh
rx qxooh/ vwulfwhphqw srvlwlyh vxu oh grpdlqh g*h{huflfh1 Od vlpxodwlrq gh wudmhfwrluhv
qh shuphwwdqw sdv o*h{huflfh gh o*rswlrq q*dssruwhqw txh shx g*lqirupdwlrq srxu hvwl0
phu L} 1 Hq uhydqfkh/ fhv wudmhfwrluhv frqwulexhqw gh idêrq vljqlfdwlyh ã od yduldqfh gh
o*hvwlpdwhxu1 Lo shxw grqf íwuh lqwìuhvvdqw gh prglhu od orl gx surfhvvxv +V| ,f$|$A dq
g*dxjphqwhu oh qrpeuh gh wudmhfwrluhv vlpxoìhv shuphwwdqw o*h{huflfh gh o*rswlrq1
O*dssurfkh txh qrxv gìyhorssrqv gdqv ohv ghx{lëph hw wurlvlëph sduwlhv gh fh pìprluh
frqvlvwh ã prglhu od gìulyh gx surfhvvxv +V| ,f$|$A dq g*dffurñwuh od suredelolwì g*h{hu0
flfh1 Gh idêrq soxv qh/ lo v*djlw gh phwwuh hq sodfh ghv fkdqjhphqwv gh gìulyh suhqdqw
hq frpswh od glvwulexwlrq gx sd|r vxu oh grpdlqh g*h{huflfh = rq fkhufkh ã frqvwuxluh
xq hvwlpdwhxu lqwìjudqw oh pd{lpxp g*lqirupdwlrq shuwlqhqwh vxu od irqfwlrq ã lqwìjuhu1
Ohv glìuhqwhv pìwkrghv suìvhqwìhv glëuhqw sdu oh prgh gh frqvwuxfwlrq gx fkdqjhphqw
gh gìulyh1 Gdqv od ghx{lëph sduwlh/ rq vh olplwh dx{ vhxov fkdqjhphqwv gh gìulyh gìwhu0
plqlvwhv1 Fhwwh whfkqltxh suìvhqwh o*dydqwdjh gh srxyrlu íwuh frxsoìh ã xqh ghx{lëph
pìwkrgh g*dffìoìudwlrq = od vwudwlfdwlrq1 Gdqv od wurlvlëph sduwlh/ qrxv qrxv lqwìuhvvrqv
dx fdv ghv fkdqjhphqwv gh gìulyh vwrfkdvwltxhv1 Gdqv wrxv ohv fdv/ ohv fkdqjhphqwv gh
gìulyh sursrvìv v*dyëuhqw rswlpdx{ gh idêrq dv|pswrwltxh1
5
41 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
4
Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
Od uhsuìvhqwdwlrq vrxv iruph suredelolvwh ghv surgxlwv gìulyìv/ lvvxh gh od wkìrulh gìyh0
orssìh sdu Kduulvrq hw Nuhsv ^44`/ hw Kduulvrq hw Solvnd ^45`^46` frqgxlw qdwxuho0
ohphqw ã frqvlgìuhu ohv pìwkrghv gh Prqwh Fduor srxu o*ìydoxdwlrq gh ohxuv sul{ = gdqv
od phvxuh rü xq pdufkì qdqflhu shxw íwuh grwì g*xqh suredelolwì ulvtxh0qhxwuh T/ oh
sul{ g*xq dfwli dssdudñw frpph ìwdqw ìjdo ã o*hvsìudqfh/ vrxv fhwwh suredelolwì/ ghv x{
ixwxuv dfwxdolvìv tx*lo jìqëuh1 Iruphoohphqw/ oh sureoëph gh o*ìydoxdwlrq g*xqh rswlrq
v*ìfulw
L} @ HT ^j +V| > 3 w W ,` =
+414,
V| uhsuìvhqwdqw oh sul{ gx vrxv0mdfhqw ã od gdwh
dfwli
shxw grqf íwuh fdofxoì
w1 Oh sul{ g*xq
hq vlpxodqw Q wudmhfwrluhv lqgìshqgdqwhv V| f$|$A > = = = > V| f$|$A 1 Srxu fkdfxqh gh
fhv wudmhfwrluhv/ rq fdofxoh doruv oh prqwdqw j V| > 3 w W ghv x{ ixwxuv dfwxdolvìv
fruuhvsrqgdqwv1 Od orl iruwh ghv judqgv qrpeuhv dvvxuh od frqyhujhqfh gh od pr|hqqh
dulwkpìwltxh ghv ydohxuv vlpxoìhv yhuv oh sul{1
Gdqv xq fhuwdlq qrpeuh gh vlwxdwlrqv sduwlfxolëuhv/ o*ìtxdwlrq +4=4, vh uìvrxw gh idêrq
dqdo|wltxh1 F*hvw sdu h{hpsoh oh fdv ghv rswlrqv g*dfkdw hxursìhqqhv gdqv oh prgëoh
gh Eodfn hw Vfkrohv1 Fhshqgdqw/ srxu ghv surgxlwv soxv frpsoh{hv/ rx srxu xqh
prgìolvdwlrq soxv qh gx vrxv0mdfhqw lqwìjudqw xq doìd vxssoìphqwdluh gdqv o*ìyroxwlrq
gh od irqfwlrq gh yrodwlolwì / lo hvw uduh txh o*rq sxlvvh rewhqlu ghv irupxohv ihupìhv
g*ìydoxdwlrq1 Lo hvw doruv qìfhvvdluh g*dssoltxhu ghv pìwkrghv qxpìultxhv srxu uìvrxguh
oh sureoëph g*ìydoxdwlrq gh o*rswlrq1 Ohv vlpxodwlrqv sdu pìwkrghv gh Prqwh Fduor vrqw
doruv xqh ghv whfkqltxhv frxudpphqw xwlolvìhv1
414
Sulqflsh ghv pìwkrghv gh Prqwh Fduor
Ohv whfkqltxhv gh vlpxodwlrq sdu pìwkrgh gh Prqwh Fduor xwlolvhqw od
orl iruwh ghv judqgv
qrpeuhv srxu hvwlphu od ydohxu uhfkhufkìh L} 1 Vl ohv frxuehv V @ V| > 3 w W > 4 l Q/ uhsuìvhqwhqw Q wudmhfwrluhv lqgìshqgdqwhv glvwulexìhv vxlydqw xqh píph orl/ doruv
f @
4 [ Rr
j V $ L} =
Q '
Oh sulqflsh
gh edvh ghv pìwkrghv gh Prqwh Fduor frqvlvwh ã jìqìuhu Q wudmhfwrluhv
V @ V| > 3 w W hw ã frqvlgìuhu f frpph hvwlpdwhxu gx sul{/ fhoxl0fl frqyhujhdqw
yhuv oh sdudpëwuh g*lqwìuíw L} 1
Oh wkìruëph fhqwudo olplwh shuphw g*dyrlu xqh lgìh gh o*dssur{lpdwlrq uìdolvìh1 Vl oh
prphqw g*ruguh 5 gh j +V| > 3 w W , hvw ql/ doruv =
#
$
s
4 [ ,J
Q
j V L} $ Q +3> ydu ^j +V,`, =
Q
'
6
41 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
Od gìwhuplqdwlrq gx qrpeuh Q gh vlpxodwlrqv qìfhvvdluhv srxu rewhqlu xq hvwlpdwhxu
vdwlvidlvdqw gx sul{ frqvwlwxh o*xq ghv sureoëphv dxtxho vh wurxyh frqiurqwì oh sudwlflhq1
G*dsuëv oh wkìruëph fhqwudo olplwh txh o*rq ylhqw gh udsshohu/ soxv od yduldqfh Y gh j V hvw ìohyì/ soxv oh qrpeuh gh vlpxodwlrqv qìfhvvdluhv ã o*rewhqwlrq g*xq hvwlpdwhxu suìflv
hvw lpsruwdqw1 Vl od uìdolvdwlrq g*xqh vlpxodwlrq hvw wuëv frþwhxvh hq whpsv gh fdofxo/ lo
shxw íwuh lqwìuhvvdqw gh gìyhorsshu xqh dssurfkh dowhuqdwlyh mrxdqw qrq sdv vxu Q pdlv
T=
vxu Y dq gh uìgxluh oh udwlr Qrxv suìvhqwrqv gdqv ohv sdudjudskhv vxlydqwv ohv pìwkrghv fodvvltxhv gh uìgxfwlrq gh
od yduldqfh xwlolvìhv gdqv oh fdguh ghv vfkìpdv gh Prqwh Fduor1 Gdqv xq suhplhu whpsv/
qrxv dgrswrqv xq srlqw gh yxh uhodwlyhphqw jìqìudo/ lqgìshqgdpphqw ghv frqvlgìudwlrqv
vsìfltxhv ã od prgìolvdwlrq qdqflëuh1 Oh irupdolvph sursuh dx{ surfhvvxv xwlolvìv gdqv
ohv dssolfdwlrqv qdqflëuhv hvw gìyhorssì gdqv xq vhfrqg whpsv1
Sdupl ohv glìuhqwhv pìwkrghv suìvhqwìhv/ qrxv ìwxglhurqv soxv sduwlfxolëuhphqw od pì0
wkrgh g*ìfkdqwloorqqdjh g*lpsruwdqfh +rx g*ìfkdqwloorqqdjh srqgìuì,/ vxu odtxhooh vh
irqghqw ohv glìuhqwv hvwlpdwhxuv gh sul{ txh qrxv suìvhqwrqv gdqv ohv ghx{ sduwlhv
vxlydqwhv1
Srxu frpphqfhu/ qrxv qrxv lqwìuhvvrqv dx sureoëph gx frqwu÷oh gh od frqyhujhqfh1 Hq
sduwlfxolhu/ qrxv udsshorqv vxfflqfwhphqw od idêrq grqw rq frqvwuxlw ohv lqwhuydoohv gh
frqdqfh dssdudlvvdqw gdqv ohv glyhuvhv dssolfdwlrqv gh fh pìprluh1
415
Frqwu÷oh gh od frqyhujhqfh
Oh fdguh g*dqdo|vh hvw srvì gh od idêrq vxlydqwh1 Rq frqvlgëuh xq hvsdfh suredelolvì
+> I> T, hw rq vh grqqh xq yduldeoh doìdwrluh [ ã ydohxuv gdqv xq hvsdfh V> gh orl
+g{,1 Rq vrxkdlwh hvwlphu qxpìultxhphqw/ ã sduwlu g*xqh pìwkrgh gh vlpxodwlrq gh
Prqwh Fduor/ oh sdudpëwuh g*lqwìuíw
]
j +{, +g{, @ HT ^j +[,`
+415,
L} @
4
rü j uhsuìvhqwh xqh irqfwlrq 0lqwìjudeoh1 Od pìwkrgh gh Prqwh Fduor vwdqgdug frqvlvwh
ã uìdolvhu Q wludjhv doìdwrluhv lqgìshqgdqwv +{ > = = = > { , vxlydqw od orl hw ã frqvlgìuhu
4 [
j +{& ,
f} @
Q
+416,
&'
frpph hvwlpdwhxu gx sdudpëwuh L} = Lo v*djlw lfl g*xqh dssolfdwlrq gluhfwh gh od orl iruwh
ghv judqgv qrpeuhv txl/ frpswh whqx ghv k|srwkëvhv txh o*rq ylhqw gh irupxohu/ dvvxuh
txh
olp f} @ L} s=v=
<"
7
41 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
Frpph gdqv oh fdv ghv pìwkrghv g*lqwìjudwlrq gìwhuplqlvwhv/ o*huuhxu g*dssur{lpdwlrq
olìh ã f} gìfurñw oruvtxh Q dxjphqwh1 Qìdqprlqv/ o*huuhxu qh v*h{sulph sdv lfl hq whuph
g*dssur{lpdwlrq pdwkìpdwltxh pdlv vxlydqw ghv frqvlgìudwlrqv vwdwlvwltxhv olìhv ã o*doìd
gh o*ìfkdqwloorqqdjh1 Hq sduwlfxolhu/ frpph qrxv o*dyrqv gìmã qrwì/ od frqyhujhqfh gh f}
yhuv oh sdudpëwuh g*lqwìuíw L} hvw xqh frqyhujhqfh suhvtxh vxuh/ fh txl vljqlh txh
T olp f} @ L} @ 4=
<"
Vl fhwwh sursulìwì hvw elhq ìylghpphqw vrxkdlwdeoh/ hooh qh shuphw sdv g*ìydoxhu o*huuhxu
frpplvh oruvtxh Q hvw ql1
Qrxv suìvhqwrqv lfl od pìwkrgh g*ìydoxdwlrq gh o*huuhxu frppxqìphqw xwlolvìh hq sud0
wltxh srxu uìvrxguh fh sureoëph1 Hooh uhsrvh vxu od frqvwuxfwlrq g*xq lqwhuydooh gh
frqdqfh1 Gh soxv/ qrxv h{solflwrqv ohv dssur{lpdwlrqv uìdolvìhv dq gh phwwuh hq ìyl0
ghqfh ohv olplwhv g*xq who lqwhuydooh1
O*lqwhuydooh LF +, txh o*rq vrxkdlwh h{solflwhu hvw fhqwuì vxu o*hvwlpdwhxu f} / hw who txh
oh sdudpëwuh g*lqwìuíw L} dssduwlhqqh ã LF +, dyhf suredelolwì 4 =
T +L} 5 LF +,, @ 4 Oruvtxh oh prphqw g*ruguh 5 gh j +[, hvw ql/ oh wkìruëph fhqwudo olplwh dvvxuh txh =
#
$
s
4 [
,J
Q
j +{ , L} $ Q +3> ydu ^j +[,`, =
Q
'
Dlqvl/ srxu Q vx!vdpphqw
judqg/
rq shxw vxssrvhu txh o*hvwlpdwhxu f} hvw glvwulexì
@od}Ef o
vxlydqw xqh orl Q L} >
= Fhwwh suhplëuh dssur{lpdwlrq shuphw g*ìfuluh LF +,
vrxv od iruph vxlydqwh =
t
t
@od}Ef o 3
@od}Ef o 3
LF +, @ f} > f} .
+417,
4
4
5
5
rü uhsuìvhqwh od irqfwlrq gh uìsduwlwlrq gh od orl qrupdoh fhqwuìh uìgxlwh1 Lo hvw lp0
sruwdqw gh uhpdutxhu txh o*dssur{lpdwlrq uìdolvìh lqgxlw lfl xqh suhplëuh huuhxu vxu od
gìqlwlrq gh o*lqwhuydooh gh frqdqfh/ huuhxu txl qh shxw íwuh frqwu÷oìh = vl ohv txhxhv
gh glvwulexwlrq gh od yìulwdeoh orl gh f} vrqw soxv ìsdlvvhv txh srxu od orl qrupdoh/ doruv
o*xwlolvdwlrq gh o*lqwhuydooh LF +, gìql sdu od uhodwlrq +4=7, vxu0hvwlph o*h!fdflwì gh o*hv0
wlpdwhxu f} hw/ lqyhuvhphqw/ o*h!fdflwì gh f} hvw vrxv0hvwlpìh vl ohv txhxhv gh glvwulexwlrq
vrqw soxv qhv1
Sdu dloohxuv/ oh sdudpëwuh ydu ^j +[,` hvw d sulrul lqfrqqx1 Qìdqprlqv/ rq shxw o*hvwlphu
ã sduwlu gh o*ìfkdqwloorq ghv yduldeohv { vlpxoìhv srxu frqvwuxluh f} = Vl o*rq qrwh y}
o*hvwlpdwhxu gh od yduldqfh gh j +[, frqvwuxlw ã sduwlu ghv uìdolvdwlrqv { > rq d =
#
$2
[
4
4 [
y} @
j +{ ,2 j +{ , =
Q
Q
'
'
8
41 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
O*lqwhuydooh gh frqdqfh v*ìfulw doruv
t
t
} 3 
} 3 
> f} . 4
4
LF +, @ f} 5
5
+418,
Vl y} fruuhvsrqg elhq ã xq hvwlpdwhxu frqyhujhqw/ vdqv eldlv/ gh ydu ^j +[,`/ oh idlw gh
uhpsodfhu ydu ^j +[,` sdu y} gdqv od irupxoh +4=7, lqwurgxlw xqh qrxyhooh vrxufh g*huuhxu
olìh ã o*doìd gh o*ìfkdqwloorqqdjh1
Qrwrqv hq rxwuh txh o*huuhxu lqgxlwh sdu o*xwlolvdwlrq gh od vwdwlvwltxh y} hvw g*dxwdqw
soxv lpsruwdqwh txh f} hw y} qh vrqw sdv ghv vwdwlvwltxhv lqgìshqgdqwhv1 Od fruuìodwlrq
hqwuh fhv ghx{ vwdwlvwltxhv frqgxlw ã vxu0hvwlphu/ rx vrxv0hvwlphu/ od suìflvlrq gh o*hvwl0
pdwhxu f} 1 Sdu h{hpsoh/ gdqv oh fdv sduwlfxolhu rü j +[, hvw xqh yduldeoh gh Ehuqrxlool
gh sdudpëwuh / Ilvkpdq ^7` prqwuh txh
;
? 4 vl 3 ? 2
=
olp fruu +f} > y} , @
3
@ 2
=
<"

