for gentlemen on a journey

Road Book
FOR GENTLEMEN ON A JOURNEY
36
S k y fa l l a s t o n m a r t i n d b 5
j a g u a r f -t y p e
iwc Ingenieur
sp a c l a ss i c
Bureau de dépôt – Bruxelles X • afgiftekantoor – Brussel X • P404055
Trimestriel N° 36 • Juillet – Août – Septembre 2013 – Driemaandelijks tijdschrift Nr 36 • Juli – Augustus – September 2013
Ferry Porsche
M a s e r at i Q u at t o r p o r t e v 8
m e r i t c a p i ta l - t e s l a
t h e b u r m a r o a d c l a ss i c
concours élégance Porsche
92
1
Sommaire
Inhoud
10
Double 0 heaven
skyfall Aston Martin db5
Directeur et créateur de la revue : Patrick Bika
Rédacteur en chef : Etienne Visart
Photos : Patrick Bika, Lies De Mol, Michael
Furman, Jeroen Peeters, Event Attitude
24
Ferry Porsche,
L’entrepreneur.
De ondernemer.
Rédacteurs : Etienne Visart, Bart Lenaerts, Olivier
Maloteaux, Philippe Casse
Publicité : Tél : 00 32 10 65 79 81
Mobile : 00 32 477 888 579
e-mail : [email protected]
38
Ont collaboré à la réalisation : Myriam Fourari,
Céline Fremault de Crayencourt,
Drusilla Bika, Véronique Sevrin
Maserati Quattorporte
La classe à l’italienne
Klasse op z'n Italiaans
Layout : Patrick Bika
Mise en pages : Erik Hage | K ate and K o
Photogravure : Patrick Bombaert
Impression : Dereume
44
Merit Capital – Tesla
The new kid on the block
Traduction : IGTV
Numéro de CPPAP : 0309 U88781
ISSN 1780-9509 – Dépôt légal : décembre 2008
54
Adresse : Rue de la Source, 30
1435 Mont-Saint-Guibert – Belgique
Tél : 32 (0)10/65 79 81 – Fax : 32 (0)10/65 16 71
Mobile : 32 (0)477/88 85 79
e-mail : [email protected]
IWC
Ensemble vers les sommets
Samen naar het hoogste niveau
4
Sommaire
Inhoud
Directeur en oprichter van het tijdschrift: Patrick Bika
Hoofdredacteur: Etienne Visart
Foto’s: Patrick Bika, Lies De Mol, Michael
Furman, Jeroen Peeters, Event Attitude
Redacteurs: Etienne Visart, Bart Lenaerts,
Olivier Maloteaux, Philippe Casse
Reclame: Tel : 00 32 10 65 79 81
GSM: 00 32 477 888 579
e-mail: [email protected]
Hebben meegewerkt aan de realisatie: Myriam Fourari,
Céline Fremault de Crayencourt,
Drusilla Bika, Véronique Sevrin
Layout: Patrick Bika
Typesetting: Erik Hage | K ate and K o
Fotogravure: Patrick Bombaert – Druk: Dereume
Vertaling: IGTV
ISSN 1780-9509 – Wettelijk depo­­­­t: dec­­ember­ 2008
Adres: Rue de la Source, 30
1435 Mont-Saint-Guibert – België
Tel: 32 (0)10/65 79 81 – Fax: 32 (0)10/65 16 71
Mobile: 32 (0)477/88 85 79
e-mail: [email protected]
68
Jaguar F-Type
Un félin sous la pluie
Een roofdier in de regen
81
Nationale Suisse
86
Rallye « The Burma Road Classic »
Part 3/4
À la découverte des perles birmanes...
Kennismaking met een aantal Birmaanse
pareltjes...
88
Spa Classic
Jamais deux sans trois
Nooit twee zonder drie
E d i to
Pur fruit de l’imagination ?...
Zuivere vrucht van de verbeelding?
P
d’automobiles, de mécaniques et de performances, de se retrouver réunis sous une même bannière
V
et dans une même aventure malgré des origines sociales très différentes. Ils ont un autre point
ondanks hun erg verschillende sociale achtergronden. Behalve hun stokpaardje en leeftijd hebben
commun, outre la passion et l’âge : tous trois sont autrichiens et sont nés à Vienne ou dans les
ze nog iets gemeen: alle drie zijn ze Oostenrijker en geboren in Wenen of omgeving. Hun paden
environs. Leur destin se croise de manière fortuite : le premier, Charles*, le plus âgé des trois, mais
kruisen elkaar door een samenloop van omstandigheden: de eerste, Karel*, is de oudste maar ook de
aussi le plus aventurier, le moins diplômé et le plus bricoleur, fait la connaissance d’une jeune
meest avontuurlijke, de minst geschoolde en de grootste handige Harry van de drie en maakt kennis
femme qu’il épouse quelques mois plus tard. Cette jeune femme est, à l’époque, la secrétaire du
met een jongedame, waarmee hij enkele maanden later trouwt. Die jongedame is de secretaresse
beau-frère du second, Fernand*, dont le père va bientôt engager le troisième, Rodolphe*, dans sa
van de schoonbroer van de tweede, Fernand*, waarvan de vader kort daarna de derde, Rudolf*, zou
petite entreprise d’ingénierie. Bref, les trois jeunes hommes se lient d’amitié et travaillent avec
aanwerven in zijn kleine ingenieursonderneming. Kortom, de drie jongeheren werken gedreven aan
ardeur sur quelques projets importants, des liens qui résisteront à toutes les affres de cette période
enkele belangrijke projecten en smeden een sterke vriendschapsband, die weerstand biedt aan alle
bouleversée par la Seconde Guerre mondiale. Vers la fin de l’année 1938, les origines juives (par
gruwelijkheden van deze periode die zwaar getekend wordt door de Tweede Wereldoorlog. Tegen eind
sa mère) de Charles posent néanmoins de plus en plus de problèmes, non seulement généraux,
1938 vormen de joodse origines (aan moederszijde) van Karel een steeds groter probleem, niet alleen
mais aussi familiaux : le beau-frère de Fernand tolère de moins en moins que sa belle-famille
in het algemeen, maar ook familiaal: de schoonbroer van Fernand verdraagt steeds minder dat zijn
« protège » ce petit mécanicien... Traverser l’Allemagne et l’Autriche de part en part à ce moment-là
schoonfamilie het ‘techniekertje’ beschermt... Duitsland en Oostenrijk doorkruisen van de ene naar
n’est cependant pas une opération très simple, mais l’essai routier de prototypes sous le couvert de
de andere zijde was op dat moment geen eenvoudige opdracht, maar dankzij de officiële geleidebrie-
laissez-passer officiels est en mesure de résoudre partiellement le voyage pour rejoindre, via l’Italie,
ven verstrekt voor wegtesten met prototypes kan alvast een deel van de reis worden afgelegd, zodat
Lubiana, en Slovénie, territoire proche de la frontière italienne. Dans cette province de la Yougos-
hij via Italië Ljubljana kan bereiken, in Slovenië, niet zo ver van de Italiaanse grens. In deze Joego-
lavie, Charles ouvre un petit atelier mécanique, réparant à l’occasion les véhicules de la résistance
slavische provincie opent Karel een kleine werkplaats, waarin hij geregeld de auto’s repareert van het
locale, les Partisans de Josip Broz Tito. Lorsque l’armée allemande occupe la Yougoslavie et après
lokale verzet, de Partizanen van Josip Broz Tito. Wanneer het Duitse leger Joegoslavië bezet en Karel
une longue revalidation à la suite d’un grave accident de moto, Charles rejoint définitivement
voldoende hersteld is van zijn zware motorongeval, gaat hij definitief naar Italië, waar zijn vader een
l’Italie où son père gère un hôtel dans le Trentin-Haut-Adige et ouvre un commerce de cycles
hotel runt in Trentino-Alto Adige. Hij begint er een handel in fietsen en andere gebruiksvoorwerpen.