4
?
4
2
Hq jìqìudo/ od fruuìodwlrq hqwuh f} hw y} qh whqg grqf sdv yhuv 3 oruvtxh oh qrpeuh gh
vlpxodwlrqv xwlolvìhv whqg yhuv o*lqql1
Ohv lqwhuydoohv gh frqdqfh txh qrxv suìvhqwrqv gdqv ohv glyhuv dssolfdwlrqv gh fh pì0
prluh uhsrvhqw vxu od irupxoh +4=8,1 Ohv txhotxhv uhpdutxhv txh qrxv yhqrqv gh irupxohu
prqwuhqw tx*lo v*djlw g*xq rxwlo gh frqwu÷oh lpsduidlw1 Lo shuphw qìdqprlqv g*dyrlu xqh
suhplëuh lgìh gh od ylwhvvh gh frqyhujhqfh ghv hvwlpdwhxuv txh qrxv doorqv frqvwuxluh1
416
Dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh
Gdqv ohv sdudjudskhv vxlydqwv/ qrxv suìvhqwrqv txdwuh pìwkrghv xvxhoohv txl/ srxu xq
qrpeuh gh vlpxodwlrqv Q {ì/ shuphwwhqw gh frqvwuxluh ghv hvwlpdwhxuv gh L} gh yd0
uldqfh lqiìulhxuh ã ydu +f} , = xwlolvdwlrq g*xqh yduldeoh gh frqwu÷oh/ xwlolvdwlrq gh yduldeohv
dqwlwkìwltxhv/ vwudwlfdwlrq frqvwlwxhqw wurlv pìwkrghv jìqìudohv gh uìgxfwlrq gh od yd0
uldqfh1 Od txdwulëph pìwkrgh qrxv lqwìuhvvh soxv sduwlfxolëuhphqw gdqv oh fdguh gh fh
pìprluh = lo v*djlw gh od pìwkrgh g*ìfkdqwloorqqdjh srqgìuì +rx g*lpsruwdqfh,1
Yduldeohv gh frqwu÷oh
Vl o*rq frqqdñw xqh irqfwlrq k srxu odtxhooh rq vdlw fdofxohu L @ HT ^k +[,` > rq shxw
frqvwuxluh xq qrxyho hvwlpdwhxu vdqv eldlv gh L} xwlolvdqw fhwwh lqirupdwlrq vxssoìphq0
wdluh1 Rq frqvlgëuh srxu fhod o*hvwlpdwhxu srqgìuì
fS|, +, @ f} +f L ,
9
+419,
41 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
rü f hvw o*hvwlpdwhxu gh Prqwh Fduor vwdqgdug gh L 1 Od yduldqfh gh f~ hvw
ydu +fS|, , @ ydu +f} , . 2 ydu +f , 5fry +f} > f , =
Oh fkrl{ rswlpdo srxu fruuhvsrqg ã
fry +f} > f ,
>
ydu +f ,
od yduldqfh gh fS|, + W , ìwdqw doruv ìjdoh ã 4 2}c ydu +f} , = Qrwrqv txh vl od yduldqfh
gh fS|, + W , hvw qìfhvvdluhphqw lqiìulhxuh ã od yduldqfh gh f} / xqh iruwh uìgxfwlrq gh od
yduldqfh lpsoltxh fhshqgdqw xqh fruuìodwlrq wuëv ìohyìh hqwuh od yduldeoh j +[, hw od
yduldeoh gh frqwu÷oh k +[, > fh txl olplwh od sruwìh gh fhwwh suhplëuh pìwkrgh1
W @
G*xq srlqw gh yxh sudwltxh/ W ìwdqw lqfrqqx +rq qh frqqdñw sdv d sulrul fry +f} > f ,,/
rq frqvwuxlw gdqv xq suhplhu whpsv xq hvwlpdwhxu gh fh sdudpëwuh ã sduwlu g*xq qrpeuh
uhodwlyhphqw uìgxlw gh vlpxodwlrqv1 Od ydohxu rewhqxh hvw doruv xwlolvìh srxu frqvwuxluh xq
hvwlpdwhxu fS|, gh L} = Qrwrqv txh o*hvwlpdwlrq suìolplqdluh gh W qh eldlvh sdv o*hvwlpdwlrq
gh L} sdu fS|, / txh o*rq uìdolvh gdqv xq vhfrqg whpsv vhxohphqw/ gh idêrq lqgìshqgdqwh1
Qrxv suìvhqwrqv hq dqqh{h gh fh pìprluh/ sdjh 7;/ xq h{hpsoh g*dssolfdwlrq srxu ohtxho
o*xwlolvdwlrq g*xqh yduldeoh gh frqwu÷oh v*dyëuh sduwlfxolëuhphqw h!fdfh1 Oh sureoëph
txh o*rq vh srvh hvw o*ìydoxdwlrq g*xqh rswlrq g*dfkdw hxursìhqqh gìqlh ã sduwlu gh od
pr|hqqh dulwkpìwltxh g*xq sdqlhu g*dfwlrqv1 Gdqv xq fdguh g*dqdo|vh Eodfn0Vfkrohv/
oh sul{ g*xq who surgxlw qh v*h{sulph sdv gh idêrq dqdo|wltxh1 O*hvwlpdwlrq gx sul{ gh fh
w|sh g*rswlrq sdu vlpxodwlrq hvw wuëv udslgh vl rq xwlolvh frpph yduldeoh gh frqwu÷oh oh
píph surgxlw/ pdlv gìql fhwwh irlv0fl ã sduwlu gh od pr|hqqh jìrpìwultxh ghv sul{ ghv
dfwlrqv1 Gdqv o*dssolfdwlrq qxpìultxh suìvhqwìh hq dqqh{h/ rq rewlhqw xqh uìgxfwlrq gh
yduldqfh g*hqylurq 433 gdqv oh fdv g*xqh rswlrq ã od prqqdlh1
Yduldeohv dqwlwkìwltxhv
Mxvtx*ã suìvhqw/ qrxv dyrqv suìvhqwì ohv pìwkrghv gh Prqwh Fduor frpph ghv pìwkrghv
qìfhvvlwdqw od surgxfwlrq g*ìfkdqwloorqv gh yduldeohv doìdwrluhv lqgìshqgdqwhv/ lghqwltxh0
phqw glvwulexìhv1 Qìdqprlqv/ lo shxw v*dyìuhu suìiìudeoh gh frqvwuxluh ghv ìfkdqwloorqv gh
yduldeohv fruuìoìhv gdqv od phvxuh rü fhod shxw frqgxluh ã xqh uìgxfwlrq gh od yduldqfh
ghv hvwlpdwhxuv fruuhvsrqgdqwv1
Soxv suìflvìphqw/ frqvlgìurqv xq suhplhu ìfkdqwloorq gh wdlooh 5Q/ +{ > = = = > {2 , > gh
yduldeohv doìdwrluhv lqgìshqgdqwhv glvwulexìhv
vxlydqw od orl 1 Fhw ìfkdqwloorq shuphw
U
g*hvwlphu oh sdudpëwuh g*lqwìuíw L} @ 4 j +{, +g{, ã sduwlu gh od pìwkrgh gh Prqwh
Fduor vwdqgdug/ hq xwlolvdqw od vwdwlvwltxh f} 1 Vl o*rq glvsrvh sdu dloohxuv g*xq vhfrqg
ìfkdqwloorq gh wdlooh Q> +| > = = = | , > gh yduldeohv doìdwrluhv llg vxlydqw od orl / rq shxw
:
41 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
frqvwuxluh xq qrxyho hvwlpdwhxu f@?| gh L} hq srvdqw =
f@?| @
4 [
j +{ , . j +| , =
5Q
'
+41:,
Vl ohv yduldeohv j +[ , hw j +\ , vrqw fruuìoìhv qìjdwlyhphqw/ fhw hvwlpdwhxu hvw soxv h!fdfh
txh o*hvwlpdwhxu gh Prqwh Fduor vwdqgdug irqgì vxu xq ìfkdqwloorq llg gh wdlooh 5Q=
Uxelqvwhlq ^4<` sursrvh od pìwkrgh vxlydqwh srxu od vlpxodwlrq ghv ìfkdqwloorqv +{ ,$$
hw +| ,$$ gdqv oh fdv rü j 3 hvw prqrwrqh +3 uhsuìvhqwh o*lqyhuvh gh od irqfwlrq
gh uìsduwlwlrq gh od orl , = { hvw jìqìuì ã sduwlu gh od uìdolvdwlrq g*xqh orl xqliruph x
hq srvdqw
{ @ 3 +x , >
| ìwdqw jìqìuì gh od píph idêrq ã sduwlu gh 4 x = Fhwwh pìwkrgh hvw uhodwlyhphqw
uhvwulfwlyh gdqv od phvxuh rü g*xqh sduw/ lo idxw txh od frqglwlrq gh prqrwrqlh sruwdqw
vxu j 3 vrlw yìulìh/ hw g*dxwuh sduw/ lo idxw glvsrvhu gh 3 gh idêrq dqdo|wltxh/ fh txl
hvw uduhphqw oh fdv1
Xqh pìwkrgh soxv dlvìphqw lpsoìphqwdeoh d ìwì sursrvìh sdu Jhzhnh ^;` gdqv oh fdv
rü od orl hvw v|pìwultxh dxwrxu g*xqh ydohxu p= Fhwwh pìwkrgh frqvlvwh ã vlpxohu
xq ìfkdqwloorq gh Q uìdolvdwlrqv +{ > = = = > { , gh idêrq lqgìshqgdqwh vxlydqw od orl hw ã srvhu | @ 5p { > l 5 i4> = = = > Qj1 Xqh whooh pìwkrgh hvw idflohphqw dssolfdeoh
hq qdqfh gdqv od phvxuh rü ohv yduldeohv doìdwrluhv vlpxoìhv vrqw od soxsduw gx whpsv
frqvwuxlwhv ã sduwlu gh orlv qrupdohv1
Vwudwlfdwlrq
Vxssrvrqv pdlqwhqdqw txh o*rq sxlvvh gìfrxshu o*hvsdfh V ghv ydohxuv gh [
hqvhpeohv phvxudeohv Vwu / dsshoìv vwudwhv/ srxu ohvtxhov rq vdlw fdofxohu
hq n
+Vwu , @ T +[ 5 Vwu , @ T +Vwu +[, @ Vwu ,
rü Vwu +[, uhsuìvhqwh od yduldeoh doìdwrluh lqglfdwulfh gh od vwudwh gdqv odtxhooh vh vlwxh
[1 Vl gh soxv/ rq hvw fdsdeoh gh jìqìuhu ohv yduldeohv doìdwrluhv frqglwlrqqhoohv [ m
+Vwu +[, @ Vwu , > gh orlv
+g{, @
47|o +{,
+g{, > l 5 i4> = = = > nj >
+Vwu ,
lo shxw íwuh lqwìuhvvdqw gh uìfuluh oh sdudpëwuh g*lqwìuíw L} @ HT ^j +[,` vrxv od iruph
ìtxlydohqwh vxlydqwh =
L} @
&
[
'
+Vwu , HT ^j +[, m [ 5 Vwu `
;
41 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
rü
HT ^j +[, m Vwu ` @
]
4
j +{, +g{, =
+Vwu , 7|o
Od pìwkrgh gh Prqwh Fduor sdu vwudwlfdwlrq frqvlvwh doruv ã vlpxohu/ dx vhlq
gh fkdfxqh
ghv vwudwhv Vwu frqvlgìuìh/ xq ìfkdqwloorq gh Q uìdolvdwlrqv lqgìshqgdqwhv { > = = = > {
lvvxhv gh yduldeohv doìdwrluhv glvwulexìhv vxlydqw = Rq frqvwuxlw doruv xq hvwlpdwhxu vdqv
eldlv gh L} hq srvdqw
fr|o @
S&
&
[
+Vwu , [
j {
Q
'
'
+41;,
Srvrqv Q @ ' Q hw vxssrvrqv txh Q @ +Vwu , Q1 Gdqv fh fdv/ od yduldqfh gh
o*hvwlpdwhxu fr|o v*ìfulw =
4 T
H ^ydu +j +[, m Vwu +[,,` =
Q
Od irupxoh gh gìfrpsrvlwlrq gh od yduldqfh shuphw g*ìfuluh
ydu +j +[,, @ HT ^ydu +j +[, m Vwu +[,,` . ydu HT ^j +[, m Vwu +[,` /
ydu +fr|o , @
vl elhq txh
4
ydu HT ^j +[, m Vwu +[,` 1
Q
Od vwudwlfdwlrq shuphw grqf gh uìgxluh
od yduldqfh/ sdu
udssruw ã xqh pìwkrgh gh Prqwh
Fduor vwdqgdug/ gx whuph  ydu HT ^j +[, m Vwu +[,` = Qrwrqv txh fhwwh pìwkrgh vhud
g*dxwdqw soxv h!fdfh txh od yduldqfh gh od yduldeoh j +[, dx vhlq gh fkdfxqh ghv vwudwhv
vhud idleoh/ hw txh od yduldqfh lqwhu0vwudwh vhud ìohyìh1
ydu +fr|o , @ ydu +f} , Oh fdv g*xq yhfwhxu jdxvvlhq1 Rq v*lqwìuhvvh lfl dx fdv sduwlfxolhu g*xq yhfwhxu
jdxvvlhq/ ohv uìvxowdwv rewhqxv gdqv fh frxuw sdudjudskh ìwdqw xwlolvìv sdu od vxlwh1
Frqvlgìurqv xqh yduldeoh doìdwrluh [ ã ydohxu gdqv V @ U_ / gh orl Q +3> L_ , hw xq yhfwhxu
xqlwdluh v 5 U_ 1 Oh yhfwhxu doìdwrluh [ shxw vh uìfuluh vrxv od iruph
[ @ v [ v . \
rü \ @ [ +v [, v hvw xq yhfwhxu jdxvvlhq fhqwuìh gh pdwulfh gh yduldqfh0fryduldqfh
L_ Sr / Sr ìwdqw od pdwulfh gh od surmhfwlrq ruwkrjrqdoh vxu oh yhfwhxu v1 Gh soxv/ v [
hvw xqh yduldeoh doìdwrluh qrupdoh fhqwuìh uìgxlwh1
Rq frqvwuxlw doruv n vwudwhv Vwu > l 5 i4> = = = > nj > vxlydqw od ydohxu sulvh sdu od yduldeoh
v [1 Soxv suìflvìphqw/ rq gìqlw Vwu sdu
l4
l
;l 5 i4> = = = > nj > [ 5 Vwu +,
v [ ?
n
n
<
41 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
rü uhsuìvhqwh od irqfwlrq gh uìsduwlwlrq gh od orl qrupdoh fhqwuìh uìgxlwh1 Rq wluh doruv
oh yhfwhxu doìdwrluh [ m [ 5 Vwu ã sduwlu gh od gìfrpsrvlwlrq =
,J
[ m [ 5 Vwu @ 3 +x , v . \
rü x vxlw xqh orl xqliruph vxu 3&  > & lqgìshqgdqwh gh \1
Oh sureoëph txl vh srvh doruv hvw gh gìwhuplqhu xqh gluhfwlrq v shuphwwdqw gh uìgxluh
vljqlfdwlyhphqw od yduldqfh1 Qrxv wudlwhurqv fhwwh txhvwlrq gdqv od ghx{lëph sduwlh gh
fh udssruw1
Hfkdqwloorqqdjh srqgìuì
O*ìfkdqwloorqqdjh srqgìuì frqvwlwxh xqh txdwulëph pìwkrgh shuphwwdqw gh frqvwuxluh
ghv hvwlpdwhxuv gx sdudpëwuh g*lqwìuíw L} +ìtxdwlrq 415 sdjh 7 ,/ grqw od yduldqfh/ srxu
xq qrpeuh gh vlpxodwlrqv grqqì/ hvw lqiìulhxuh ã od yduldqfh gh o*hvwlpdwhxu gh Prqwh
Fduor vwdqgdug1 O*lgìh gh o*ìfkdqwloorqqdjh g*lpsruwdqfh hvw g*xwlolvhu qrq soxv od orl srxu od vlpxodwlrq ghv yduldeohv doìdwrluhv/ pdlv xqh orl lqvwuxphqwdoh txl wlhqw frpswh
gh od uìsduwlwlrq/ dx vhlq gh o*hvsdfh V/ gx surgxlw j +{, +g{,1 Ohv vlpxodwlrqv dlqvl
rewhqxhv vrqw doruv srqgìuìhv srxu vxssulphu oh eldlv lqgxlw sdu oh fkdqjhphqw gh orl
oruv gh o*ìwdsh gh vlpxodwlrq1
Vxssrvrqv txh o*hvsdfh V sxlvvh íwuh lghqwlì ã U_ > g 4/ hw txh od phvxuh gh suredelolwì
dgphwwh xqh ghqvlwì i sdu udssruw ã od phvxuh gh Ohehvjxh vxu U_ =
+g{, @ i +{, g{=
Gh soxv/ hq olplwdqw oh fkdps gh o*ìwxgh dx{ irqfwlrqv j srvlwlyhv/ rq shxw uììfuluh L}
vrxv od iruph
]
j +{, 4( +{, i +{, g{
+41<,
L} @
U_
rü G uhsuìvhqwh oh grpdlqh dx vhlq gxtxho od irqfwlrq j suhqg ghv ydohxuv vwulfwhphqw
srvlwlyhv1
Frqvlgìurqv ã suìvhqw xqh irqfwlrq gh ghqvlwì vxu U_ / qrwìh k/ whooh txh
;{ 5 U_ > j +{, A 3 @, k +{, A 3=
Oh uhodwlrq +4=<, shxw vh uììfuluh
]
L} @
U
_
j +{,
i +{,
4( +{, k +{, g{=
k +{,
43
+4143,
41 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
Lo dssdudñw doruv fodluhphqw txh o*rq shxw frqvwuxluh xq qrxyho hvwlpdwhxu fr gx sdud0
pëwuh L} hq vlpxodqw Q yduldeohv doìdwrluhv lqgìshqgdqwhv | > = = = > | vxlydqw od orl k hw
hq srvdqw
fr @
4 [ i +| ,
j +| ,
Q
k +| ,
'
+4144,
Od yduldqfh gh fhw hvwlpdwhxu ydxw
2
] i +{,
j +{,
L} k +{, g{=
ydu +fr , @
k +{,
(
Dlqvl od ghqvlwì kW txl plqlplvh od yduldqfh gh o*hvwlpdwhxu srqgìuì v*ìfulw =
j +{, i +{,
>
kW +{, @
L}
od yduldqfh gh o*hvwlpdwhxu fWr ìwdqw doruv qxooh1 Qrwrqv txh fh uìvxowdw hvw vdqv judqg
lqwìuíw sudwltxh sxlvtxh od frqvwuxfwlrq gh kW idlw lqwhuyhqlu oh sdudpëwuh g*lqwìuíw L} $
Lo prqwuh qìdqprlqv txh od ghqvlwì k ã xwlolvhu srxu od frqvwuxfwlrq gh fr grlw íwuh
fkrlvlh gh whooh vruwh txh s}
vrlw txdvl frqvwdqw hw gh yduldqfh qlh1 Oh fkdqjhphqw gh
orl frqgxlw grqf ã xq wludjh iuìtxhqw ghv ydohxuv gh { srxu ohvtxhoohv oh surgxlw ji suhqg
ghv ydohxuv ìohyìhv/ ohv ydohxuv gh { whoohv txh i +{, j +{, hvw idleoh ìwdqw soxv uduhphqw
vìohfwlrqqìhv1
Oh fdv ghv surfhvvxv gh glxvlrq1 Oh fkrl{ gx fkdqjhphqw gh suredelolwì srxu od
vlpxodwlrq ghv yduldeohv doìdwrluhv frqvwlwxh od gl!fxowì sulqflsdoh ghv pìwkrghv g*ìfkdq0
wloorqqdjh g*lpsruwdqfh1 Od idplooh gh ghqvlwìv srvvleohv/ dx vhlq gh odtxhooh rq uhfkhu0
fkhud od orl lqvwuxphqwdoh/ gìshqg elhq hqwhqgx gx fdguh g*dqdo|vh gdqv ohtxho rq vh
sodfh1
Gdqv oh fdv sduwlfxolhu ghv prgëohv qdqflhuv/ ohv yduldeohv doìdwrluhv xwlolvìhv fruuhv0
srqghqw od soxsduw gx whpsv ã ghv surfhvvxv gh glxvlrq1 Dlqvl/ L} v*ìfulw
L} @ L} +w> {, @ HT ^j +[r > w v W , m [| @ {` >
[ @ +[| ,f$|$A ìwdqw xq surfhvvxv ã ydohxu gdqv U_ > vroxwlrq g*xqh ìtxdwlrq glìuhqwlhooh
vwrfkdvwltxh gh od iruph
g[| @ e +w> [| , gw . +w> [| , gZ| >
+4145,
rü +Z| ,|Df hvw xq prxyhphqw eurzqlhq vwdqgdug gh glphqvlrq g gìql vxu o*hvsdfh
+> I> T,1 Oh wkìruëph gh Jluvdqry shuphw lfl g*lqwurgxluh xq qrxyhdx irupdolvph dq
g*rulhqwhu oh fkrl{ gh od orl lqvwuxphqwdoh1
44
41 Hydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv sdu vlpxodwlrq
Wkìruëph 414 Jluvdqry Vrlw W A 3> > +I| ,f$|$A > IA > T xq hvsdfh owuì hw +Z| , xq I| prxyhphqw eurzqlhq
g glphqvlrqqho lvvx gh 31
Vrlw +!| ,f$|$A xq surfhvvxv ã ydohxuv gdqv U_ / phvxudeoh/ dgdswì1 Vl oh surfhvvxv P E
gìql sdu
] |
]
4 |
E
2
P| @ h{s !r gZr m! m gv >
5 f r
f
hvw xqh pduwlqjdoh vrxv T doruv rq gìqlw xqh qrxyhooh suredelolwì TE vxu +> IA , hq
srvdqw4 =
gTE
E
@ PA >
gT
hw oh surfhvvxv E| @ Z| .
suredelolwì TE 1
U|
f
!r gv> w 5 ^3> W ` hvw xq I| 0prxyhphqw eurzqlhq srxu od
Frpswh whqx gh fh wkìruëph/ lo dssdudñw txh oh sdudpëwuh g*lqwìuíw L} +w> {, shxw v*ìfuluh =
k
l
E
E
j +[r > w v W , O|cA m [| @ { >
+4146,
L} +w> {, @ HT
rü
E
O|cA
@
|E
AEk
@ h{s
UA
| !r gEr 
2
UA
2
| m!r m gv
l
E
Xq hvwlpdwhxu fr +w> {, gh L} +w> {, shxw grqf íwuh frqvwuxlw hq vlpxodqw Q wudmhfwrluhv
lqgìshqgdqwhv vxlydqw od orl gx surfhvvxv +[r ,|$r$A vrxv od suredelolwì TE > hw hq srvdqw
4 [
E
j +{r +l, > w v W , O|cA +l, =
fr +w> {, @
Q '
E
+4147,
Od vlpxodwlrq gh wudmhfwrluhv vxlydqw od orl gx surfhvvxv +[r ,|$r$A vrxv od suredelolwì
TE shxw íwuh uìdolvìh hq uhpdutxdqw txh +[r ,|$r$A / vroxwlrq gh o*ìtxdwlrq glìuhq0
wlhooh vwrfkdvwltxh +4=45, vrxv T/ hvw od vroxwlrq/ vrxv TE / gh o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh
vwrfkdvwltxh vxlydqwh =
g[r @ ^e +v> [r , +v> [r , !r ` gw . +v> [r , gEr =
+4148,
4
vx!vdqwh
sruwdqwk vxu loh surfhvvxv fruuhvsrqg dx fulwëuh gh Qrylnry = vl
kXqhfrqglwlrq
l
UA
E
T
'  hw  E hvw xqh T pduwlqjdoh1
H i T f ƒr ƒ2 _r " doruv HT A
45
51 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
E
Oh fkdqjhphqw gh suredelolwì srxu od frqvwuxfwlrq g*xq qrxyho hvwlpdwhxu fr +w> {,
gh L} +w> {, frqgxlw grqf ã od prglfdwlrq gx surfhvvxv gh gìulyh lqwhuyhqdqw gdqv od
fdudfwìulvdwlrq gx surfhvvxv +[| , = O*lgìh hvw lfl gh prglhu o*dooxuh ghv wudmhfwrluhv sdu
oh fkrl{ g*xq surfhvvxv ! mxglflhx{/ dq gh suhqguh hq frpswh ohv vsìflflwìv gh od
irqfwlrq j ã lqwìjuhu1
Ohv ghx{ vhfwlrqv vxlydqwhv suìvhqwhqw ghx{ dssurfkhv glìuhqwhv frqgxlvdqw ã od frqvwuxf0
wlrq g*xq surfhvvxv ! shuphwwdqw gh uìgxluh od yduldqfh gh o*hvwlpdwhxu gh L} = Gdqv od
suhplëuh dssurfkh/ oh surfhvvxv ! xwlolvì hvw xqh irqfwlrq hq hvfdolhu gìwhuplqlvwh1 Gdqv
od vhfrqgh dssurfkh/ ! hvw xq surfhvvxv vwrfkdvwltxh = !| gìshqg/ gh idêrq gìwhuplqlvwh/
gh od ydohxu [| gx surfhvvxv vrxv0mdfhqw ã od gdwh w1 Txh ! vrlw vwrfkdvwltxh rü gìwhupl0
qlvwh/ od frqvwuxfwlrq gh fh surfhvvxv uhsrvh vxu o*xwlolvdwlrq gh uìvxowdwv dv|pswrwltxhv
lvvxv gh od wkìrulh ghv judqghv gìyldwlrqv1 Dssoltxìhv ã o*ìydoxdwlrq gh surgxlwv gìulyìv/
fhv pìwkrghv v*dyëuhqw sduwlfxolëuhphqw h!fdfhv gdqv oh fdv g*rswlrqv wuëv hq ghkruv gh
od prqqdlh1
5
Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
Fhwwh sduwlh hvw frqvdfuìh ã od plvh hq sodfh g*xqh pìwkrgh g*ìfkdqwloorqqdjh srqgìuì
srxu oh fdofxo gx sdudpëwuh g*lqwìuíw
L} +w> {, @ HT ^j +[r > w v W , m [| @ {`
rü +[r , hvw xq surfhvvxv gìql vxu xq hvsdfh suredelolvì +> +I| , > I> T, > ã ydohxuv gdqv
U_ > vroxwlrq g*xqh ìtxdwlrq glìuhqwlhooh vwrfkdvwltxh gh od iruph
g[| @ e +[| , gw . +[| , gZ| =
+514,
rü +Z| , hvw xq +I| , prxyhphqw eurzqlhq vrxv od suredelolwì T1 Qrwrqv txh o*rq vxs0
srvh gìvrupdlv txh ohv irqfwlrqv e hw vrqw lqgìshqgdqwhv gx whpsv1
Gdqv od vhfwlrq suìfìghqwh/ qrxv dyrqv h{solflwì xqh pìwkrgh shuphwwdqw gh gìqlu/ ã
E
sduwlu g*xq surfhvvxv !> o*hvwlpdwhxu fr +w> {, +uhodwlrq 4147 sdjh suìfìghqwh, gh L} +w> {,1
Rq glvsrvh d sulrul g*xqh wuëv judqgh olehuwì gh fkrl{ srxu oh surfhvvxv !/ gdqv od phvxuh
rü od vhxoh frqwudlqwh txl oxl hvw srxu o*lqvwdqw lpsrvìh hvw gh yìulhu ohv k|srwkëvhv gx
wkìruëph gh Jluvdqry1 Hq sduwlfxolhu/ ! shxw íwuh gìwhuplqlvwh rx vwrfkdvwltxh1 Gdqv
fhwwh vhfwlrq/ qrxv olplwrqv oh grpdlqh ghv surfhvvxv ! dgplvvleohv dx{ vhxov surfhvvxv
gìwhuplqlvwhv1
E
Od gìwhuplqdwlrq g*xqh irqfwlrq ! frqgxlvdqw ã xq hvwlpdwhxu fr +w> {, gh idleoh yd0
uldqfh hvw phqìh dsuëv glvfuìwlvdwlrq gh o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh vwrfkdvwltxh yìulìh sdu
+[| , = Xqh whooh dssurfkh uhvwuhlqw oh grpdlqh ghv irqfwlrqv srvvleohv dx{ irqfwlrqv hq
hvfdolhu1 Oh fkrl{ gh od phloohxuh irqfwlrq srvvleoh uhsrvh hqvxlwh vxu xq udlvrqqhphqw
khxulvwltxh/ udlvrqqhphqw txl frqgxlw ã xq fkrl{ rswlpdo gdqv xq fdguh dv|pswrwltxh1
46
51 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
514
Glvfuìwlvdwlrq gx surfhvvxv gh glxvlrq
Lo h{lvwh gh qrpeuhxvhv pìwkrghv srxu vlpxohu od vroxwlrq g*xqh ìtxdwlrq glìuhqwlhooh
vwrfkdvwltxh +fi Sdugrx{ hw Wdod| ^4:`, hqwuh ohv gdwhv w hw W 1 Od pìwkrgh txh qrxv
xwlolvhurqv fruuhvsrqg ã od pìwkrgh od soxv vlpsoh1 Lo v*djlw gh od pìwkrgh g*Hxohu doìd0
wrluh1
Pìwkrgh g*Hxohu doìdwrluh
Hwdqw grqqìh o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh vwrfkdvwltxh +5=4,/ rq {h xq sdv gh whpsv w @
A 3| > o 5 Q/ hw rq frqvwuxlw xq surfhvvxv hq whpsv glvfuhw +\ , dssur{lpdqw dx{ glìuhqwhv
,
gdwhv lw> 3 l o/ oh surfhvvxv [ vroxwlrq gh +5=4, hq srvdqw =
\f @ [| @ {
\n @ \ . e +\ , w . +\ , Z|nEn{| Z|n{|
E ,
+515,
Oh surfhvvxv [r @ \|n^ r | ` > w v W dssur{lph doruv +[| ,|$r$A gdqv oh vhqv vxlydqw =
{|
3
Wkìruëph 514 Srxu wrxw W A 3>
%
&
2
HT vxs [rE, [r FA 3| w
|$r$A
rü FA 3| hvw xqh frqvwdqwh qh gìshqgdqw txh gh W w
Srxu xq krul}rq grqqì W/ lo hvw
grqf srvvleoh gh uhqguh o*ìfduw hqwuh oh surfhvvxv
E,
+[r ,|$r$A hw oh surfhvvxv [r
dxvvl shwlw tx*rq oh vrxkdlwh1 Lo vx!w srxu fhod
|$r$A
gh fkrlvlu xq sdv gh glvfuìwlvdwlrq w vx!vdpphqw q1
O*hvwlpdwlrq gh L} +w> {, hvw uìdolvìh d sduwlu gh od vlpxodwlrq gh wudmhfwrluhv gx surfhvvxv
[1 Xqh suhplëuh dssur{lpdwlrq hvw grqf idlwh sxlvtxh oh fdofxo uìhoohphqw phqì hvw fhoxl
gh
k l
E, +516,
L} +w> {> o, @ HT j [rE, > w v W m [| @ {
O*ìwxgh gh od frqyhujhqfh gh L} +w> {> o, yhuv L} +w> {, oruvtxh w whqg yhuv 3 hvw wudlwì
gdqv Jrehw ^43`1
Fkdqjhphqw gh suredelolwì dsuëv glvfuìwlvdwlrq
Gdqv od phvxuh rü oh vfkìpd gh glvfuìwlvdwlrq +5=5, hvw xwlolvì srxu frqvwuxluh oh surfhvvxv
[ E, / oh sdudpëwuh g*lqwìuíw txh o*rq fkhufkh ã fdofxohu dssdudñw frpph o*hvsìudqfh
47
51 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
g*xqh yduldeoh doìdwrluh gìshqgdqw g*xq qrpeuh o gh orlv qrupdohv fhqwuìhv uìgxlwhv
lqgìshqgdqwhv/ ã ydohxuv gdqv U_ 1
Jodvvhupdq hw do1 ^<` sursrvhqw doruv g*ìwxglhu od pìwkrgh gh uìgxfwlrq gh yduldqfh
irqgìh vxu xq fkdqjhphqw gh suredelolwì hq olplwdqw oh grpdlqh gh surfhvvxv ! srvvleohv
dx{ irqfwlrqv hq hvfdolhu hw gìwhuplqlvwhv1
Vl o*rq qrwh ! > l 5 i3> = = = > o 4j > od ydohxu sulvh sdu od irqfwlrq ! vxu o*lqwhuydooh
gh whpsv ^w . lw> w . +l . 4, w` @ ^w > wn ` > oh surfhvvxv glvfuìwlvì [ E, yìulh vrxv od
qrxyhooh suredelolwì TE lqgxlwh sdu ! =
E,
[|f
E,
[|n
@ {
l
k s
E,
E, E, @ [| . e [| [| ! w . w [| ]n
k
l
s
s
E ,
E,
E,
]n w!
@ [| . e [| w . w [|
E ,
rü ] > = = = > ], uhsuìvhqwhqw o orl qrupdohv fhqwuìhv uìgxlwhv lqgìshqgdqwhv vrxv TE / ã
ydohxu gdqv U_ 1 Gëv oruv/ vl o*rq qrwh ] @ +] > = = = > ], , / oh sdudpëwuh g*lqwìuíw v*ìfulw/
vrxv od suredelolwì TE =
k l
s
s
E
E
E{|
L} +w> {> o, @ HT
j [ E, ] w! O,
] w! m [|
@{
rü
E
O,
w
s
s
s
2
] w! @ h{s
w! ] w! .
m!m
5
s
w 2
@ h{s
w! ] m!m
5
Rq hvw grqf udphqì dx fdofxo gh o*hvsìudqfh g*xqh irqfwlrq gìshqgdqw g*xqh orl qrupdoh
fhqwuìh uìgxlwh gh glphqvlrq og1
515
Frqvwuxfwlrq gh od gìulyh vxlydqw xq sulqflsh gh judqghv gìyld0
wlrqv
Srxu vlpsolhu ohv qrwdwlrqv/ j [ E, +], hvw lghqwlì gdqv fhwwh vhfwlrq ã j +], hw *
s
uhsuìvhqwh
oh yhfwhxu w!1 Gh soxv/ rq vxssrvh txh j hvw xqh irqfwlrq srvlwlyh1 Qrwrqv
G @ } 5 U,_ > j A 3 1 Rq gìqlw doruv vxu G od irqfwlrq I sdu
I +}, @ oq j +}, > ;} 5 G=
48
51 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
Plqlplvdwlrq gx prphqw g*ruguh 5
Frpswh whqx gh fh txh o*rq ylhqw g*ìfuluh/ oh sureoëph txh o*rq vh srvh hvw oh vxlydqw =
rq vrxkdlwh gìwhuplqhu xq yhfwhxu * 5 U,_ / who txh od yduldeoh doìdwrluh
4 j +] . *, h{s * ] * * 4( +] . *,
5
dlw xqh yduldqfh od soxv idleoh srvvleoh/ ] ìwdqw xq yhfwhxu doìdwrluh jdxvvlhq fhqwuì
uìgxlw vxu U,_ / vrxv od suredelolwì TE) 1 Od plqlplvdwlrq gh od yduldqfh gh fhwwh yduldeoh
doìdwrluh uhylhqw ã plqlplvhu vrq prphqw g*ruguh 5 gdqv od phvxuh rü vrq hvsìudqfh hvw
lqgìshqgdqwh gx yhfwhxu * frqvlgìuì=
Oh sureoëph gh plqlplvdwlrq gh od yduldqfh v*ìfulw grqf =
k
l
E)
j +] . *,2 h{s 5* ] . * * 4( +] . *,
plq HT
)
fh txl v*ìfulw/ hq uhsdvvdqw vrxv od suredelolwì lqlwldoh =
4 T
plq H h{s 5I +], . * ] . * * 4( / rü ] Q +3> L, vrxv T=
)
5
+517,
Fh sureoëph hvw frpsoh{h fdu lo v*djlw gh uìvrxguh xq fdofxo g*hvsìudqfh vlplodluh ã fhx{
lqwhuyhqdqw gdqv ohv fdofxov gh sul{ g*rswlrqv1
Dssur{lpdwlrq gx sureoëph = od pìwkrgh gh Odsodfh devwudlwh
Xqh uìvroxwlrq dssurfkìh shxw qìdqprlqv íwuh phqìh hq xwlolvdqw xqh dssur{lpdwlrq
vxjjìuìh sdu od wkìrulh ghv judqghv gìyldwlrqv/ lvvxh gx wkìruëph gh od pìwkrgh gh
Odsodfh devwudlwh +srxu soxv gh suìflvlrqv/ qrxv uhqyr|rqv ã o*dqqh{h D sdjh 73,1 Hq
hhw/ g*dsuëv fh wkìruëph/ vl I hvw frqwlqxh hw v*lo h{lvwh D 5 U who txh I +}, D . f} }
rü f ? e / doruv =
k 
l
I
I