et autres objets usuels. C’est là que Rodolphe vient le rejoindre lorsque les armées alliées enva-
Het is op deze plek dat Rudolf hem vervoegt zodra de Geallieerden Duitsland binnenvallen en actief
hissent l’Allemagne et recherchent activement ce jeune ingénieur pour avoir développé des chars
op zoek gaan naar de jonge ingenieur die heeft bijgedragen tot de ontwikkeling van erg doeltreffende
d’assaut très efficaces. Très rapidement, de nouveaux contacts se nouent étroitement avec Fernand,
aanvalsvoertuigen. Al snel worden de contacten opnieuw aangeknoopt met Fernand, het tweede lid
le second membre du cercle amical, père de 4 garçons désormais et, surtout, initiateur d’une
van de vriendenkring, intussen vader van 4 jongens en vooral ook oprichter van een nieuw sportwa-
nouvelle marque de voitures de sport pour laquelle il faut créer un réseau de distribution un peu
genmerk waarvoor hij een verdelersnetwerk op touw moet zetten in Europa, en dus ook in Italië. Een
partout en Europe et donc, aussi, en Italie. Une rencontre fortuite avec un pilote italien, qui avait
toevallige ontmoeting met een Italiaanse piloot, die de familie van Fernand vlak voor de oorlog had
rencontré la famille de Fernand juste avant la guerre, va ouvrir à Charles et à Rodolphe d’autres
ontmoet, opent voor Karel en Rudolf nieuwe ontwikkelingsperspectieven. De piloot in kwestie brengt
perspectives de développements. Le pilote en question les met en effet en relation avec Pierre, un
hen immers in contact met Pierre*, een Italiaanse zakenman gespecialiseerd in textielhandel en
homme d’affaires italien spécialisé dans le commerce de textiles et d’uniformes militaires. Ancien
militaire uniformen. De voormalige voetballer had in de jaren dertig al geproefd van de automobiel-
footballeur, Pierre* a tâté de la compétition automobile dans les années trente et, la paix revenue,
competitie en, toen de vrede was weergekeerd, een bedrijfje opgericht om racewagens te ontwikkelen
a créé une petite société pour développer des voitures de course avec l’aide d’un ingénieur de Fiat
met de hulp van een nog op ‘vakantie’ zijnde Fiat-ingenieur. Hij droomt ervan een grandprixauto te
encore en « vacances ». Son rêve est de construire une voiture de grands prix, projet grandiose
bouwen, een grandioos project waartoe Karel en Rudolf zullen bijdragen op basis van plannen die
auquel Charles et Rodolphe vont participer à partir des plans fournis par Fernand contre une grosse
Fernand aanlevert tegen een grote som geld, die hem in staat stelt om de borgsom te betalen voor
somme d’argent qui permettra de payer la caution pour libérer son père. Faute de moyens, le projet
zijn gevangengenomen vader. Bij gebrek aan middelen sterft het project een stille dood en de drie
n’aboutira pas et les trois amis vont orienter leurs carrières respectives dans des voies certes diffé-
vrienden bewandelen elk hun eigen carrièrepad, dat verschillende richtingen uitgaat maar steeds
rentes, mais liées étroitement à l’automobile, ce qui leur permettra de rester très souvent en contact.
nauw verbonden is met de automobiel, zodat ze met elkaar in contact blijven. Aan dit mooie verhaal-
Cette belle histoire d’amitié profonde ne sera jamais prise en défaut jusqu’à leurs décès : Charles en
tje van een diepe vriendschap komt pas een eind op het moment dat ze hun laatste adem uitblazen:
1979, Rodolphe en 1995 et Fernand en 1998...
Karel in 1979, Rudolf in 1995 en Fernand in 1998...
our de presque trentenaires, la vie est loin d’être simple durant la deuxième moitié
des années 1930, en Europe en général et en Allemagne ou en Autriche en particulier, plus encore si on est un jeune marié et davantage quand on est déjà père
de famille. Le destin permet néanmoins à trois jeunes hommes, tous passionnés
van de jaren 1930, in Europa in het algemeen en in Duitsland of Oostenrijk in
het bijzonder. En dan zeker niet als je jonggehuwd bent en al kinderen hebt. Het
lot brengt echter drie jonge heerschappen tesamen, die allen gepassioneerd zijn
door auto’s, mechaniek en prestaties, onder dezelfde vlag varen en aan hetzelfde avontuur beginnen,
Etienne Visart – Rédacteur en chef
Etienne Visart – Hoofdredacteur
* Prénoms d’emprunt. Toute ressemblance avec des personnes réelles n’est pas fortuite !
8
oor haast-dertigjarigen is het leven verre van een lachertje in de tweede helft
* Schuilnamen. Elke gelijkenis met bestaande personen is niet toevallig!
9
R OA d | B oo k
D ou b l e 0 h e aven
s ky fa l l a s to n m a rt i n d b 5
written by Kevin hackett
P hotography by Matt Howel l
10
11
R OA d | B oo k
S
d o u ble 0 h e av e n – s ky fa ll asto n m a rt i n d b5
kyfall, the 23rd official James Bond film,
in further celluloid adventures and, when the DB5 was next
its six months’ tour of duty with Daniel Craig, it would be
has, in just a few short months, become the
seen in a 007 film, it was as late as 1996, when Pierce Bros-
returned to Works for the original planned restoration to com-
seventh-highest grossing motion picture of all
nan assumed the role in Goldeneye. Chasing down a twisting
mence. However, since the car became such a hit, the owner
time and, at the time of writing, is still doing
mountain road, conducting the ultimate four-wheeled flir-
has decided against returning it to its original specification
rather brisk business in China. It was recently released on DVD
tation with a brunette seductress who happened to be a dab
and it is currently being rebuilt as an exact replica of how it
and, chances are that, if you’re on a long haul flight at any
hand behind the wheel of a red Ferrari F355, while his elegant
appeared in the film.
time in the coming weeks, you’ll be able to watch it from the
therapist was sat beside him, it was a welcome return for the
The Silver Birch paint of this DB5 simply adds to the moody
comfort of your first class seat. If you’re one of the very few
glamorous Aston Martin, even if the Ferrari would actually
drama of the bleak Scottish roads that were used in Skyfall
people yet to see it, sort that out at your earliest convenience –
have thrashed it had the scene been played out for real.
during his escape journey to the Bond ancestral home in the
it isn’t without its faults but it is a very special piece of cinema
A cameo appearance for the DB5 cropped up in 2006, when
Highlands. Autumnal brown and orange and muted green
and is just one of a tiny, elite group of films to take more than
Daniel Craig stepped into the tux for Casino Royale, winning
shades cover the desolate hills and mountainsides like a
a billion dollars at the box office.
a coincidentally silver example in a game of poker. And while
subtle tartan while low, dark grey clouds sweep into the frame.
With Sam Mendes in the director’s chair, Skyfall was always
these self-reverential in-jokes have raised the occasional smile
It could only be the north of Scotland.
going to be something special. Having been responsible for
or eyebrow, there was something tangible missing. We might
This is a staggeringly beautiful, yet savage part of the Bri-
classics such as American Beauty and Road to Perdition,
not have realised it at the time, but we yearned to see that car in
tish Isles, and the DB5 seems right at home here. It takes a
Mendes’ admittedly short career in film has established him
all its widescreen, cinematic glory, for more than just a fleeting
firm, decisive hand to wring the best out of these cars – no
as a safe pair of hands and a storyteller par excellence. Anyway,
few seconds. And it took Sam Mendes to make that happen.
power steering, a sometimes-recalcitrant gearbox and a hefty
he was never going to make a film worse than 2008’s Quan-
As is normally the case, two identical cars were used in filming
clutch pedal see to that. A new Vanquish or DB9 would be a
tum of Solace, was he?