4
4
w oq HT h | +28 + |~ ,3 |) ~ n 2 ) ), 4( $ pd{ 5I +}, * } . * * } }
|<f 5 M(
5
5
Fhod dpëqh grqf ã fkhufkhu xq yhfwhxu *W who txh =
4
4
*W 5 duj plq pd{ 5I +}, * } . * * } }
)
5 M(
5
5
+518,
Uìvrxguh fh sureoëph hvw hqfruh uhodwlyhphqw frpsoh{h +uìvroxwlrq g*xq sureoëph plq0
pd{,1 Qrxv suìvhqwrqv doruv xqh dssurfkh txl frqgxlw ã xq sureoëph soxv vlpsoh1
49
51 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
Vlpsolfdwlrq gx surjudpph g*rswlplvdwlrq
Xqh dxwuh lgìh/ dq gh wurxyhu oh yhfwhxu gh gìulyh * hvw gh olvvhu od yduldeoh doìdwrluh
grqw rq fkhufkh o*hvsìudqfh L} 1 Uhyhqrqv grqf dx sureoëph gh od uhfkhufkh gh od gìulyh
* plqlplvdqw od yduldqfh gh o*hvwlpdwhxu gh od txdqwlwì lqfrqqxh L} +w> {> o,1 Vl qrxv
qrwrqv if +uhvshfwlyhphqw i) , od ghqvlwì gh od orl jdxvvlhqqh fhqwuìh +uhvshfwlyhphqw
g*hvsìudqfh *, gh pdwulfh gh yduldqfh0fryduldqfh o*lghqwlwì/ oh sureoëph srvì shxw doruv
vh uììfuluh frpph od plqlplvdwlrq gh od yduldqfh gh od yduldeoh doìdwrluh =
j +],
if +],
4( +],
i) +],
rü ] Q +*> L, = Vrxv iruph lqwìjudoh/ fhwwh yduldqfh v*ìfulw =
2
] if +},
L} +w> {> o, i) +}, g}=
j +},
i) +},
(
G*dsuëv fh txh qrxv dyrqv uhpdutxì gdqv od suìvhqwdwlrq gh o*ìfkdqwloorqqdjh srqgìuì
+vrxv0vhfwlrq 416,/ xqh pdqlëuh gh fkhufkhu * hvw gh idluh hq vruwh txh od ghqvlwì i) vrlw
oh soxv sursruwlrqqho srvvleoh ã od irqfwlrq jif 1 Srxu fhod/ sodêrqv ohv pd{lpd gh i) hw
gh od irqfwlrq jif dx píph hqgurlw1 Fhod uhylhqw doruv ã fkhufkhu oh yhfwhxu * frpph
vroxwlrq gx surjudpph =
4
*W 5 duj pd{ I +}, } }
+519,
5 M(
5
Fh surjudpph hvw elhq soxv idfloh ã uìvrxguh txh oh surjudpph wurxyì gdqv od suhplëuh
dssurfkh1 Od sursrvlwlrq vxlydqwh gìprqwuìh gdqv Jodvvhupdq hw do1^<` surxyh doruv/
vrxv fhuwdlqhv frqglwlrqv/ tx*lo hvw srvvleoh gh vh olplwhu ã od uìvroxwlrq gh +519,1
Sursrvlwlrq 514 Vxssrvrqv tx*lo h{lvwh xqh irqfwlrq k whooh txh G @ i} = k +}, 3j hw
tx*lo h{lvwh } 5 G who txh k +}, ? 31 Vxssrvrqv txh I +{, e { { vrlw frqfdyh vxu G= Vl
*W hvw vroxwlrq gh +519,/ doruv *W uìvrxw +518,=
Srxu o*hqvhpeoh ghv dssolfdwlrqv txh qrxv ìwxglhurqv sdu od vxlwh/ ohv frqglwlrqv gh od
sursrvlwlrq vxu oh grpdlqh G hw vxu I vhurqw yìulìhv1 Fhshqgdqw/ o*k|srwkëvh od soxv
frqwudljqdqwh vxu oh sodq sudwltxh hvw txh G grlw íwuh frqyh{h/ fh txl q*hvw sdu h{hpsoh
sdv oh fdv oruvtxh o*rq ìwxglh ohv rswlrqv ã eduulëuh1
Od uìvroxwlrq dssurfkìh gx surjudpph +5=7, txh qrxv yhqrqv g*hhfwxhu hq frqvlgìudqw
oh surjudpph vlpsolì +5=9, shxw íwuh lqwhusuìwìh gh od idêrq vxlydqwh
= od gìqlwlrq gx
fkdqjhphqw gh suredelolwì ã sduwlu gh * 5 duj pd{5M( I +}, 2 } } ìolplqh od sduw gh
od yduldqfh gxh ã od frpsrvdqwh olqìdluh gh I 1 Hq hhw/ * yìulh od frqglwlrq gx suhplhu
ruguh =
* @ uI +*, =
4:
51 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
Hq uìdolvdqw xq gìyhorsshphqw gh Wd|oru dx suhplhu ruguh gh I dx srlqw */ rq rewlhqw =
h8 E)nQ8 E) ~ nE~ ~ 3) ~ 3 2 ) ) 4( @ h8 E)3 2 ) )nE~ ~ 4(


O*lgìh qdwxuhooh surorqjhdqw fhwwh dssurfkh/ srxu uìgxluh hqfruh od yduldqfh/ hvw doruv
gh phwwuh hq sodfh xqh pìwkrgh ìolplqdqw od sduw gh od yduldqfh gxh ã od frpsrvdqwh
txdgudwltxh gh I 1 Od pìwkrgh gh vwudwlfdwlrq suìvhqwìh gdqv od vhfwlrq vxlydqwh shuphw
gh uìvrxguh xq who sureoëph1
516
Dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh sdu vwudwlfdwlrq
Gdqv fhwwh sduwlh/ qrxv doorqv fkhufkhu xqh gluhfwlrq gh vwudwlfdwlrq gx yhfwhxu jdxvvlhq
]/ vxlydqw oh irupdolvph suìvhqwì gdqv oh sdudjudskh 416 sdjh ;1 Hhfwxrqv srxu fhod
xq gìyhorsshphqw gh Wd|oru gh I dx vhfrqg ruguh1 Lo ylhqw/ hq qrwdqw K oh Khvvlhq gh
I =
h8 E~ n)3) ~ 3 2 ) ) 4( @ h8 E)3 2 ) )n 2 ~ M E)~ nJE~ ~ 4(



Oh fkrl{ hvvhqwlho hvw grqf fhoxl g*xqh gluhfwlrq v txl shuphw gh uìgxluh vljqlfdwlyhphqw
od yduldqfh1 Fhod uhylhqw grqf ã fkhufkhu xq yhfwhxu v txl plqlplvh od yduldqfh vxlydqwh =
% % &
&&
[ 
4
?J|
2rc& @ ydu HT
h 2 ~ M E)~ 4( m VwuEr +],
n
'
rü VwuEr +], uhsuìvhqwh od yduldeoh lqglfdwulfh gh od vwudwh gdqv odtxhooh vh vlwxh ]1 Soxv
suìflvìphqw/
l4
l
Er
3

3

>
>
Vwu +], @ Vwu +, v ] 5 Vwu @ n
n
n fruuhvsrqgdqw dx qrpeuh gh vwudwhv frqvlgìuìhv1 Fh sureoëph hvw frpsoh{h fdu od
yduldeoh doìdwrluh v ] m v ] 5 Vwu +yduldeoh jdxvvlhqqh wurqtxìh, d xqh orl qrq vwdqgdug/
hw dlqvl oh yhfwhxu doìdwrluh ] m v ] 5 Vwu qh srvvëgh soxv xqh orl vwdqgdug1 Srxu
vlpsolhu oh sureoëph hw vh udphqhu dx fdv jdxvvlhq/ rq xwlolvh doruv oh ohpph vxlydqw =
Ohpph 514 vl n hvw xqh sxlvvdqfh gh 5/
k

l
4
4
2rc& @ HT ydu h 2 ~ M E)~ m v ] . n
n
Od yduldeoh doìdwrluh ] m v ] hvw fhwwh irlv elhq xqh orl jdxvvlhqqh1 Fhod dpëqh grqf ã
fkhufkhu od gluhfwlrq rswlpdoh gh vwudwlfdwlrq hq uìvroydqw oh sureoëph =
k
k 
ll
+51:,
plq HT Y du h 2 ~ M E)~ m v ]
rGr r'
Fh sureoëph hvw doruv uìvrox juåfh dx wkìruëph vxlydqw =
4;
51 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
Wkìruëph 515 Vrlhqw h > > h,_ ohv yhfwhxuv sursuhv +qrupdolvìv, gh K +*, gh ydohxuv
sursuhv uhvshfwlyhv  > > ,_ 1 Vrlw m W o*lqglfh who txh =
2
2
@ pd{
'cuuu c,_ 4 4 W
W
doruv h uìvrxw oh sureoëph +51:,1
W
Hq sudwltxh/ lo v*djlw grqf/ xqh irlv wurxyì oh fkdqjhphqw gh gìulyh * rswlpdo/ gh fdofxohu
od pdwulfh khvvlhqqh gh I hq fh srlqw1 Rq fdofxoh hqvxlwh ohv ydohxuv sursuhv gh od pdwulfh
rewhqxh/ hw o*rq fkrlvlw frpph gluhfwlrq gh vwudwlfdwlrq xq yhfwhxu sursuh xqlwdluh h
dvvrflìh ã od ydohxu sursuh yìuldqw =
W
W
4 2
W
W
@ pd{
'cuuu c,
4 2
Qrxv doorqv yrlu gdqv od vxlwh soxvlhxuv dssolfdwlrqv gh fhwwh pìwkrgh1
517
Dssolfdwlrqv = rswlrqv vxu xq vrxv0mdfhqw ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh
Rq vh sodfh lfl gdqv oh fdguh g*xq prgëoh ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh1 Od vsìflfdwlrq
txh qrxv dyrqv fkrlvlh hvw fhooh gh Kxoo hw Zklwh ^48`1 Gdqv fh prgëoh/ od ydohxu gx
vrxv0mdfhqw hvw jrxyhuqìh/ vrxv xqh phvxuh pduwlqjdoh T/ sdu o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh
vwrfkdvwltxh =
s
gV|
@ ugw . Y| gZc|
V|
gY| @ Y| gw . Y| gZ2c|
rü +Zc| , > +Z2c| , vrqw ghx{ prxyhphqwv eurzqlhqv vwdqgdugv whov txh kgZc| > gZ2c| l @
gw/ rü u uhsuìvhqwh oh uhqghphqw gh o*dfwli vdqv ulvtxh/ hw vrqw 5 sdudpëwuhv gx
prgëoh1 Frpph fdv sduwlfxolhu gh fh prgëoh/ rq uhwurxyh oh prgëoh gh Eodfn0Vfkrohv
+ @ @ 3,1
Od wkìrulh g*dffìoìudwlrq ghv whfkqltxhv gh Prqwh Fduor suìvhqwìh gdqv fh sdudjudskh
v*hhfwxh vxu oh surfhvvxv glvfuìwlvì =
s
Vn @ V 4 . uw . Y w]
s
I +v3 2 12 ,{|n1 {| 4~ n 342 ~,n
Yn @ Y h
rü ] @ +] > > ]2, , hvw xq yhfwhxu jdxvvlhq fhqwuì hw gh yduldqfh o*lghqwlwì1
Dssolfdwlrq qxpìultxh 514 Srxu ohv rswlrqv txh qrxv ìwxglhurqv gdqv od vxlwh gh
fhwwh vhfwlrq/ qrxv dyrqv fkrlvl ohv ydohxuv vxlydqwhv =
4<
51 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
Od ydohxu Vr
sgx vrxv0mdfhqw hvw fkrlvlh ã 433/ oh sul{ g*h{huflfh N ã 443/ od yrodwl0
olwì lqlwldoh Yf ã 3> 5/ od fruuìodwlrq hqwuh ohv eurzqlhqv ydxw 3> 8/ oh uhqghphqw
u ydxw 3> od whqgdqfh gh od yduldqfh hvw qxooh/ hw oh qrpeuh o gh sdv gh glvfuìwl0
vdwlrq hvw fkrlvl ã 651
Qrxv doorqv hqvxlwh mrxhu vxu od pdwxulwì W ghv rswlrqv frqvlgìuìhv dq gh uhqguh
ohv rswlrqv soxv rx prlqv kruv od prqqdlh1 Hq hhw/ soxv od pdwxulwì vhud idleoh
soxv od suredelolwì txh o*rswlrq dlw xq sd|r qxo vhud judqgh1 Hqq fhwwh ìwxgh
v*hhfwxhud vxlydqw glìuhqwhv ydohxuv gh / fdoleudqw od shuwxuedwlrq gh od yrodwlolwì
gx vrxv0mdfhqw1
Suhplhu h{hpsoh = rswlrq dvldwltxh
O*rswlrq dvldwltxh hvw fdudfwìulvìh sdu xq sd|r whuplqdo irqfwlrq g*xqh pr|hqqh dulwk0
pìwltxh gh ydohxuv gx vrxv0mdfhqw ã glìuhqwhv gdwhv1 Dlqvl/ srxu ghv gdwhv ã lqwhuydoohv
uìjxolhuv/ o*rswlrq
dvldwltxh
n gh sul{ g*h{huflfh N txh o*rq ìwxglh dxud xq sd|r whuplqdo
gh od iruph V +], N 1 Rq yhxw grqf wurxyhu o*hvsìudqfh gh
n
h3oA V +], N @
#
,
4[
V +], N
o
$n
'
rü ] hvw xq yhfwhxu jdxvvlhq gh glphqvlrq 5o1 Hq dssoltxdqw fh txl suìfëgh/ od gì0
ulyh
rswlpdoh
hvw rewhqxh
hq pd{lplvdqw +gh idêrq qxpìultxh,/ vxu oh grpdlqh G @
} 5 U2, m V +}, N A 3 / od irqfwlrq =
4
oq V +}, N } }=
5
Sxlv/ xqh
rswlpdoh * hvwlpìh/ rq fdofxoh od pdwulfh khvvlhqqh gh od irqf0
irlv od gìulyh
wlrq oq V +=, N dx srlqw *1 Rq fkrlvlw doruv od gluhfwlrq rswlpdoh gh vwudwlfdwlrq ã
sduwlu g*xqh gldjrqdolvdwlrq qxpìultxh gh od pdwulfh rewhqxh/ hq xwlolvdqw oh uìvxowdw gx
wkìruëph 5151 Oh judskltxh 514 sdjh vxlydqwh suìvhqwh ohv yhfwhxuv rewhqxv gdqv oh fdv
g*xqh rswlrq gh pdwxulwì 4 dq1
Qrxv suìvhqwrqv gdqv oh wdeohdx E14 sdjh 75 o*ìyroxwlrq ghv uìgxfwlrqv gh yduldqfh
oruvtxh od pdwxulwì glplqxh/ srxu @ 3=5 hw @ 3=
Ohv uìgxfwlrqv gh yduldqfh gìshqghqw elhq ìylghpphqw ghv sdudpëwuhv gx prgëoh/ pdlv
vrqw vljqlfdwlyhv gdqv gh qrpeuhx{ fdv1 Srxu xqh pdwxulwì g*xq dq/ ohv sdudpëwuhv
fkrlvlv vrqw udlvrqqdeohv/ hw o*rswlrq dvldwltxh dxud vrxyhqw xq sd|r qrq qxo vrxv od
suredelolwì lqlwldoh1 Srxuwdqw ohv dffìoìudwlrqv gh frqyhujhqfh vrqw gìmã qrq qìjoljhdeohv1
Dlqvl/ rq wurxyh srxu @ 3=5 xqh uìgxfwlrq gh yduldqfh g*xq idfwhxu 48 dyhf fkdqjhphqw
gh gìulyh/ gh ;97 dyhf fkdqjhphqw gh gìulyh hw vwudwlfdwlrq/ sdu udssruw ã xqh pìwkrgh
gh Prqwh Fduor fodvvltxh1 Gdqv oh judskltxh 515 sdjh vxlydqwh/ qrxv suìvhqwrqv ohv
frxuehv gh frqyhujhqfh ghv glìuhqwhv pìwkrghv fruuhvsrqgdqw ã fh mhx gh sdudpëwuhv1
53
51 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
Judskltxh 5141 Gìulyh hw gluhfwlrq rswlpdoh gh vwudwlfdwlrq srxu xqh rswlrq dvldwltxh/ prgëoh
gh Kxoo hw Zklwh1 N @ 443/ Vr @ 433/ Y r @ 3=37/ @ 3=5/ @ 3=8/ @ 3/ hw o @ 65
Judskltxh 5151 Hvwlpdwlrq gx sul{ g*xqh rswlrq dvldwltxh gh pdwxulwì 4 dq hw gh sul{ g*h{huflfh
443/ prgëoh gh Kxoo hw Zklwh1 V3 @ 433/ Y3 @ 3=371 @ 3=5/ @ 3/ @ 3=8 hw o @ 651
54
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Gh soxv/ oruvtxh o*h{huflfh gh o*rswlrq ghylhqw uduh/ ohv uìgxfwlrqv gh yduldqfh shxyhqw
íwuh wuëv lpsruwdqwhv1 Dlqvl/ vl od yrodwlolwì hvw fkrlvlh frqvwdqwh +l1h1 @ @ 3,/ fh
txl fruuhvsrqg dx fdv sduwlfxolhu Eodfn0Vfkrohv/ hw txh o*rq fkrlvlw xqh pdwxulwì soxv
shwlwh +hq o*rffxuuhqfh W @ 3=58,/ oh idfwhxu gh uìgxfwlrq gh yduldqfh hvw gh 74 dyhf
fkdqjhphqw gh gìulyh/ hw gh : ;7: dyhf fkdqjhphqw gh gìulyh hw vwudwlfdwlrq1
Vxu fhv suhplhuv uìvxowdwv/ rq yrlw frqirupìphqw ã o*lqwxlwlrq txh oh idfwhxu gh uìgxfwlrq
gh yduldqfh hvw g*dxwdqw soxv lpsruwdqw txh o*rswlrq hvw hq ghkruv gh od prqqdlh1
Ghx{lëph h{hpsoh = rswlrq hxursìhqqh g*dfkdw
Gdqv oh fdguh gx prgëoh ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh ìwxglì/ hw gh od glvfuìwlvdwlrq xwlolvìh/
rq v*lqwìuhvvh pdlqwhqdqw ã xq sd|r whuplqdo gh od iruph = +VA +], N,n / hw o*rq
dssoltxh oh fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh
hw od vwudwlfdwlrq vxlydqw od pìwkrgh
suìfìghpphqw suìvhqwìh1 Oh grpdlqh G @ } 5 U2, m VA +}, A N hvw elhq frqyh{h hw
rq rewlhqw od gìulyh rswlpdoh * hq pd{lplvdqw vxu G gh idêrq qxpìultxh o*ìtxdwlrq =
4
oq +VA +}, N, } }=
5
Od vwudwlfdwlrq rswlpdoh v hvw rewhqxh hqvxlwh hq fdofxodqw od pdwulfh khvvlhqqh gh od
irqfwlrq oq +VA +=, N, dx srlqw *1 Ohv uìgxfwlrqv gh yduldqfh vrqw doruv vljqlfdwlyhv
oruvtxh o*rswlrq hvw wuëv hq ghkruv gh od prqqdlh1 Oh wdeohdx E15 sdjh 75 phw hq oxplëuh
od furlvvdqfh gx idfwhxu gh uìgxfwlrq gh od yduldqfh oruvtxh od pdwxulwì glplqxh1
Frqfoxvlrq
Od pìwkrgh suìvhqwìh fl0ghvvxv irqgìh vxu xq fkdqjhphqw gh gìulyh hw vxu xqh vwudwl0
fdwlrq shuphw xqh dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh/ vxuwrxw oruvtxh ohv rswlrqv vrqw wuëv
hq ghkruv gh od prqqdlh1 Fhshqgdqw/ xqh ghv k|srwkëvhv ohv soxv frqwudljqdqwhv gh fhwwh
pìwkrgh hvw txh oh grpdlqh G rü oh sd|r gh o*rswlrq hvw qrq qxo grlw íwuh frqyh{h1
Fh q*hvw sdu h{hpsoh sdv oh fdv oruvtxh o*rq v*lqwìuhvvh ã xqh rswlrq ã eduulëuh1 Gh soxv/
hq vh olplwdqw ã xq fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh/ rq q*xwlolvh sdv o*lqirupdwlrq
dffxpxoìh juåfh ã o*ìyroxwlrq gh od ydohxu gx vrxv0mdfhqw1 Qrxv suìvhqwrqv gdqv od vxlwh
gh fh pìprluh xqh ghx{lëph pìwkrgh txl shuphw gh wudlwhu fh fdv sdu xq fkdqjhphqw
gh gìulyh vwrfkdvwltxh1
6
Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Gdqv od sduwlh suìfìghqwh/ od uhfkhufkh g*xq qrxyhdx surfhvvxv gh gìulyh shuphwwdqw
gh frqvwuxluh xq hvwlpdwhxu gh L} +w> {, gh yduldqfh lqiìulhxuh ã fhooh gh o*hvwlpdwhxu
gh Prqwh Fduor vwdqgdug hvw hhfwxìh dsuëv glvfuìwlvdwlrq gx surfhvvxv gh glxvlrq
55
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
+[| , = Od pìwkrgh suìvhqwìh gdqv fhwwh vhfwlrq q*lqwëjuh oh sureoëph gh od glvfuìwlvdwlrq
tx*dsuëv gìwhuplqdwlrq gh od qrxyhooh gìulyh1 Gh soxv/ rq qh uhvwuhlqw soxv oh grpdlqh
ghv surfhvvxv ! srvvleohv dx{ vhxohv irqfwlrqv gìwhuplqlvwhv = ! shxw íwuh vwrfkdvwltxh
gdqv oh vhqv rü lo shxw v*djlu g*xqh irqfwlrq gx surfhvvxv +[| ,1
Frpph qrxv o*dyrqv gìmã qrwì gdqv od suhplëuh sduwlh gh fh pìprluh/ oruv gh o*ìwxgh jì0
qìudoh ghv pìwkrghv g*ìfkdqwloorqqdjh srqgìuì/ lo hvw srvvleoh g*h{sulphu oh fkdqjhphqw
gh suredelolwì txl frqgxlw ã xq hvwlpdwhxu gh yduldqfh qxooh hq irqfwlrq gh L} +w> {,1
Xq who uìvxowdw vhpeoh d sulrul lqxwloh gdqv od phvxuh rü oh sdudpëwuh g*lqwìuíw/ txl
hvw lqfrqqx/ lqwhuylhqw gdqv od frqvwuxfwlrq gh o*hvwlpdwhxu rswlpdo1 Lo shxw qìdqprlqv
qrxv dlghu ã fkrlvlu xq fkdqjhphqw gh suredelolwì shuwlqhqw/ txl lqgxlud xqh uìgxfwlrq
vljqlfdwlyh gh od yduldqfh1
Qrxv suìvhqwrqv gdqv ohv sdudjudskhv vxlydqwv xqh pìwkrgh g*ìfkdqwloorqqdjh g*lpsru0
wdqfh gdqv odtxhooh oh fkdqjhphqw gh gìulyh hvw uìdolvì ã sduwlu g*xqh dssur{lpdwlrq
gx fkdqjhphqw gh gìulyh rswlpdo1 Qrxv ìwxglhurqv hqvxlwh o*h!fdflwì gh od pìwkrgh hq
o*dssoltxdqw dx fdofxo gx sul{ ghv rswlrqv g*dfkdw hxursìhqqhv hw ghv rswlrqv ã eduulëuh
gh w|sh GLF +Grzq dqg Lq Fdoo,1
614
Surfhvvxv rswlpdo W
Mxvtx*lfl/ qrxv dyrqv vxssrvì txh j srxydlw gìshqguh gh o*hqvhpeoh ghv ydohxuv sulvhv sdu
oh surfhvvxv [ hqwuh ohv gdwhv w hw W 1 Gdqv fh sdudjudskh vhxohphqw/ qrxv qh frqvlgìurqv
txh ohv irqfwlrqv j gìshqgdqw xqltxhphqw gh od ydohxu whuplqdoh [A 1 Gdqv fh fdv/ lo hvw
hq hhw srvvleoh g*h{klehu xq fkdqjhphqw gh gìulyh rswlpdo/ frqgxlvdqw ã xqh yduldqfh
qxooh1
Oh sdudpëwuh g*lqwìuíw L} +w> {, vh uììfulw/ vrxv od suredelolwì TE lqgxlwh sdu oh surfhvvxv
!=
k
l
E
E
j +[A , O|cA m [| @ { =
L} +w> {, @ HT
E
Rq shxw doruv prqwuhu/ hq dssoltxdqw oh fdofxo g*Lw÷/ txh od yduldeoh j +[A , O|cA v*ìfulw =
E
j +[A , O|cA @ L} +w> {, .
] A
|
E O|cr +[r , u% L} +v> [r , . !r L} +v> [r , gEr
rü u% L} uhsuìvhqwh oh judglhqw gh od irqfwlrq L} sdu udssruw dx{ frrugrqqìhv gh [1 Lo
E
dssdudñw grqf txh od yduldqfh gh j +[A , O|cA vhud qxooh gëv txh
!r @ !Wr @ 4
+[r , u% L} +v> [r , =
L} +v> [r ,
56
+614,
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Od irqfwlrq L} ìwdqw lqfrqqxh/ lo hvw lpsrvvleoh g*lpsoìphqwhu xq fkdqjhphqw gh gìulyh
xwlolvdqw !W 1 Qìdqprlqv/ o*xwlolvdwlrq g*xq surfhvvxv ! frqvwuxlw ã sduwlu gh od irupxoh
+6=4, > hq uhpsodêdqw L} sdu xqh irqfwlrq txl o*dssur{lph/ shxw shuphwwuh xqh uìgxfwlrq
vljqlfdwlyh gh od yduldqfh1 Qrwrqv gh soxv txh vl od irupxoh +6=4, d ìwì ìwdeolh srxu
ghv irqfwlrqv j qh gìshqgdqw txh gh [A / rq shxw vxssrvhu txh vrq xwlolvdwlrq/ gdqv oh
fdguh soxv jìqìudo gh irqfwlrqv gìshqgdqw gh wrxw rx sduwlh gh od wudmhfwrluh/ lqgxlud
ìjdohphqw xqh uìgxfwlrq gh od yduldqfh1
Od uhfkhufkh gh surfhvvxv ! shuwlqhqwv shxw íwuh phqìh vxlydqw ghx{ gluhfwlrqv glì0
uhqwhv1
41 Od suhplëuh dssurfkh frqvlvwh ã xwlolvhu xqh dssur{lpdwlrq dv|pswrwltxh gh od
irqfwlrq L} gdqv od irupxoh +6=4, gdqv oh fdv rü j fruuhvsrqg dx sd|r gh o*rs0
wlrq Xs dqg Lq Erqg 5 +XLE,= Rq xwlolvh srxu fhod xq uìvxowdw lvvx gh od wkìrulh
ghv judqghv gìyldwlrqv1 Oh fkdqjhphqw gh gìulyh txl hq uìvxowh shuphw gh vlpx0
ohu xq soxv judqg qrpeuh gh wudmhfwrluhv dssduwhqdqw dx grpdlqh g*h{huflfh gh
o*rswlrq XLE1 Gëv oruv/ lo shxw íwuh dssoltxì ã wrxw w|sh g*rswlrq fdudfwìulvìh sdu
xq grpdlqh g*h{huflfh vlplodluh = f*hvw sdu h{hpsoh oh fdv gh o*rswlrq g*dfkdw hx0
ursìhqqh1 Qrxv prqwuhurqv frpphqw od pìwkrgh shxw0íwuh ìwhqgxh dx fdv ghv
rswlrqv ã eduulëuh hq frqvlgìudqw oh fdv sduwlfxolhu gh o*rswlrq GLF=
51 Gdqv od ghx{lëph dssurfkh/ rq uhpsodfh od irqfwlrq L} +w> {, gdqv od irupxoh +6=4,
sdu od irqfwlrq L} +w> {, txh o*rq rewlhqw oruvtxh o*rq vsìflh xq qrxyhdx prgëoh
vrxv0mdfhqw srxu oh surfhvvxv +[r , dssur{lpdqw oh prgëoh lqlwldo/ hw gdqv oh0
txho L} +w> {, v*ìfulw vrxv od iruph g*xqh irupxoh ihupìh1 Oh prgëoh gh Eodfn hw
Vfkrohv frqvwlwxh xq fdqglgdw qdwxuho srxu dssoltxhu fh w|sh gh pìwkrgh1
615
Xwlolvdwlrq ghv judqghv gìyldwlrqv srxu o*dffìoìudwlrq gh od frqyhu0
jhqfh
Od pìwkrgh txh o*rq fkhufkh ã phwwuh hq sodfh lfl uhsrvh vxu o*lgìh vxlydqwh = vl o*h{huflfh
g*xqh rswlrq/ gìqlh sdu vd irqfwlrq gh sd|r j/ fruuhvsrqg ã xq ìyëqhphqw uduh/ xqh
sursruwlrq ìohyìh gh wudmhfwrluhv vlpxoìhv frqgxlw ã xq sd|r qxo1 Lo hvw doruv gl!floh
g*ìydoxhu dyhf suìflvlrq od uìsduwlwlrq gx sd|r dx vhlq gx grpdlqh g*h{huflfh1 Gh idêrq
soxv sureoìpdwltxh/ lo vh shxw píph txh o*rq qh sduylhqqh ã vlpxohu dxfxqh wudmhfwrluh
lqgxlvdqw xq sd|r vwulfwhphqw srvlwli1 Rq v*dwwhqg grqf ã fh txh od yduldqfh gh o*hvwl0
pdwhxu gx sul{ L} +w> {, vrlw ìohyìh1 Dq gh uìgxluh fhwwh yduldqfh/ lo shxw íwuh lqwìuhvvdqw
gh uìdolvhu xq fkdqjhphqw gh gìulyh uhqgdqw oh grpdlqh g*h{huflfh soxv suredeoh1
5
O*rswlrq Xs dqg lq Erqg shuphw ã vrq gìwhqwhxu gh wrxfkhu 4 xqlwì gh qxpìudluh ã od pdwxulwì vl
oh vrxv0mdfhqw sdvvh dx0ghvvxv g*xqh eduulëuh dx frxuv gh od ylh gx frqwudw1
57
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Oh fdv gh o*rswlrq Xs dqg Lq Erqg
Gdqv fhwwh rswltxh/ rq frpphqfh sdu vh uhvwuhlqguh dx fdofxo gh L} +w> {, gdqv oh fdv
rü fh sdudpëwuh fruuhvsrqg dx sul{ XLE +w> {, g*xq Xs dqg Lq Erqg/ f*hvw ã gluh g*xqh
rswlrq yhuvdqw 4 xqlwì gh qxpìudluh vl o*dfwli vrxv0mdfhqw sdvvh dx0ghvvxv g*xqh eduulëuh
N suìgìqlh1 Qrwrqv oh grpdlqh gh U_ ã dwwhlqguh srxu txh o*rswlrq vrlw h{hufìh =
q
r
@ { 5 U_ > { N =
Lqwurgxlvrqv oh whpsv g*dwwhlqwh gh fh grpdlqh/ gìql vxu `w> 4` =
@ lqi iv w> [r 5 j =
Frpswh whqx gh fhv qrxyhoohv qrwdwlrqv/ XLE +w> {, vh uììfulw =
XLE +w> {, @ HT ^4 $A m [| @ {` 1
Xqh suhplëuh dssurfkh = oh prgëoh gh Eodfn hw Vfkrohv1 Gdqv oh fdv sduwlfxolhu
rü oh surfhvvxv gh glxvlrq frqvlgìuì hvw ã ydohxu gdqv U/ vroxwlrq gh
g[| @ e[| gw . [| gZ| >
rq glvsrvh g*xq irupxoh dqdo|wltxh gh XLE +w> {, =
XLE +w> {, @ T + ? w m [f @ {, @ +g , .
{ N
+g2 ,
+615,
rü uhsuìvhqwh od irqfwlrq gh uìsduwlwlrq gh od orl qrupdoh fhqwuìh uìgxlwh/ @ 4 j2K2 /
%
s

oq g 2 2 w > hw g2 @ g . w1 Lo hvw elhq ìylghqw txh oh fkdqjhphqw gh
g @ jI
|
gìulyh txh o*rq shxw rewhqlu lfl qh vhud g*dxfxqh xwlolwì srxu oh fdofxo gh XLE +w> {,1
Qìdqprlqv/ fh fkdqjhphqw srxuud vhuylu srxu hvwlphu oh sul{ g*rswlrqv txl/ píph gdqv
xq fdguh Eodfn0Vfkrohv/ qh srvvëghqw sdv gh irupxohv g*ìydoxdwlrq ihupìhv1 Frpswh
whqx gh od irupxoh +6=5, > lo hvw uhodwlyhphqw dlvì gh gìprqwuhu txh
4 { 2
oq
olp 5w oq T + ? w m [f @ {, @
|<f
N
Rq shxw h{sorlwhu fh uìvxowdw srxu frqvwuxluh xq
gìulyh ã sduwlu gh od
k surfhvvxv gh
% 2 l

/ fh txl frqgxlw ã
irupxoh +6=4, = rq dssur{lph XLE +w> {, sdu h{s 2EA 3|j2 oq g
srvhu
{
4
oq
4%g =
! +w> {, @
+W w,
N
Fhwwh ghuqlëuh irupxoh prqwuh txh wurlv sdudpëwuhv lq xhqfhqw o*dpsolwxgh gh od fru0
uhfwlrq dssruwìh ã od wudmhfwrluh =
58
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
oh whpsv uhvwdqw srxu dwwhlqguh od eduulëuh N1
oh qlyhdx gh od yrodwlolwì = wrxwhv fkrvhv ìjdohv sdu dloohxuv/ soxv od yrodwlolwì gx
surfhvvxv hvw ìohyìh/ soxv lo hvw suredeoh txh oh surfhvvxv dwwhljqh od eduulëuh N
dydqw od gdwh olplwh W=
od glvwdqfh gh { ã N1
Jìqìudolvdwlrq dx{ prgëohv ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh1 Oh uìvxowdw rewhqx gdqv oh
fdv sduwlfxolhu gh prgëoh gh Eodfn hw Vfkrohv vh jìqìudolvh ã o*hqvhpeoh ghv surfhvvxv
gh glxvlrq vroxwlrqv g*xqh ìtxdwlrq glìuhqwlhooh vwrfkdvwltxh gh od iruph
g[| @ e +[| , gw . +[| , gZ| =
Rq glvsrvh hq hhw gx uìvxowdw vxlydqw/ sruwdqw vxu oh whpsv g*dwwhlqwh gìql suìfì0
ghpphqw =
olp 5w oq T + ? w m [f @ {, @ )2 +{,
|<f
+616,
rü ) hvw o*xqltxh vroxwlrq gh ylvfrvlwì gh o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh qrq olqìdluh
u) +{, +{, +{, u) +{,
@4
@3
vl { 5 U_ q vlqrq
+617,
Srxu soxv gh gìwdlov vxu fh uìvxowdw/ oh ohfwhxu srxuud vh uìiìuhu ã Iohplqj hw Vrqhu
^8`/ Irxuqlì/ Odvu| hw Olrqv ^9`/ hw Irxuqlì/ Odvu| hw Wrx}l ^:`1
Frpph gdqv oh fdguh Eodfn0Vfkrohv/ fh uìvxowdw shuphw g*h{klehu xqh irqfwlrq ds0
sur{lpdqw od sdudpëwuh g*lqwìuíw XLE +w> {, sxlvtxh dv|pswrwltxhphqw/
XLE +w> {, h{s )2 +{,
=
5 +W w,
Oh fkdqjhphqw gh suredelolwì xwlolvì srxu uìgxluh od yduldqfh gh o*hvwlpdwhxu gh XLE +w> {,
hvw doruv frqvwuxlw ã sduwlu gx surfhvvxv ! vxlydqw =
! +w> {, @
) +{,
+{, u) +{, =
W w
+618,
O*lpsoìphqwdwlrq gh fh fkdqjhphqw gh gìulyh uhtxlhuw dx suìdodeoh od uhfkhufkh gh od
vroxwlrq gh ylvfrvlwì ã o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh +6=7, = Qrxv suìvhqwrqv lfl xqh dssurfkh
vxjjìuìh sdu Irxuqlì/ Odvu| hw Wrx}l ^:`/ txl hvw irqgìh vxu o*lqwhusuìwdwlrq gh G hq
whuph gh glvwdqfh dx grpdlqh =
59
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Lqwhusuìwdwlrq gh od irqfwlrq )= Vl o*rq pxqlw o*hvsdfh U_ gh od pìwultxh orfdoh
3 
D +{, @ +{, +{, / { 5 U_ / dvvrflìh ã od irqfwlrq gh yrodwlolwì gx surfhvvxv gh
glxvlrq/ doruv ) +{, v*lqwhusuëwh frpph od orqjxhxu gx soxv frxuw fkhplq shuphwwdqw
gh uhmrlqguh oh grpdlqh sduwdqw gh {1 Hq hhw od vroxwlrq ) gx surjudpph +6=7, yìulh
ìjdohphqw
) +{, @ lqi ) +{> |,
+ MK
rü
]
) +{> |, @
lqi
MM E%c+

f
+619,
G
H
u
u
2
D +z +w,, z +w, > z +w, gw
u
dyhf K +{> |, @ z 5 F  ^3> 4` > U_ = z +3, @ {> z +4, @ | > z uhsuìvhqwdqw od gìulyìh z
gh sdu udssruw ã w1
Od suìvhqwdwlrq gh ) vrxv fhwwh qrxyhooh iruph shuphw g*dqdo|vhu gh idêrq txdolwdwlyh
o*lpsdfw gx fkdqjhphqw gh gìulyh +6=8, vxu od glvwulexwlrq ghv wudmhfwrluhv gx surfhvvxv
+[| ,1
Qrwrqv zW od vroxwlrq gx sureoëph +6=9,1 Dv|pswrwltxhphqw/ o*ìyëqhphqw i ? W j fru0
uhvsrqg ã o*hqvhpeoh ghv wudmhfwrluhv gx surfhvvxv +[| , rvfloodqw gh idêrq wuëv udssurfkìh
dxwrxu gx fkhplq fulwltxh zW / fhoxl0fl ìwdqw oh soxv frxuw fkhplq uholdqw od srvlwlrq {
rffxsìh hq w dx grpdlqh fleoh = Vrxv od suredelolwì lqlwldoh/ fhw hqvhpeoh gh wudmhf0
wrluhv frqvwlwxh xq ìyëqhphqw uduh gdqv od phvxuh rü T + ? W , whqg yhuv 31 Oh uìvxowdw
+6=6, h{solflwh od ylwhvvh gh frqyhujhqfh gh fhwwh suredelolwì yhuv 3 hw prqwuh tx*hooh hvw
gluhfwhphqw uholìh ã od glvwdqfh ) gx srlqw { ã =
Hq dssoltxdqw oh fkdqjhphqw gh gìulyh +6=8,/ rq prglh od glvwulexwlrq gh +[| , gh vruwh
txh od suredelolwì g*rffxuuhqfh gh o*ìyëqhphqw i ? W j uhvwh vx!vdpphqw lpsruwdqwh
ã phvxuh txh o*rq vh udssurfkh gh od pdwxulwì W= Oh fkdqjhphqw gh gìulyh prglh grqf
o*dooxuh ghv wudmhfwrluhv gh vruwh tx*hoohv vh sursdjhqw dxwrxu gx fkhplq fulwltxh zW 1
Fdofxo qxpìultxh gh )1 Od uhsuìvhqwdwlrq gh ) vrxv od iruph +6=9, shuphw gh
uìvrxguh qxpìultxhphqw oh fdofxo gh )= Rq shxw hq hhw dssoltxhu xqh pìwkrgh gh
surjudppdwlrq g|qdpltxh hq xwlolvdqw o*dojrulwkph vxlydqw +fi Irxuqlì/ Odvu| hw
Olrqv ^9`, =
Dojrulwkph 614 fdofxo qxpìultxh gh ) 41 Glvfuìwlvhu xq grpdlqh gh o*hvsdfh g*ìwdw U_ gx surfhvvxv +[| , hq xqh julooh gh
srlqwv1
51 Lqlwldolvhu ohv srlqwv gh dssduwhqdqw ã od julooh ã 31
5:
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Judskltxh 6141 Glvwdqfh ) ã @ i+v> , = v 443j/ Prgëoh gh Khvwrq1 @ 3=9/ @ 3=41
61 Vìohfwlrqqhu xq srlqw { vxu od julooh hw fdofxohu/ srxu o*hqvhpeoh
t ghv srlqwv | grqw
rq d gìmã fdofxoì ohv glvwdqfhv ) +|, ã > od glvwdqfh ) +{> |, @ +| {, D +{, +| {,
dvvrflìh ã od pìwultxh orfdoh D +{, = Srvhu doruv
) +{, @ plq ) +|, . ) +{> |, =
+
Qrwrqv txh fhwwh dojrulwkph shuphw gh frqvwuxluh ohv fkhplqv fulwltxhv fruuhvsrqgdqw
ã od pìwultxh D= Hq hhw/ oh srlqw { ìwdqw vìohfwlrqqì gdqv o*ìwdsh 6 gh o*dojrulwkph/
oh srlqw | plqlplvdqw ) +|, . ) +{> |, fruuhvsrqg dx suhplhu srlqw vxffìgdqw { vxu oh
fkhplq fulwltxh doodqw gh { ã 1
H{hpsoh 614 Qrxv suìvhqwrqv gdqv fhw h{hpsoh ohv uìvxowdwv txh o*rq rewlhqw gdqv oh
fdv gx prgëoh ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh gh Khvwrq ^47`1 +[| , @ +V| > Y| , hvw ã ydohxuv gdqv
U2 / vroxwlrq gh o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh vwrfkdvwltxh
s
gV|
@ ugw . Y| gZc|
V|
s
gY| @ + Y| , gw . Y| gZ2c|
rü +Zc| , hw +Z2c| , vrqw ghx{ prxyhphqwv eurzqlhqv vwdqgdugv xqlglphqvlrqqhov whov
txh
kgZc| > gZ2c| l @ gw
5;
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Judskltxh 6151 Fkhplqv fulwltxhv dvvrflìv ã @ i+v> , = v 443j/ Prgëoh gh Khvwrq1
@ 3=9/ @ 3=41
Judskltxh 6161 Wudmhfwrluhv vlpxoìhv dydqw +srlqwlooìv, hw dsuëv +wudlwv sohlqv, fkdqjhphqw gh
suredelolwì srxu o*ìydoxdwlrq g*xqh rswlrq XLE gh pdwxulwì gh : mrxuv hw gh eduulëuh 443/ Prgëoh
gh Khvwrq1 @ 3=9/ @ 3=4/ u @ 3/ @ 3=8/ @ 3=55 1 Lqlwldohphqw/ V3 @ 433 hw 3 @ 3=5
5<
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Oh judskltxh 614 sdjh 5; uhsuìvhqwh od vxuidfh ) txh o*rq rewlhqw gdqv oh fdv rü =
@ 3=4 hw @ 3=9
@ i+v> y, > v 443j
Oh judskltxh 615 sdjh suìfìghqwh fruuhvsrqg dx{ fkhplqv fulwltxhv dvvrflìv ã fh píph
mhx gh sdudpëwuhv1 Od fruuìodwlrq hqwuh ohv ghx{ prxyhphqwv eurzqlhqv +Zc| , hw +Z2c| ,
ìwdqw qìjdwlyh/ xqh dxjphqwdwlrq gh V| vhud hq jìqìudo dffrpsdjqìh g*xqh glplqxwlrq
gh od yduldqfh Y| 1 Fhfl h{soltxh o*dooxuh ghv fkhplqv fulwltxhv = sduwdqw gx srlqw +vf > f ,
dyhf vf ? 443/ oh grpdlqh hvw dwwhlqw soxv udslghphqw hq uìgxlvdqw oh qlyhdx gh od
yrodwlolwì gdqv od phvxuh rü fhod lqgxlw jìqìudohphqw xqh kdxvvh gx vrxv0mdfhqw1
Oh judskltxh 616 sdjh suìfìghqwh looxvwuh od idêrq grqw ohv wudmhfwrluhv vrqw prglìhv hq
xwlolvdqw oh fkdqjhphqw gh gìulyh +6=8,1 Qrxv dyrqv uhsuìvhqwì 8 wudmhfwrluhv glìuhqwhv
srxu w frpsulv hqwuh 3 hw : mrxuv/ vlpxoìhv srxu ìydoxhu xqh rswlrq Xs dqg Lq gh pd0
wxulwì uhvwdqwh ìjdoh ã : mrxuv1 D od gdwh lqlwldoh/ Vf @ 433 hw f @ 3=5> hw oh grpdlqh
g*h{huflfh fruuhvsrqg ã @ i+v> , > v 443j1 Oh whpsv uhvwdqw dydqw od pdwxulwì ìwdqw
wuëv frxuw/ od suredelolwì lqlwldoh gh o*ìyëqhphqw hvw wuëv idleoh1 Lo vhud grqf wuëv gl!0
floh gh vlpxohu ghv wudmhfwrluhv frqgxlvdqw ã o*h{huflfh gh o*rswlrq1 Vxu oh judskltxh/ rq
yrlw txh ohv 8 wudmhfwrluhv vlpxoìhv vrxv od suredelolwì lqlwldoh +uhsuìvhqwìhv hq srlqwlooìv,
uhvwhqw frqfhqwuìhv dxwrxu gh od ydohxu lqlwldoh +Vf > f ,1 Vrxv od qrxyhooh suredelolwì/ rq
rewlhqw/ ã sduwlu gh od píph judlqh/ 8 wudmhfwrluhv +hq wudlwv sohlqv, txl vh sursdjhqw
dxwrxu gx fkhplq fulwltxh +hq qrlu,1
Fkdqjhphqw gh gìulyh srxu ohv fdoov hxursìhqv hw ohv rswlrqv GLF
O*lqwìuíw gx fkdqjhphqw gh gìulyh txh o*rq ylhqw gh frqvwuxluh gdqv oh fdv gh o*rswlrq Xs
dqg Lq Erqg hvw gh prglhu od glvwulexwlrq ghv wudmhfwrluhv dq g*dffurñwuh od suredelolwì
gh o*h{huflfh gh o*rswlrq1 Gëv oruv xq who fkdqjhphqw gh gìulyh shxw v*dyìuhu lqwìuhvvdqw
gdqv xq fdguh soxv jìqìudo txh fhoxl gh o*ìydoxdwlrq gh XLE +w> {, = rq shxw o*xwlolvhu
srxu ìydoxhu wrxwh rswlrq srvvìgdqw xq grpdlqh g*h{huflfh vhpeodeoh ã fhoxl gh o*rswlrq
Xs dq Lq1 F*hvw sdu h{hpsoh oh fdv gh o*rswlrq g*dfkdw hxursìhqqh rx ghv rswlrqv ã
eduulëuh1
Vl o*xwlolvdwlrq gh fh fkdqjhphqw gh gìulyh qh suhqg sdv hq frpswh ohv vsìflflwìv gh
od glvwulexwlrq gx sd|r vxu oh grpdlqh g*h{huflfh/ rq shxw qìdqprlqv v*dwwhqguh ã fh
tx*hooh lqgxlvh xqh uìgxfwlrq gh od yduldqfh gdqv od phvxuh rü o*rq vlpxohud gdydqwdjh
gh wudmhfwrluhv dssduwhqdqw dx grpdlqh g*h{huflfh1 Sdu vxlwh/ fhwwh uìgxfwlrq ghyudlw
íwuh g*dxwdqw soxv lpsruwdqwh txh od suredelolwì g*h{hufhu hvw idleoh/ f*hvw0ã0gluh gdqv oh
fdv ghv rswlrqv wuëv kruv od prqqdlh1
Hydoxdwlrq g*rswlrqv g*dfkdw hxursìhqqhv1 Gdqv oh fdv gx fdoo hxursìhq/ oh gr0
pdlqh g*h{huflfh v*h{sulph txdvlphqw gh od píph idêrq txh srxu o*rswlrq elqdluh = oh
gìwhqwhxu g*xqh whooh rswlrq wrxfkh od glìuhqfh/ oruvtx*hooh hvw srvlwlyh/ hqwuh oh sul{ VA
63
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
gx vrxv0mdfhqw ã od pdwxulwì W hw oh sul{ g*h{huflfh N gh o*rswlrq1 Irupxoì gdqv oh fdguh
g*xq prgëoh ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh/ oh grpdlqh g*h{huflfh v*ìfulw
@ +v> , 5 U2n > v N =
Gdqv oh fdv ghv fdoov hxursìhqv/ rq xwlolvhud grqf gluhfwhphqw od irupxoh +6=8, srxu
frqvwuxluh xq hvwlpdwhxu gh prlqguh yduldqfh txh o*hvwlpdwhxu gh Prqwh Fduor vwdqgdug1
Dssolfdwlrq qxpìultxh 614 Qrxv dyrqv dssoltxì od whfkqltxh gh uìgxfwlrq gh yd0
uldqfh irqgìh vxu o*xwlolvdwlrq gluhfwh gx fkdqjhphqw gh gìulyh +6=8, ã xq hqvhpeoh gh
fdoov hxursìhqv srxu ghx{ prgëohv ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh glìuhqwv6 =
Oh suhplhu prgëoh fruuhvsrqg dx prgëoh gh Khvwrq txh o*rq d gìmã suìvhqwì gdqv
o*h{hpsoh 614 sdjh 5; 1 Qrxv uhsuhqrqv lfl oh píph mhx gh sdudpëwuhv = u @ 3/
@ 3=8/ @ 3=52 / @ 3=4 hw @ 3=91
Gdqv oh vhfrqg prgëoh/ rq fkdqjh o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh fdudfwìulvdqw od glxvlrq
gh od yrodwlolwì dx frxuv gx whpsv1 Rq vxssrvh txh \| @ oq | > w 3 hvw vroxwlrq gh
g\| @ +f n\| , gw . gZ2c|
Oh mhx gh sdudpëwuh uhwhqxv hq dssolfdwlrq hvw = u @ 3/ n @ 3/ @ 3=58/ f @ 2
hw @ 3=81
2
O*hqvhpeoh ghv rswlrqv frqvlgìuìhv rqw xq sul{ g*h{huflfh gh 443/ oh sdudpëwuh yduldqw
ìwdqw od pdwxulwì1 Oh vrxv0mdfhqw ydxw lqlwldohphqw 433 hw od yrodwlolwì lqlwldoh hvw gh 3=5=
Ohv wdeohdx{ F16 sdjh 77 hw F18 sdjh 78 vlwxìv hq dqqh{h gh fh pìprluh suìvhqwhqw ohv
uìvxowdwv rewhqxv1
Frqirupìphqw ã fh txh o*rq srxydlw shqvhu d sulrul/ o*xwlolvdwlrq gx fkdqjhphqw gh
gìulyh +6=8, lqgxlw xqh uìgxfwlrq gh yduldqfh/ fhooh0fl ìwdqw g*dxwdqw soxv lpsruwdqwh txh
o*rq vh udssurfkh gh od pdwxulwì1 Qìdqprlqv/ oh idlw g*dffurñwuh oh qrpeuh gh vlpxodwlrqv
dssduwhqdqw dx grpdlqh g*h{huflfh vdqv vh suìrffxshu gh od uìsduwlwlrq gx sd|r vxu
fh grpdlqh qh shuphw sdv g*rewhqlu ghv uìgxfwlrqv gh yduldqfh wuëv lpsruwdqwhv1 Sdu
h{hpsoh/ gdqv oh fdv gx prgëoh gh Khvwrq od uìgxfwlrq gh yduldqfh hvw gh 44=9 srxu
o*rswlrq gh pdwxulwì 4 prlv1
Hydoxdwlrq g*rswlrqv ã eduulëuh GLF1 O*rswlrq ã eduulëuh GLF hvw xqh rswlrq
g*dfkdw hxursìhqqh txh oh gìwhqwhxu shxw h{hufhu vl oh vrxv0mdfhqw sdvvh vrxv xqh fhuwdlqh
eduulëuh K lqiìulhxuh dx sul{ g*h{huflfh N/ dydqw od pdwxulwì gx frqwudw1 Oh grpdlqh
g*h{huflfh gh o*rswlrq hvw grqf soxv frpsoh{h txh gdqv oh fdv gh o*rswlrq Xs dqg Lq rx
gx fdoo hxursìhq1 Qìdqprlqv/ lo hvw srvvleoh gh frqvwuxluh xq fkdqjhphqw gh gìulyh irqgì
vxu od irupxoh +6=8, hq gìfrpsrvdqw ohv wudmhfwrluhv hq ghx{ sruwlrqv =
6
Od vsìflfdwlrq frpsoëwh ghv ghx{ prgëohv hvw udsshoìh ã o*dqqh{h E gh fh pìprluh1
64
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Judskltxh 6171 Fkdqjhphqw gh gìulyh dssoltxì ã xqh rswlrq GLF/ prgëoh gh Khvwrq1 u @ 3/
@ 3=8/ @ 3=585 / @ 3=4/ @ 3=91
wdqw txh od eduulëuh K q*hvw
oh fkdqjhphqw gh gìulyh +6=8,
sdv dwwhlqwh/ rq xwlolvh
dvvrflì dx grpdlqh M @ +v> , 5 U2n > v K >
xqh irlv od eduulëuh dwwhlqwh/ rq vh uhwurxyh gdqv oh fdv
gx fdoo hxursìhq
hw rq
2
dssoltxh oh fkdqjhphqw gh gìulyh +6=8, dvvrflì ã g @ +v> , 5 Un > v N 1
Fhwwh suhplëuh dssurfkh dffurñw oh qrpeuh gh wudmhfwrluhv vlpxoìhv shuphwwdqw o*h{huflfh
gh o*rswlrq1 Qìdqprlqv/ oruv gx suhplhu fkdqjhphqw gh gìulyh/ rq qh suhqg sdv hq frpswh
od glvwdqfh gh od eduulëuh dx sul{ g*h{huflfh1 Dydqw txh od eduulëuh qh vrlw dwwhlqwh/ rq
vrxv0hvwlph grqf od glvwdqfh dx grpdlqh g*h{huflfh/ fh txl uìgxlw od sruwìh gh od pìwkrgh1
Xqh ghx{lëph dssurfkh frqvlvwh ã xwlolvhu xq fkdqjhphqw gh gìulyh irqgì vxu od irupxoh
+6=8, srxu dwwhlqguh od eduulëuh K hq lqwìjudqw od glvwdqfh gh od eduulëuh dx vwulnh gdqv
oh fdofxo gh od G1 Srxu fhod/ rq prglh od suhplëuh ìwdsh gh o*dojrulwkph 614 sdjh 5: hq
lqlwldolvdqw oh grpdlqh M ã vd glvwdqfh dx grpdlqh g 1 Rq suhqg dlqvl hq frpswh oh
idlw tx*xqh irlv od eduulëuh dwwhlqwh/ oh surfhvvxv ghyud uhprqwhu yhuv oh sul{ g*h{huflfh1
Hq idlw/ xqh whooh pìwkrgh v*dyëuh dvvh} qdwxuhooh frpswh whqx gh o*lqwhusuìwdwlrq ghv
fkhplqv fulwltxhv suìvhqwìh suìfìghpphqw = hq surfìgdqw dlqvl/ rq fdofxoh od orqjxhxu
gx fkhplq fulwltxh srxu xq srlqw q*d|dqw sdv hqfruh dwwhlqw od eduulëuh1
Oh judskltxh 617 looxvwuh o*lpsdfw gh od sulvh hq frpswh gh od glvwdqfh gh M ã g gdqv
od frqvwuxfwlrq gx fkdqjhphqw gh gìulyh = hooh shuphw g*dwwhlqguh soxv udslghphqw od
eduulëuh K/ fh txl uhqg od uhprqwìh gx surfhvvxv yhuv oh vwulnh soxv suredeoh1
65
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Dssolfdwlrq qxpìultxh 615 Rq frqvlgëuh ã qrxyhdx ohv ghx{ prgëohv ã yrodwlolwì vwr0
fkdvwltxh xwlolvìv srxu ohv dssolfdwlrqv qxpìultxhv 614 1 Vhxo oh sdudpëwuh gx prgëoh
gh Khvwrq hvw prglì = rq oh {h ã 3=581
O*hqvhpeoh ghv rswlrqv frqvlgìuìhv rqw xq sul{ g*h{huflfh gh 443 hw xqh eduulëuh gh <3/
oh sdudpëwuh yduldqw ìwdqw od pdwxulwì1 Oh vrxv0mdfhqw ydxw lqlwldohphqw 4331 Od yrodwlolwì
lqlwldoh hvw gh 3=58 gdqv od fdv gx prgëoh gh Khvwrq/ hooh ydxw 3=5 gdqv oh fdv gx vhfrqg
prgëoh1
Ohv wdeohdx{ F1: sdjh 79 hw F1< sdjh 7: vlwxìv hq dqqh{h gh fh pìprluh suìvhqwhqw ohv
uìvxowdwv rewhqxv1
Uhpdutxh 614 Qrwrqv txh gdqv oh fdv ghv rswlrqv ã eduulëuh/ od glvfuìwlvdwlrq ghv
wudmhfwrluhv oruv gh od vlpxodwlrq lqgxlw xq eldlv vxu oh sul{ ã hvwlphu1
Frqvlgìurqv ghx{ ydohxuv gx vrxv0mdfhqw vlpxoìhv dx{ gdwhv w hw w . w/ V| hw V|n{| / hw
vxssrvrqv txh od eduulëuh K q*dlw wrxmrxuv sdv ìwì dwwhlqwh ã od gdwh w= Vl V|n{| A K/
lo vh shxw qìdqprlqv txh od eduulëuh dlw ìwì wrxfkìh hqwuh w hw w . w1 Oh idlw gh qh sdv
suhqguh hq frpswh fhwwh srvvlelolwì oruv gh od vlpxodwlrq frqgxlw ã xq eldlv lpsruwdqw vxu
oh sul{/ píph oruvtxh oh sdv gh glvfuìwlvdwlrq hvw wuëv q1
Srxu uhpìglhu ã fh sureoëph/ qrxv dyrqv xwlolvì xqh yduldeoh gh Ehuqrxlool gh sdudpëwuh
t| ìjdo ã od suredelolwì txh oh vrxv0mdfhqw sdvvh vrxv od eduulëuh K hqwuh w hw w . w
vdfkdqw V| hw V|n{| / hw hq vxssrvdqw od yrodwlolwì frqvwdqwh hqwuh w hw w . w =
K
4
K
t| @ h{s 2 oq oq
=
5 | w V| V|n{|
Vl oh uìvxowdw gx wludjh hvw 4/ doruv rq frqvlgëuh txh od eduulëuh d ìwì wrxfkìh1
Ohv frpphqwdluhv txh o*rq shxw irupxohu dx yx ghv uìvxowdwv rewhqxv vrqw vlplodluhv ã
fhx{ txh o*rq d idlw gdqv oh fdv gx fdoo1 Qrwrqv txh ohv grpdlqhv g*h{huflfh frqvlgìuìv
ìwdqw soxv uduhv srxu o*rswlrq GLF txh srxu oh fdoo/ rq revhuyh ghv uìgxfwlrqv gh yduldqfh
vxsìulhxuhv = oh qrpeuh gh wudmhfwrluhv vlpxoìhv hqwudqw gdqv oh grpdlqh g*h{huflfh mrxh
xq u÷oh wuëv lpsruwdqw vxu od yduldqfh gh od yduldeoh doìdwrluh vlpxoìh sdu od pìwkrgh gh
Prqwh Fduor vwdqgdug1
G*dloohxuv/ lo frqylhqw gh qrwhu txh srxu ohv wuëv frxuwhv pdwxulwìv ohv uìgxfwlrqv gh
yduldqfh d!fkìhv q*rqw soxv gh uìhooh vljqlfdwlrq = hq vlpxodqw ohv wudmhfwrluhv sdu
od pìwkrgh gh Prqwh Fduor vwdqgdug/ oh qrpeuh gh wudmhfwrluhv vlpxoìhv dxwrulvdqw
o*h{huflfh gh o*rswlrq ghylhqw qìjoljhdeoh hw rq qh sduylhqw ã hvwlphu ql oh sul{ ql od
yduldqfh gh o*hvwlpdwhxu gh idêrq fruuhfwh1 Rq shxw ã fhw hhw vrxoljqhu oh fdv h{wuíph
gh o*rswlrq GLF gh pdwxulwì 4 prlv/ ìydoxìh gdqv oh fdguh gx prgëoh 5 = vxu 433333
wudmhfwrluhv vlpxoìhv/ dxfxqh q*dwwhlqw oh grpdlqh g*h{huflfh1
66
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Frqfoxvlrq
Lo uhvvruw ghv ghx{ dssolfdwlrqv qxpìultxhv txh o*rq ylhqw gh suìvhqwhu txh od pìwkrgh gh
Prqwh Fduor xwlolvdqw od irupxoh +6=8, frqgxlw ã xqh uìgxfwlrq gh yduldqfh sdu udssruw ã
od pìwkrgh gh Prqwh Fduor vwdqgdug gëv txh oh grpdlqh g*h{huflfh gh o*rswlrq frqvlgìuìh
hvw gh idleoh suredelolwì = od pdmhxuh sduwlh gh od yduldqfh gh o*hvwlpdwhxu vwdqgdug
surylhqw doruv gx idlw tx*lo hvw wuëv gl!floh gh uìdolvhu ghv wludjhv dx vhlq gx grpdlqh
g*h{huflfh1 Oh idlw gh fkdqjhu od gìulyh gx surfhvvxv shuphw gh uìvrxguh fh sureoëph1
Qìdqprlqv/ rq frqvwdwh txh srxu ohv rswlrqv shx ìorljqìhv gh od prqqdlh/ od pìwkrgh
hvw shx h!fdfh = gdqv fh fdv od suredelolwì gx grpdlqh g*h{huflfh hvw uhodwlyhphqw lp0
sruwdqwh/ vl elhq txh oh sureoëph gh od vlpxodwlrq gh wudmhfwrluhv dx vhlq gx grpdlqh
g*h{huflfh q*h{soltxh txh gh idêrq vhfrqgdluh od yduldqfh gh o*hvwlpdwhxu gh Prqwh Fduor
vwdqgdug1 Vl o*rq vrxkdlwh uìgxluh od yduldqfh gh idêrq soxv vljqlfdwlyh srxu ohv rs0
wlrqv surfkhv gh od prqqdlh/ lo dssdudñw qìfhvvdluh gh gdydqwdjh suhqguh hq frpswh od
glvwulexwlrq gx sd|r dx vhlq gx grpdlqh g*h{huflfh1 F*hvw fh txh shuphw gdqv xqh
fhuwdlqh phvxuh od pìwkrgh vxlydqwh/ ìjdohphqw irqgìh vxu xq fkdqjhphqw gh gìulyh
vwrfkdvwltxh1
616
Gìulyh gh Eodfn hw Vfkrohv
Gdqv od vhfwlrq 614 sdjh 56/ qrxv dyrqv h{solflwì oh fkdqjhphqw gh gìulyh rswlpdo +fi
irupxoh +6=4,,/ frqgxlvdqw ã xq hvwlpdwhxu gh yduldqfh qxo/ gdqv oh fdv rü od irqfwlrq gh
sd|r j qh gìshqg txh gh od ydohxu gx surfhvvxv vrxv0mdfhqw ã od pdwxulwì gx frqwudw1
Udsshorqv txh o*xwlolvdwlrq gluhfwh gh od irupxoh +6=4, hvw lpsrvvleoh gdqv od phvxuh rü oh
sdudpëwuh g*lqwìuíw L} +w> {, hvw lqfrqqx1 O*dssurfkh h{srvìh gdqv fhwwh vhfwlrq frqvlvwh
ã dssur{lphu L} +w> {, sdu oh sdudpëwuh txh o*rq rewlhqgudlw hq vsìfldqw xq prgëoh gh
glxvlrq srxu oh surfhvvxv +[| , frqgxlvdqw ã xqh irupxoh ihupìh = gdqv gh qrpeuhx{
fdv rq srxuud frqvlgìuhu oh prgëoh gh Eodfn hw Vfkrohv=
Mxvwlfdwlrq hpslultxh1 Vl o*rq vh uìiëuh ã od sudwltxh ghv vdoohv gh pdufkì/ rq shxw
shqvhu tx*xqh whooh dssurfkh dpìolruhud od frqyhujhqfh ghv hvwlpdwhxuv1 Hq hhw/ elhq
txh od yrodwlolwì gx uhqghphqw ghv dfwlrqv qh vrlw sdv gìwhuplqlvwh/ oh prgëoh gh Eodfn
hw Vfkrohv ghphxuh wuëv xwlolvì1
Od mxvwlfdwlrq g*xqh whooh sudwltxh uhsrvh hq sduwlh vxu oh idlw txh oh prgëoh gh Eodfn hw
Vfkrohv shuphw g*ìydoxhu wuëv idflohphqw gh qrpeuhx{ surgxlwv gìulyìv1 Elhq hqwhqgx/
fhwwh udlvrq qh shxw íwuh lqyrtxìh txh gdqv od phvxuh rü/ gh idêrq soxv irqgdphqwdoh/
fh prgëoh frqvwlwxh xqh erqqh dssur{lpdwlrq gx frpsruwhphqw ghv dfwliv vrxv0mdfhqwv1
O*xwlolvdwlrq gh prgëohv ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh shuphw gh ud!qhu ohv uìvxowdwv rewhqxv
hq xwlolvdqw oh prgëoh gh Eodfn hw Vfkrohv = lov shuphwwhqw sdu h{hpsoh gh fdswhu o*hhw
vploh revhuyì vxu ohv sul{ gh pdufkìv1 Gh whov prgëohv fkhufkhqw ã plhx{ dssuìkhqghu
oh frpsruwhphqw ghv pdufkìv = lov dssdudlvvhqw frpph xqh h{whqvlrq soxv suìflvh gx
67
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
prgëoh gh Eodfn hw Vfkrohv txl ghphxuh qìdqprlqv oh prgëoh irqgdphqwdo vxu oh
pdufkì ghv dfwlrqv1
Gëv oruv/ rq shxw d sulrul v*dwwhqguh ã fh txh o*xwlolvdwlrq gx prgëoh gh Eodfn hw
Vfkrohv srxu ìydoxhu L} +w> {, frqgxlvh ã xqh erqqh dssur{lpdwlrq gx frpsruwhphqw
gx sdudpëwuh g*lqwìuíw oruvtxh oh surfhvvxv vrxv0mdfhqw hvw xq surfhvvxv ã yrodwlolwì
vwrfkdvwltxh1
Mxvwlfdwlrq wkìrultxh1 G*xq srlqw gh yxh pdwkìpdwltxh/ rq shxw vh sodfhu gdqv
oh fdguh g*dqdo|vh vxlydqw/ sursrvì sdu Irxuqlì/ Odvu| hw wrx}l ^:`1 Frqvlgìurqv oh
surfhvvxv +V| > \| , > vroxwlrq gh o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh vwrfkdvwltxh =
gV|
@ ugw . +\| , gZc|
V|
g\| @ +\| , . +\| , gZ2c|
rü +Zc| , hw +Z2c| , vrqw ghx{ prxyhphqwv eurzqlhqv vwdqgdugv whov txh kgZc| > gZ2c| l @
gw> hw rü > > vrqw wurlv irqfwlrqv glìuhqwldeohv ã wrxw ruguh/ grqw ohv gìulyìhv vrqw
eruqìhv1 Hq idlvdqw gìshqguh od g|qdpltxh gx surfhvvxv gh yrodwlolwì g*xq sdudpëwuh /
fh surfhvvxv dssdudñw frpph dssduwhqdqw ã od idplooh gh surfhvvxv +V|" > \|" ,/ vroxwlrqv
ghv ìtxdwlrqv glìuhqwlhoohv vwrfkdvwltxhv =
gV|"
@ ugw . +\|" , gZc|
V|"
s
g\|" @ +\|" , . +\|" , gZ2c|
rü +Zc| , hw +Z2c| , vrqw ghx{ prxyhphqwv eurzqlhqv vwdqgdugv whov txh kgZc| > gZ2c| l @
gw1 Rq glvsrvh doruv gx uìvxowdw vxlydqw = oruvtxh whqg yhuv 3/ oh surfhvvxv +V|" , whqg
yhuv +V| , gdqv oh vhqv rü
olp vxs HT V|" V|f @ 3=
"<f f$|$A
Gëv oruv/ oh surfhvvxv gh glxvlrq Eodfn0Vfkrohv gh sdudpëwuhv +u> +\f ,, dssdudñw
frpph xqh dssur{lpdwlrq dv|pswrwltxh gx surfhvvxv +V| > \| , lqlwldohphqw frqvlgìuì1
Xqh dssur{lpdwlrq qdwxuhooh gx sdudpëwuh g*lqwìuíw
L}" +w> v> |, @ H T ^j +Vr" > \r" > w v W , m V|" @ v> \|" @ |`
hvw grqf rewhqxh hq uìdolvdqw xq gìyhorsshphqw dv|pswrwltxh dxwrxu gh od ydohxu @ 31
Irxuqlì/ Ohexfkrx{ hw wrx}l ^:` rqw ìwdeol xq hqvhpeoh gh uìvxowdwv frqfhuqdqw ohv
gìyhorsshphqwv dv|pswrwltxhv ã wrxw ruguh1 Gdqv qrwuh dssurfkh/ qrxv qrxv olplwhurqv
dx gìyhorsshphqw ã o*ruguh 3/ fh txl uhylhqw ã xwlolvhu ohv sul{ Eodfn0Vfkrohv frpph
dssur{lpdwlrq gx sdudpëwuh g*lqwìuíw1
68
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Judskltxh 6181 Hvwlpdwlrq gx sul{ g*xq fdoo hxursìhq gh pdwxulwì 4 dq hw gh sul{ g*h{huflfh
443/ prgëoh gh Khvwrq1 @ 3=9/ @ 3=4/ u @ 3/ @ 3=8/ @ 3=55 1 Lqlwldohphqw/ V3 @ 433 hw
3 @ 3=5
Hydoxdwlrq g*rswlrqv g*dfkdw hxursìhqqhv O*dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh uh0
srvh vxu o*xwlolvdwlrq gh od irupxoh +6=4,/ oh sdudpëwuh L} hw vrq judglhqw ìwdqw ìydoxìv hq
xwlolvdqw ohv irupxohv fodvvltxhv gx sul{ hw ghv juhfv g*xq fdoo hxursìhq gdqv oh prgëoh
gh Eodfn0Vfkrohv1 Vl o*rq qrwh
oq ge orEA | . 2 2 +W w,
s
>
g @
W w
3
3
oh sul{/ oh ghowd hw oh yhjd g*xq fdoo hxursìhq gh pdwxulwì W hw gh vwulnh N/ ydohqw ã od
gdwh w/ hq irqfwlrq gx sul{ v hw gh od yrodwlolwì =
s
FDOO +w> v> N> W> , @ v +g , Nh3oEA 3| g W w
uu +w> v> W> N> , @ s+g , +w>
v>
W>
N>
,
@
v
W w +g ,
uu
Dssolfdwlrq qxpìultxh 616 Rq frqvlgëuh ohv ghx{ píphv prgëohv txh fhx{ xwlolvìv
gdqv o*dssolfdwlrq qxpìultxh 614 sdjh 64/ hq frqvhuydqw ghv mhx{ gh sdudpëwuhv lghq0
wltxhv1 Ohv uìvxowdwv rewhqxv vrqw suìvhqwìv gdqv ohv wdeohdx{ F17 sdjh 77 hw F19 sdjh 78 /
hq dqqh{h gh fh pìprluh1 Oh judskltxh 618 shuphw gh frpsduhu ohv ylwhvvhv gh frqyhu0
jhqfh dvvrflìhv ã od pìwkrgh gh Prqwh Fduor vwdqgdug hw dx{ ghx{ pìwkrghv gh Prqwh
Fduor dffìoìuìhv ìwxglìhv gdqv fhwwh sduwlh/ gdqv oh fdv g*xq fdoo gh pdwxulwì 4 dq1
69
61 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh
Judskltxh 6191 Hvwlpdwlrq gx sul{ g*xqh rswlrq GLF gh pdwxulwì 9 prlv/ gh eduulëuh <3 hw gh sul{
g*h{huflfh 443/ prgëoh gh Khvwrq1 @ 3=9/ @ 3=4/ u @ 3/ @ 3=8/ @ 3=585 1 Lqlwldohphqw/
V3 @ 433 hw 3 @ 3=58
Hydoxdwlrq g*rswlrqv ã eduulëuh GLF Gdqv oh fdv gh o*rswlrq ã eduulëuh GLF/ ohv
irupxohv dqdo|wltxhv gx sul{/ gx ghowd hw gx yhjd gdqv oh fdv g*xqh prgìolvdwlrq Eodfn0
Vfkrohv gx vrxv0mdfhqw vrqw ohv vxlydqwhv =
2
r 3
+MeoEA | ,
g
GLF +w> v> N> K> W> , @ M
g
MeoEA | S XW v>
2
o EA | 2
r 3
Me
,
+
+MeoEA | ,
3
g
(U @ M
. LA v>
r S XW v>
g
g
MeoEA |
2
2
o
E
A
|
r 3
,
+Me
+MeoEA | ,
g
2
7
j + 4, oq M S XW v>
(U @ M
LA v>
g
g
MeoEA |
3
3
3
3
3
3
3
3
dyhf @ 4 j2o2 / oh sul{ hw ohv juhfv gx sxw hxursìhq ìwdqw rewhqxv hq xwlolvdqw oh idlw
txh oh sul{ g*xq sxw gh vwulnh N/ srxu xq vrxv0mdfhqw ydodqw v hq w/ v*ìfulw
S XW +v> N, @ h3oEA 3| FDOO N> vh2oEA 3| =
Dssolfdwlrq qxpìultxh 617 Rq uhsuhqg lfl o*dssolfdwlrq qxpìultxh 615 sdjh 65 1 Ohv
uìvxowdwv rewhqxv vrqw suìvhqwìv gdqv ohv wdeohdx{ F1; sdjh 79 hw F143 sdjh 7: / hq
dqqh{h gh fh pìprluh1 Oh judskltxh 619 shuphw gh frpsduhu ohv ylwhvvhv gh frqyhujhqfh
dvvrflìhv ã od pìwkrgh gh Prqwh Fduor vwdqgdug hw dx{ ghx{ pìwkrghv gh Prqwh Fduor
dffìoìuìhv ìwxglìhv gdqv fhwwh sduwlh/ gdqv oh fdv g*xqh rswlrq ã eduulëuh GLF gh pdwxulwì
9 prlv1
6:
Frqfoxvlrq
Gdqv ohv ghx{ w|shv g*rswlrq frqvlgìuìv/ rq frqvwdwh xqh qhwwh dpìolrudwlrq ghv uìvxowdwv
sdu udssruw ã od pìwkrgh suìfìghqwh/ dxvvl elhq srxu ohv rswlrqv surfkhv gh od prqqdlh
txh srxu ohv rswlrqv wuëv kruv od prqqdlh1
Frqfoxvlrq
Ohv pìwkrghv gh Prqwh Fduor shuphwwhqw gh uìvrxguh qxpìultxhphqw oh fdofxo g*lq0
wìjudohv pxowlsohv vxlydqw xqh dssurfkh suredelolvwh1 Dssoltxìhv ã od qdqfh/ fhv pì0
wkrghv shuphwwhqw gh fdofxohu ohv sul{ gh surgxlwv gìulyìv frpsoh{hv/ tx*rq qh shxw sdv
h{solflwhu gh idêrq dqdo|wltxh = hq vlpxodqw xq judqg qrpeuh gh irlv oh sul{ g*xq dfwli
vrxv0mdfhqw/ rq sduylhqw ã hvwlphu oh sul{ g*xq surgxlw gìulyì hq frqvlgìudqw od pr|hqqh
hpslultxh/ vxu o*ìfkdqwloorq vlpxoì/ gh vhv x{ ixwxuv dfwxdolvìv1
O*xwlolvdwlrq g*xqh whooh pìwkrgh uhtxlhuw xq erq frqwu÷oh gh od frqyhujhqfh gh o*hvwlpd0
whxu gx sul{ dlqvl rewhqx1 Fh frqwu÷oh shxw v*hhfwxhu vrlw hq dxjphqwdqw oh qrpeuh gh
vlpxodwlrqv/ fh txl shxw v*dyìuhu frþwhx{ hq whpsv gh fdofxo/ vrlw hq phwwdqw hq sodfh
ghv pìwkrghv gh uìgxfwlrq gh od yduldqfh ghv yduldeohv doìdwrluhv vlpxoìhv1
Gdqv fh pìprluh/ qrxv dyrqv suìvhqwì wurlv pìwkrghv gh uìgxfwlrq gh od yduldqfh ds0
soltxìhv dx{ surfhvvxv gh glxvlrq/ uhsrvdqw vxu od píph lgìh gluhfwulfh1 Od soxsduw
ghv rswlrqv vrqw fdudfwìulvìhv sdu xqh irqfwlrq gh sd|r srvlwlyh rx qxooh/ od irqfwlrq
ìwdqw vwulfwhphqw srvlwlyh vxu oh grpdlqh g*h{huflfh1 Od vlpxodwlrq gh wudmhfwrluhv hq
ghkruv gx grpdlqh g*h{huflfh dssruwh shx g*lqirupdwlrq hw frqgxlw grqf ã xqh yduldqfh
uhodwlyhphqw ìohyìh gh o*hvwlpdwhxu1 O*lgìh hvw doruv gh prglhu od irqfwlrq gh gìulyh gx
surfhvvxv vrxv0mdfhqw dq g*rewhqlu gdydqwdjh gh wudmhfwrluhv dxwrulvdqw o*h{huflfh1 Hq
surfìgdqw dlqvl/ rq prglh elhq hqwhqgx od orl gx surfhvvxv hw lo frqylhqw sdu frqvì0
txhqw gh srqgìuhu ohv yduldeohv doìdwrluhv rewhqxhv dq gh qh sdv eldlvhu o*hvwlpdwhxu gx
sdudpëwuh g*lqwìuíw1
Vl oh wkìruëph gh Jluvdqry shuphw gh srvhu oh fdguh wkìrultxh gx fkdqjhphqw gh gìulyh/
lo q*dssruwh sdv g*lqirupdwlrq vxu od gìulyh ã fkrlvlu srxu uìgxluh od yduldqfh gh idêrq
vljqlfdwlyh1 Lo frqylhqw grqf gh vh uìiìuhu ã g*dxwuhv w|shv gh uìvxowdwv1 Gdqv ohv wurlv fdv
txh qrxv derugrqv/ qrxv dyrqv frqvwuxlw ohv fkdqjhphqwv gh gìulyh ã sduwlu gh uìvxowdwv
dv|pswrwltxhv/ ghx{ g*hqwuh hx{ ìwdqw lvvxv gh od wkìrulh ghv Judqghv Gìyldwlrqv1
Od suhplëuh dssurfkh txh qrxv dyrqv frqvlgìuìh frqvlvwh ã xwlolvhu xq fkdqjhphqw gh
gìulyh gìwhuplqlvwh/ lqgìshqgdqw ghv wudmhfwrluhv vlpxoìhv1 Od qrxyhooh gìulyh hvw gì0
whuplqìh hq h{sorlwdqw od pìwkrgh gh Odsodfh devwudlwh1 Fhwwh whfkqltxh g*dffìoìudwlrq
suìvhqwh o*dydqwdjh gh srxyrlu íwuh dpìolruìh hq od frxsodqw ã xqh pìwkrgh gh vwud0
wlfdwlrq1 Ohv uìvxowdwv qxpìultxhv txh qrxv dyrqv rewhqxv gdqv oh fdv gh prgëohv
ã yrodwlolwìv vwrfkdvwltxhv prqwuhqw txh fhwwh pìwkrgh hvw uhodwlyhphqw h!fdfh1 Qìdq0
prlqv/ xqh frqglwlrq qìfhvvdluh ã vrq xwlolvdwlrq hvw txh oh grpdlqh g*h{huflfh gh o*rswlrq
frqvlgìuìh vrlw frqyh{h/ fh txl olplwh od sruwìh gh od pìwkrgh1 Rq qh shxw qrwdpphqw
sdv o*dssoltxhu gdqv oh fdv ghv rswlrqv ã eduulëuh1
6;
Frqfoxvlrq
Od ghx{lëph pìwkrgh txh qrxv dyrqv plvh hq sodfh uhsrvh vxu xq fkdqjhphqw gh gìulyh
vwrfkdvwltxh1 Fh fkdqjhphqw wudqviruph ohv wudmhfwrluhv gh vruwh tx*xqh irlv prglìhv/
hoohv vh sursdjhqw dxwrxu gx vhxo fkhplq txl/ dv|pswrwltxhphqw/ shuphw g*dwwhlqguh oh
grpdlqh g*h{huflfh1 Ohv dssolfdwlrqv qxpìultxhv txh qrxv dyrqv uìdolvìhv prqwuhqw txh
fhwwh pìwkrgh hvw h!fdfh oruvtx*xqh sursruwlrq lpsruwdqwh gh od yduldqfh ghv yduldeohv
vlpxoìhv surylhqw gx idlw txh o*h{huflfh gh o*rswlrq hvw xq ìyëqhphqw gh idleoh suredelolwì1
Vl fh q*hvw sdv oh fdv/ oh wdx{ gh uìgxfwlrq gh od yduldqfh hvw plqlph/ od yduldqfh suryhqdqw
doruv hvvhqwlhoohphqw gh od glvwulexwlrq gx sd|r vxu oh grpdlqh g*h{huflfh hw qrq gh od
wdlooh gh fh grpdlqh1
Od wurlvlëph pìwkrgh txh qrxv dyrqv lpsoìphqwìh shuphw/ gdqv fhuwdlqv fdv/ gh uìvrxguh
fh sureoëph1 Hooh suìvhqwh xq lqwìuíw hq qdqfh oruvtxh o*rq vsìflh od g|qdpltxh gx
vrxv0mdfhqw vrxv od iruph g*xq prgëoh ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh1 Od prgìolvdwlrq Eodfn0
Vfkrohv frqgxlw doruv ã xqh erqqh dssur{lpdwlrq gx frpsruwhphqw gx vrxv0mdfhqw vxu
oh grpdlqh g*h{huflfh1 Vl o*rq glvsrvh g*xqh irupxoh g*ìydoxdwlrq ihupìh gdqv fh prgëoh
vlpsolì/ rq shxw frqvwuxluh xq fkdqjhphqw gh gìulyh h{sorlwdqw fhwwh lqirupdwlrq vxs0
soìphqwdluh1 Xqh whooh pìwkrgh surgxlw ghv wdx{ gh uìgxfwlrq gh od yduldqfh vljqlfdwliv/
píph srxu ghv rswlrqv surfkhv gh od prqqdlh1
6<
D1 Sulqflsh gh Judqghv Gìyldwlrqv
Dqqh{hv
D
Sulqflsh gh Judqghv Gìyldwlrqv
Vrlhqw +> I, xq hvsdfh Srorqdlv +hvsdfh pìwultxh frpsohw vìsdudeoh/ pxql gh vd wulex
eruìolhqqh, hw +| ,|:f xqh idplooh gh suredelolwìv frqyhujhdqw yhuv od pdvvh gh Gludf 6 /
rü p hvw xq srlqw gh 1 Vrlw doruv F 5 I who txh p 5
@ F/ rq d =
| +F, $ 3
|<f
Oh eruìolhq F hvw txdolì g*ìyëqhphqw uduh > od wkìrulh ghv judqghv gìyldwlrqv v*lqwì0
uhvvh ã od ylwhvvh gh frqyhujhqfh yhuv 3 gh | +F, oruvtxh w whqg yhuv 31
Gìqlwlrq D14 Sulqflsh gh Judqghv gìyldwlrqv
Rq glud txh +| ,|:f vxlw xq sulqflsh gh judqghv gìyldwlrqv v*lo h{lvwh y = Un $ Un hw
= $ Un ^ i.4j whoohv txh =
41 olp|<f y +w, @ .4
51 Srxu wrxw v 5 Un / i vj hvw frpsdfw gdqv 1
61 Srxu wrxw F 5 I/ rq d =
4
4
orj +| +F,, olp
orj +| +F,, Lqi +$,
Lqi +$, olp
J
|<f y +w,
|<f y +w,
/ M
/ M
Oh frxsoh +y> ,/ rx/ soxv vlpsohphqw/ hvw dsshoì irqfwlrqqhooh g*dfwlrq srxu od id0
plooh +| ,|:f
Sdu h{hpsoh/ gdqv od vhfwlrq +5,/ ohv surfhvvxv glvfuìwlvìv vrqw jrxyhuqìv sdu xq yhfwhxu
jdxvvlhq1 Ru vl ] hvw xq yhfwhxu jdxvvlhq gdqv U_ / fhqwuì/ gh pdwulfh gh yduldqfh0
fryduldqfh o*lghqwlwì/ doruv vxu U_ pxqlh
s gh vd wulex eruìolhqqh/ rq gìqlw od idplooh gh
w] 5 1 +| ,|:
suredelolwìv +| ,|:f sdu | +, @ S
f vxlw doruv xq sulqflsh gh judqghv
gìyldwlrqv dyhf srxu irqfwlrqqhooh g*dfwlrq w> 2 } } = Soxv suìflvìphqw/ rq d od frqyhu0
jhqfh vxlydqwh =
s
4
w] 5 E @ plq } }
olp w oq S
|<f
5M 5
rü E hvw xq eruìolhq gh U_ = Od wkìrulh ghv judqghv gìyldwlrqv v*lqwìuhvvh grqf ã od
glvwulexwlrq dv|pswrwltxh gh od idplooh gh suredelolwìv +| ,|:f 1
Qrxv vrxkdlwrqv hq idlw xwlolvhu xqh dssur{lpdwlrq qrq sdv gh od suredelolwì g*dssduwhqlu
dx eruìolhq E/ pdlv gh o*hvsìudqfh g*xqh yduldeoh doìdwrluh1 Oh wkìruëph vxlydqw shuphw
gh uìdolvhu/ ã sduwlu g*xq sulqflsh gh judqghv gìyldwlrqv/ fhwwh dssur{lpdwlrq1
73
D1 Sulqflsh gh Judqghv Gìyldwlrqv
Wkìruëph D14 +Pìwkrgh gh Odsodfh devwudlwh,
Vxu xq hvsdfh srorqdlv +> I, > vrlw +| ,|:f xqh idplooh gh suredelolwìv yìuldqw xq Sulq0
flsh gh Judqghv Gìyldwlrqv dvvrflì ã od irqfwlrqqhooh g*dfwlrq +y> , = Vrlw xqh dssol0
fdwlrq phvxudeoh gh gdqv U whooh txh =
41 h{s +y +w, , 5 O +| ,
+w A 3,
51 hvw frqwlqxh hq wrxw srlqw gh i ? .4j
61
4
olp olp
orj
u<n" |<f y +w,
doruv =
4
olp
oq
|<f y +w,
,
+]
Ew
Du
h{s +y +w, , g|
@ 4
]
h{s +y +w, , g| @ Vxs i +z, +z,j
Gh soxv/ rq prqwuh doruv txh od frqglwlrq =
]
4
+<t A 4, olp vxs
oq
h{s +ty +w, , g| ? .4
|<f
y +w,
+D14,
hqwudñqh od frqglwlrq +6, gx wkìruëph1 O*dssolfdwlrq gh fh wkìruëph shuphw gh gìgxluh
doruv xqh dssur{lpdwlrq gh od txdqwlwì +hq uhsuhqdqw ohv qrwdwlrqv gh od vhfwlrq 5, =
4
HT h{s 5I +], . * ] . * * 4( / ] Q +3> L, vrxv T=
5
s
+,
@
S
w]
5
vxlw xq sulqflsh
Sxlvtxh od idplooh gh suredelolwì +| ,|:f gìql sdu
|
 gh judqghv gìyldwlrqv dvvrflì ã od irqfwlrqqhooh w> } $ 2 } } / rq yd srxyrlu dssoltxhu
oh wkìruëph suìfìghqw srxu rewhqlu xqh dssur{lpdwlrq dv|pswrwltxh gh od txdqwlwì
uhfkhufkìh1 Hq hhw vl I +], D . f] ] dyhf f ? e / od frqglwlrq BB hvw doruv yìulìh/
hw rq hq frqfoxw txh
k 
l
I
I

4 4 28 + |~ ,3 |) ~ n 2 ) ),
T
+
|
4( $ pd{ 5I +}, * } . * * } }
w oq H h
|<f 5 M(
5
5
74
E1 Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh hw vwudwlfdwlrq = uìvxowdwv qxpìultxhv
E
Fkdqjhphqw gh gìulyh gìwhuplqlvwh hw vwudwlfdwlrq =
uìvxowdwv qxpìultxhv
Ohv uìvxowdwv qxpìultxhv suìvhqwìv gdqv fhwwh dqqh{h looxvwuhqw ohv shuirupdqfhv ghv
pìwkrghv g*dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh suìvhqwìhv gdqv od ghx{lëph sduwlh gh fh
pìprluh/ dssoltxìhv dx prgëoh ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh gh Kxoo hw Zklwh = oh surfhvvxv
+[| , @ +V| > Y| , ã ydohxuv gdqv U2 hvw vroxwlrq gh o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh vwrfkdvwltxh
s
gV|
@ ugw . Y| gZc|
V|
gY| @ Y| gw . Y| gZ2c|
rü +Zc| , hw +Z2c| , vrqw ghx{ prxyhphqwv eurzqlhqv vwdqgdugv xqlglphqvlrqqhov whov
txh
kgZc| > gZ2c| l @ gw=
W
Sul{
4
3=8
3=58
4
3=8
3=58
3=5
4=77
3=86;
3=467
4=7<
3=897
3=476
3
Uìgxfwlrq gh yduldqfh
Irqfwlrq g*lpsruwdqfh
Irqfwlrq g*lpsruwdqfh
hw vwudwlfdwlrq
48
;97
55
4<96
74
84::
48
4966
54
664:
74
:;7:
Wde1 E141 Hydoxdwlrq g*rswlrqv dvldwltxhv/ prgëoh gh Kxoo hw Zklwh1 Qrpeuh gh vlpxodwlrqv =
438 > qrpeuh gh vwudwhv = 83 > Sul{ g*h{huflfh = 443 > Sul{ lqlwldo = 433 > Yrodwlolwì lqlwldoh = 3=5 >
u @ 3/ @ 3/ @ 3=81
W
Sul{
4
3=8
3=58
4
3=8
3=58
3=5
7=4:
5=47
3=<5
7=5;
5=54
3=<8
3
Uìgxfwlrq gh yduldqfh
Irqfwlrq g*lpsruwdqfh
Irqfwlrq g*lpsruwdqfh
hw vwudwlfdwlrq
44
89<
46
43:3
4:
54<:
45
468;
46
5665
4;
7633
Wde1 E151 Hydoxdwlrq g*rswlrqv dvldwltxhv/ prgëoh gh Kxoo hw Zklwh1 Qrpeuh gh vlpxodwlrqv =
438 > qrpeuh gh vwudwhv = 83 > Sul{ g*h{huflfh = 443 > Sul{ lqlwldo = 433 > Yrodwlolwì lqlwldoh = 3=5 >
u @ 3/ @ 3/ @ 3=81
75
F1 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh = uìvxowdwv qxpìultxhv
F
Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh = uìvxowdwv qxpì0
ultxhv
Ohv uìvxowdwv qxpìultxhv suìvhqwìv gdqv fhwwh dqqh{h looxvwuhqw ohv shuirupdqfhv ghv
pìwkrghv g*dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh suìvhqwìhv gdqv od wurlvlëph sduwlh gh fh
pìprluh/ dssoltxìhv dx{ ghx{ prgëohv ã yrodwlolwì vwrfkdvwltxh vxlydqwv =
Prgëoh 4 = prgëoh gh Khvwrq ^47`1 Oh surfhvvxv +[| , @ +V| > Y| , ã ydohxuv gdqv U2
hvw vroxwlrq gh o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh vwrfkdvwltxh
s
gV|
@ ugw . Y| gZc|
V|
s
gY| @ + Y| , gw . Y| gZ2c|
rü +Zc| , hw +Z2c| , vrqw ghx{ prxyhphqwv eurzqlhqv vwdqgdugv xqlglphqvlrqqhov whov
txh
kgZc| > gZ2c| l @ gw
Prgëoh 51 Oh surfhvvxv +[| , @ +V| > \| , ã ydohxuv gdqv U2 hvw vroxwlrq gh o*ìtxdwlrq
glìuhqwlhooh vwrfkdvwltxh
gV|
@ ugw . ht| gZc|
V|
g\| @ +f n\| , gw . gZ2c|
rü +Zc| , hw +Z2c| , vrqw ghx{ prxyhphqwv eurzqlhqv vwdqgdugv xqlglphqvlrqqhov whov
txh
kgZc| > gZ2c| l @ gw
Rq srxuud vh uìiìuhu ã Irxuqlì/ Odvu| hw Wrx}l ^:` srxu g*dxwuhv uìvxowdwv qxpìultxhv
sruwdqw vxu fh w|sh gh prgëoh1
76
F1 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh = uìvxowdwv qxpìultxhv
F14
Hydoxdwlrq g*rswlrqv g*dfkdw hxursìhqqhv = prgëoh 4 +Khvwrq,
Pdwxulwì
4

2

e

S

2

D

H

2f
Sul{ hvwlpì
+432 ,
6<9=;
535=8
Hfduw0w|sh +432 ,
+( gx sul{,
5=44 +3186(,
4=43 +3187(,
Uìgxfwlrq gh
yduldqfh
4=:
5=4
;8=83
78=38
3=7; +3189(,
3=59 +318:(,
6=5
7=8
43=64
8=867
6=3<6
5=467
3=395 +3193(,
3=367 +3194(,
3=34< +3195(,
3=346 +3196(,
44=9
4:=:
59=8
67=5
Wde1 F161 Hydoxdwlrq gh fdoov hxursìhqv/ prgëoh gh Khvwrq = dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh sdu
dssur{lpdwlrq dv|pswrwltxh1
Qrpeuh gh vlpxodwlrqv = 438 > Sul{ g*h{huflfh = 443 > Sul{ lqlwldo = 433 > Yrodwlolwì lqlwldoh = 3=5 >
u @ 3/ @ 3=8/ @ 3=55 / @ =4/ @ 3=91
Pdwxulwì
4

2

e

S

H

f

2

e

S

H

2f

22

2e
Sul{ hvwlpì
+432 ,
6<9=<
535=7
;8=7<
78=3:
59=55
49=48
Hfduw0w|sh +43e ,
+( gx sul{,
56=33 +3138;(,
44=34 +31387(,
7=:; +31389(,
5=98 +3138<(,
4=95 +31395(,
4=37 +31398(,
Uìgxfwlrq gh
yduldqfh
473=5
544=;
653=5
764=6
894=8
:4<=3
43=66
9=:<5
7=888
6=437
3=:3
3=7:
3=66
3=56
+3139:(,
+313:3(,
+313:6(,
+313:8(,
<44=;
447<=6
4775=9
4;36=:
5=476
4=47<
3=49 +313::(,
3=45 +313:<(,
557;=8
5:<6=5
4=385
3=3; +313;5(,
6793=3
Wde1 F171 Hydoxdwlrq gh fdoov hxursìhqv/ prgëoh gh Khvwrq = dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh sdu
dssur{lpdwlrq Eodfn0Vfkrohv1
Qrpeuh gh vlpxodwlrqv = 438 > Sul{ g*h{huflfh = 443 > Sul{ lqlwldo = 433 > Yrodwlolwì lqlwldoh = 3=5 >
u @ 3/ @ 3=8/ @ 3=55 / @ 3=4/ @ 3=91
77
F1 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh = uìvxowdwv qxpìultxhv
F15
Hydoxdwlrq g*rswlrqv g*dfkdw hxursìhqqhv = prgëoh 5
Pdwxulwì
4

2

e

S

H

f

2
Sul{ hvwlpì
+43,
73=8;
Hfduw0w|sh +433,
+( gx sul{,
5=59 +3188(,
Uìgxfwlrq gh
yduldqfh
4=88
53=:4
;=::6
7=973
4=4< +318:(,
3=86 +3193(,
3=5< +3195(,
4=<6
5=:;
6=;8
5=:3<
4=9:7
3=4: +3196(,
3=44 +3198(,
8=58
:=36
4=3:7
3=3: +3198(,
<=69
Wde1 F181 Hydoxdwlrq gh fdoov hxursìhqv/ prgëoh 5 = dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh sdu dssur{l0
pdwlrq dv|pswrwltxh1
Qrpeuh gh vlpxodwlrqv = 438 > Sul{ g*h{huflfh = 443 > Sul{ lqlwldo = 433 > Yrodwlolwì lqlwldoh = 3=5 >
5
u @ 3/ n @ 3/ @ 3=58/ f @ 5 / @ 3=81
Pdwxulwì
4

2

e

S

H

f

2

e

S

H

2f

22

2e
Sul{ hvwlpì
+432 ,
739=7
53:=7
;7=;7
79=7:
5:=46
49=:;
Hfduw0w|sh +43e ,
+( gx sul{,
4<=57 +3137:(,
<=<4 +3137;(,
7=79 +31384(,
5=84 +31387(,
4=87 +3138:(,
4=33 +31393(,
Uìgxfwlrq gh
yduldqfh
547=4
5::=6
6;:=;
83<=3
986=3
;5;=7
43=:;
3=9: +31395(,
4377=:
:=43;
7=:;8
6=5:6
3=79 +31398(,
3=65 +3139:(,
3=56 +3139<(,
4645=6
4975=7
537:=3
5=59;
4=8;;
4=455
3=49 +313:4(,
3=45 +313:6(,
3=3; +313:8(,
5877=;
6489=8
6<38=5
Wde1 F191 Hydoxdwlrq gh fdoov hxursìhqv/ prgëoh 5 = dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh sdu dssur{l0
pdwlrq Eodfn0Vfkrohv1
Qrpeuh gh vlpxodwlrqv = 438 > Sul{ g*h{huflfh = 443 > Sul{ lqlwldo = 433 > Yrodwlolwì lqlwldoh = 3=5 >
5
u @ 3/ n @ 3/ @ 3=58/ f @ 5 / @ 3=81
78
F1 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh = uìvxowdwv qxpìultxhv
F16
Hydoxdwlrq g*rswlrqv GLF = prgëoh 4 +Khvwrq,
Pdwxulwì
4

2

e

S

H

f

2
Sul{ hvwlpì
+432 ,
466=9
63=:<
Hfduw0w|sh +43 ,
+( gx sul{,
<=87 +31:4(,
5=75 +31:;(,
Uìgxfwlrq gh
yduldqfh
6=6;
:=93
6=579
3=78;
3=3:5
3=346
3=5<3 +31;<(,
3=3799 +4135(,
3=33;48 +4147(,
3=334:8 +416;(,
5;=<3
44:=5
:74=<
5349=;
3=335
3=33366 +4176(,
95=<8
Wde1 F1:1 Hydoxdwlrq gh GLF/ prgëoh gh Khvwrq = dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh sdu dssur{l0
pdwlrq dv|pswrwltxh1
Qrpeuh gh vlpxodwlrqv = 438 > Sul{ g*h{huflfh = 443 > Eduulëuh = <3 > Sul{ lqlwldo = 433 > Yrodwlolwì
lqlwldoh = 3=58 > u @ 3/ @ 3=8/ @ 3=585 / @ =4/ @ 3=91
Pdwxulwì
5
4

2

e

S

H

f

2
468=7
64=7:
Hfduw0w|sh +43 ,
+( gx sul{,
9=75 +314:(,
7=79 +3166(,
3=7<: +3148(,
Uìgxfwlrq gh
yduldqfh
66=9
48=7
4;:=5
6=595
3=78:
3=3:7
3=346
3=385: +3149(,
;=54h 6 +314;(,
4=93h 6 +3155(,
5=;3h 7 +3155(,
;:5=7
6:;5=9
4<5:;
:;<;6
3=335
8=84h 8 +3157(,
555;=6
Sul{ hvwlpì
+432 ,
6:6=3
Wde1 F1;1 Hydoxdwlrq gh GLF/ prgëoh gh Khvwrq = dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh sdu dssur{l0
pdwlrq Eodfn0Vfkrohv1
Qrpeuh gh vlpxodwlrqv = 438 > Sul{ g*h{huflfh = 443 > Eduulëuh = <3 > Sul{ lqlwldo = 433 > Yrodwlolwì
lqlwldoh = 3=58 > u @ 3/ @ 3=8/ @ 3=585 / @ =4/ @ 3=91
79
F1 Fkdqjhphqw gh gìulyh vwrfkdvwltxh = uìvxowdwv qxpìultxhv
F17
Hydoxdwlrq g*rswlrqv GLF = prgëoh 5
Pdwxulwì
4

2


e

S

b

2
Sul{ hvwlpì
+43 ,
949=:
Hfduw0w|sh +43 ,
+( gx sul{,
8=<: +31<9(,
Uìgxfwlrq gh
yduldqfh
6=3
<5=59
4;=;<
7=747
4=49 +4158(,
3=5; +417<(,
3=3; +41;5(,
:=<
4:=4
5:=;
3=5;8
8=<:3h 6
9=96h 6 +5165(,
5=99h 7 +7178(,
4;8=4
5885
4=6<9h 7
<=37h 9 +917;(,
3
Wde1 F1<1 Hydoxdwlrq gh GLF/ prgëoh 5 = dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh sdu dssur{lpdwlrq
dv|pswrwltxh1
Qrpeuh gh vlpxodwlrqv = 438 > Sul{ g*h{huflfh = 443 > Eduulëuh = <3 > Sul{ lqlwldo = 433 > Yrodwlolwì
5
lqlwldoh = 3=5 > u @ 3/ n @ 3/ @ 3=58/ f @ 5 / @ 3=81
Pdwxulwì
5
4

2


e

D

S

.

H

b

f



2
Sul{ hvwlpì
+43 ,
5474=8
949=:
<6=7;
4;=;;
7=674
4=3:4
Hfduw0w|sh +43 ,
+( gx sul{,
<=38 +3175(,
6=35 +317<(,
3=66 +3168(,
:=89h 5 +3173(,
4=:8h 5 +3173(,
7=;4h 6 +3178(,
Uìgxfwlrq gh
yduldqfh
:=9
44=;
<;=<
573=4
8;8=;
5634=9
3=5;5
4=75h 6 +3183(,
7397=9
:=893h 5
5=3;4h 5
8=<6<h 6
6=<;h 7 +3186(,
4=44h 7 +3186(,
6=99h 8 +3195(,
9<5=;
64=4
467;6<
4=9<4h 6
7=<75h 7
4=789h 7
4=53h 8 +31:4(,
6=69h 9 +319;(,
4=54h 9 +31;6(,
3
3
3
Wde1 F1431 Hydoxdwlrq gh GLF/ prgëoh 5 = dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh sdu dssur{lpdwlrq
Eodfn0Vfkrohv1
Qrpeuh gh vlpxodwlrqv = 438 > Sul{ g*h{huflfh = 443 > Eduulëuh = <3 > Sul{ lqlwldo = 433 > Yrodwlolwì
5
lqlwldoh = 3=5 > u @ 3/ n @ 3/ @ 3=58/ f @ 5 / @ 3=81
7:
G1 Yduldeoh gh frqwu÷oh = oh fdv g*xqh rswlrq vxu sdqlhu
G
Yduldeoh gh frqwu÷oh = oh fdv g*xqh rswlrq vxu sdqlhu
Fhw h{hpsoh looxvwuh od pìwkrgh g*dffìoìudwlrq gh od frqyhujhqfh ã sduwlu g*xqh yduldeoh
gh frqwu÷oh/ suìvhqwìh gdqv od suhplëuh sduwlh gh fh udssruw/ sdjh 91 Rq v*lqwìuhvvh ã xq
surgxlw gìulyì gìql ã sduwlu gx frxuv ã od gdwh W gh g dfwlrqv vrxv0mdfhqwhv VA > = = = > VA_ 1
Oh sd|r gh fh surgxlw v*ìfulw
[A @ pd{ +DA N> 3,
rü
_
4[ VA =
DA @
g
'
Hq vxssrvdqw txh oh wdx{ g*lqwìuíw lqvwdqwdqì u hvw frqvwdqw vxu od sìulrgh frqvlgìuìh/
oh sul{ gh fhwwh dfwli v*ìfulw
S @ Hh3oA [A >
o*hvsìudqfh ìwdqw fdofxoìh vrxv od suredelolwì ulvtxh0qhxwuh gx pdufkì1
Rq vxssrvh txh o*hqvhpeoh ghv dfwlrqv frqvlgìuìhv vxlyhqw xq surfhvvxv gh glxvlrq
Eodfn0Vfkrohv vrxv od suredelolwì ulvtxh0qhxwuh1 Iruphoohphqw/ rq frqvlgëuh xq prx0
yhphqw eurzqlhq vwdqgdug vxu U_ / qrwì +E| ,|Df / @ + ,$$_ xq yhfwhxu gh frrugrq0
qìhv vwulfwhphqw srvlwlyhv hw @ $c $_ xqh pdwulfh gh fruuìodwlrq1 Rq qrwh od
pdwulfh dvvrflìh ã uìvxowdqw gh od gìfrpsrvlwlrq gh Fkrohvn|7 gh fhwwh ghuqlëuh1 Rq
prgìolvh doruv o*ìyroxwlrq
ghv g dfwlrqv frpsrvdqw oh sdqlhu vrxv0mdfhqw sdu oh surfhvvxv
doìdwrluh vxu U_ > V| > = = = > V|_ |Df > fdudfwìulvì sdu o*ìtxdwlrq glìuhqwlhooh vwrfkdvwltxh
vxlydqwh =
gV| @ ugw . gZ| > l 5 i4> = = = > gj
rü Z| @ E| > w 3/ gh whooh vruwh txh
;l> m 5 i4> = = = > Qj > Z > Z | @ w=
Xq suhplhu hvwlpdwhxu vdqv eldlv gh fh sdudpëwuh/ qrwì ff / shxw íwuh rewhqx sdu xqh
pìwkrgh gh Prqwh
hq vlpxodqw Q yhfwhxuv E| > = = = > E|_ hw hq fdofxodqw
 Fduorvwdqgdug/
ohv Q ydohxuv {| > = = = > {| sulvhv sdu od yduldeoh doìdwrluh [| = Rq srvh doruv =
ff @
7
h3oA [ {A
Q
'
K hvw o*xqltxh pdwulfh wuldqjxodluh lqiìulhxuh whooh txh KK ' l1
7;
G1 Yduldeoh gh frqwu÷oh = oh fdv g*xqh rswlrq vxu sdqlhu
Judskltxh G141 Dffìoìudwlrq sdu yduldeoh gh frqwu÷oh/ N @ 83/ @ 4=375
Od yduldqfh gh fhw hvwlpdwhxu hvw
ydu +ff , @
h32o|
ydu +[A ,
Q
O*xwlolvdwlrq g*xqh yduldeoh gh frqwu÷oh shuphw gh uìgxluh fhwwh yduldqfh srxu xq qrpeuh
gh vlpxodwlrqv grqqì1 Rq frqvlgëuh srxu fhod xq qrxyhdx surgxlw gìulyì gìql qrq soxv
ã sduwlu gh od pr|hqqh dulwkpìwltxh DA ghv vrxv0mdfhqwv/ pdlv ã sduwlu gh od pr|hqqh
jìrpìwultxh JA
y
x _
x\
_
JA @ w
VA
'
Gdqv xq fdguh g*dqdo|vh Eodfn0Vfkrohv/ oh sul{
SC @ Hh3oA +JA N,n
hvw frqqx vrxv iruph dqdo|wltxh1 Rq shxw idflohphqw ìwdeolu txh
SC @ Jf hEo3oA +g , Nh3oA +g2 ,
rü
g @
g2 @
C *?
gf
2 ,A
n+on 2 j
I
js
A
g  W
@
u @
7<

s
_ u . 2 2 
2_
S
2
G1 Yduldeoh gh frqwu÷oh = oh fdv g*xqh rswlrq vxu sdqlhu
Oh judskltxh G14 sdjh suìfìghqwh uhsuìvhqwh oh frpsruwhphqw gh o*hvwlpdwhxu vwdqgdug
ff hw gh o*hvwlpdwhxu frqwu÷oì f~ srxu oh mhx gh sdudpëwuhv vxlydqw = W @ 4> u @ 3>
g @ 43> V3 @ i;3/ ;8/ <3/ <8/ 433/ 438/ 443/ 448/ 453> 458j > @ i3=48/ 3=49/ 3=4:/ 3=4;/
3=4</ 3=53/ 3=54/ 3=55/ 3=56/ 3=57j > @ 4/ @ 3=8 vl l 9@ m> N @ 831 Od yduldqfh gh
o*hvwlpdwhxu frqwu÷oì f~ hvw 693 irlv soxv shwlwh txh od yduldqfh gh o*hvwlpdwhxu vwdqgdug
ff = Qrwrqv txh oh wdx{ gh uìgxfwlrq gh od yduldqfh gìshqg gx mhx gh sdudpëwuhv1 Vl
o*rq frqvlgëuh xqh rswlrq ã od prqqdlh +N @ 435=8,/ rq rewlhqw xqh uìgxfwlrq gdqv
xq udssruw gh 433/ oh udssruw v*ìwdeolvvdqw ã 43 gdqv oh fdv g*xqh rswlrq wuëv kruv od
prqqdlh +N @ 483,1
83
Uìiìuhqfhv
^4` D}hqfrww/ U1/ Irupxohv gh Wd|oru vwrfkdvwltxhv hw gìyhorsshphqw dv|pswrwltxh
g*lqwìjudohv gh Ih|qpdq/ Vìplqdluh gh Suredelolwì [YL/ Ohfwxuh Qrwhv lq Pdwkh0
pdwlfv/ <54/ 56:5;8/ 4<;41
^5` Eodfn I/ dqg F1 Vfkrohv/ Wkh sulflqj ri rswlrqv dqg frusrudwh oldelolwlhv/
Mrxuqdo ri Srolwlfdo Hfrqrp|/ ;4/ 968987/ 4<:61
^6` Fdvhood/ J/ dqg F1S1 Urehuw/ Prqwh Fduor Vwdwlvwlfdo Phwkrgv1
^7` Ilvkpdq/ J1V/ Prqwh Fduor/ Frqfhswv/ Dojrulwkpv dqg Dssolfdwlrqv/ Vsulqjhu
Yhuodj1
^8` Iohplqj Z1K1/ dqg K1P1 Vrqhu/ Frqwuroohg Pdunry Surfhvvhv dqg Ylvfrvlw|
Vroxwlrqv/ Vsulqjhu Yhuodj/ 4<<51
^9` Irxuqlì H1/ M1P1 Odvu|/ dqg S1O1 Olrqv/ Vrph Qrqolqhdu Phwkrgv iru Vwx0
g|lqj Idu0iurp0wkh0prqh| Frqwlqjhqw Fodlpv/ Qxphulfdo Phwkrgv lq Ilqdqfh/
O1F1J1 Urjhuv hw G1Wdod|/ hgv1/ Fdpeulgjh Xqlyhuvlw| Suhvv/ 4484781
^:` Irxuqlì H1/ M1P1 Odvu|/ dqg Q1 Wrx}l/ Prqwh Fduor Phwkrgv iru Vwrfkdvwlf
Yrodwlolw| Prghov/ Qxphulfdo Phwkrgv lq Ilqdqfh/ O1F1J1 Urjhuv hw G1Wdod|/ hgv1/
Fdpeulgjh Xqlyhuvlw| Suhvv/ 4794971
^;` Jhzhnh/ M1/ Dqwlwkhwlf dffhohudwlrq ri Prqwh Fduor lqwhjudwlrq lq Ed|hvldq lqih0
uhqfh/ Mrxuqdo ri Hfrqrphwulfv/ 6;/ :6<3/ 4<;;1
^<` Jodvvhupdq/ S1/ S1 Khlghoehujhu/ dqg S1 Vkdkdexgglq/ Dv|pswrwlfdoo|
Rswlpdo lpsruwdqfh Vdpsolqj dqg Vwudwlfdwlrq iru Sulflqj Sdwk0Ghshqghqw Rs0
wlrqv/ 4<<;1
^43` Jrehw/ H1/ Vfkìpdv g*Hxohu srxu glxvlrqv wxìh1 Dssolfdwlrq dx{ rswlrqv ã edu0
ulëuh/ Xqlyhuvlwì Sdulv YLL/ Wkëvh/ 4<<;1
^44` Kduulvrq/ P1M1/ dqg G1P1 Nuhsv/ Pduwlqjdohv dqg duelwudjh lq pxowlshulrg
vhfxulwlhv pdunhwv/ Mrxuqdo ri Hfrqrplf Wkhru|/ 5</ 6;473;/ 4<:<1
^45` Kduulvrq/ P1M1/ dqg V1U1 Solvnd/ Pduwlqjdohv dqg vwrfkdvwlf lqwhjudov lq wkh
wkhru| ri frqwlqxrxv wudglqj/ Vwrfkdvwlf Surfhvvhv dqg wkhlu Dssolfdwlrqv/ 44/ 548
593/ 4<;41
^46` Kduulvrq/ P1M1/ dqg V1U1 Solvnd/ D vwrfkdvwlf fdofxoxv prgho ri frqwlqxrxv
wudglqj = frpsohwh pdunhwv/ Vwrfkdvwlf Surfhvvhv dqg wkhlu Dssolfdwlrqv/ 48/ 646
649/ 4<;61
^47` Khvwrq/ V1O1/ D forvhg0irup vroxwlrq iru rswlrqv zlwk vwrfkdvwlf yrodwlolw| zlwk
dssolfdwlrq wr erqg dqg fxuuhqf| rswlrqv/ Wkh Uhylhz ri Ilqdqfldo Vwxglhv/ 4<<61
^48` Kxoo M1/ dqg D1 Zklwh/ Wkh sulflqj ri rswlrqv rq dvvhwv zlwk vwrfkdvwlf yrod0
wlolwlhv/ Mrxuqdo ri Ilqdqfh/ 6/ 5;4633/ 4<;:1
^49` Qhzwrq/ Q1M1/ Yduldqfh Uhgxfwlrq iru Vlpxodwhg glxvlrqv/ VLDP M1 Dsso1
Pdwk1 87/ 4:;34;38/ 4<<71
84
^4:` Sdugrx{/ H1/ dqg G1 Wdod|/ Glvfuhwl}dwlrq dqg vlpxodwlrq ri vwrfkdvwlf glh0
uhqwldo htxdwlrqv/ Dfwd Dssolfdqgdh Pdwkhpdwlfdh/ 6/ 567:/ 4<;81
^4;` Urpdqr/ P1/ dqg Q1 Wrx}l/ Frqwlqjhqw Fodlpv dqg Pdunhw Frpsohwhqhvv lq d
vwrfkdvwlf Yrodwlolw| Prgho/ Pdwkhpdwlfdo Ilqdqfh/ Yro1 :/Qr1 7 +Rfwreuh 4<<:,/
6<<07451
^4<` Uxelqvwhlq/ U1\1/ Vlpxodwlrq dqg wkh Prqwh Fduor Phwkrg/ M1 Zloh|/1Qhz
\run/ 4<;41
^53` Ydudgkdq V1U1V1/ Odujh Ghyldwlrqv dqg Dssolfdwlrqv/ 4<;71
85