Skyfall. One of them is actually owned by Eon and another
far easier drive but these old timers offer their own, unique
Make no mistake, the James Bond franchise needed a shot in
needed to be sourced, so that different cars could be used for
charms. Long journeys can seem daunting thanks to the deep,
the arm and Mendes sorted that in inimitable style. Yet for all
internal and external driving shots. Here is where the produc-
sonorous boom from its four-litre, straight-six engine, and the
the action set pieces, the brooding malevolence of Javier Bar-
tion team ran into some difficulty, because these incredibly
seats aren’t exactly cutting edge when it comes to lumbar sup-
dem’s villain and the majestic location photography, for many
valuable Aston Martins are not easy to get hold of for filming.
port but none of that matters when you’re inside something
the real star of the show was a classic car: an Aston Martin
They needed a car of precisely the same vintage, with the same
as glamorous as this. To many eyes (mine included), Aston
DB5. This Aston Martin DB5, to be precise.
Silver Birch paintwork and the same black leather upholstery.
Martin has never built anything to touch the DB5’s perfect
Since Sean Connery blasted onto the screen in a DB5 in 1964’s
Turning to Aston Martin’s Works (formerly Works Service)
lines and proportions – it’s a glorious combination of Italian
Goldfinger, the British luxury carmaker has been inextricably
department at the company’s former headquarters in Newport
flair and old school Britishness.
linked with the world’s least discreet secret agent, and that
Pagnell seemed to sensible thing to do. As luck would have
During the film, one of the lighter moments was a scene
gadget laden Aston has easily become the most famous car of
it, a DB5 had been taken in for a complete restoration and
where, just as Bond and M are leaving London in the Aston,
all time. Only two DB5s were used for the filming of Goldfinger
they hadn’t yet commenced work on it. The owner was happy
to head for Scotland, she bitterly complains about the seat not
– one of them was sold by RM Auctions in 2010 for $4.6 million,
enough to loan the car for filming but there were, inevitably,
being comfortable. Bond, fed up with her complaining, jokin-
while the other went AWOL years ago and is believed by many
further problems.
gly thumbs the gear lever, to reveal the famous red button that
to have been stolen. A further two were commissioned by Eon
For starters, it was dark green and had tan leather seats. It
had been used to such great effect in Goldfinger, when Sean
Productions after the release of 1965’s Thunderball (by which
also needed some work to get it roadworthy, so Works set about
Connery jettisoned an unwanted passenger. In that film, pres-
time the film franchise has become a global phenomenon) for
matching the colour and dying the leather interior (with a
sing the red button engaged and fired the passenger ejector
promotional duties, with the deadly arsenals retrofitted.
distressing process that gave it the required patina), as well
seat, after a section of the roof panel had been blown off, but
At least three of those four cars were, unbelievably, taken back
as making minor changes to the dashboard instrumentation.
M need not have worried this time, because the black outline
to their original specifications once no longer required for
The external aerial had to be removed, the correct three-eared
on this DB5
duty. All the Bond paraphernalia was ditched and they were,
wheel spinners and a pair of wing mirrors sourced, as well
is a fake. A simple painted-on outline to convince cinemagoers
once again, normal DB5s. Over the years, the owners sensibly
as bumper overriders, clear indicator lenses, period correct
that this could very well be the car that Connery smashed up
had everything put back on them, and though they weren’t
Avon tyres and a pair of pressed black and silver metal number
in Auric Goldfinger’s warehouse compound back in 1964.
exactly ‘original’ anymore, that has never seemed to matter
plates. Oh, and the correct ‘GB’ badge had to be specially
Filmmaking has come a long way in the past 50 years, and
in the eyes of hungry collectors.
manufactured for the boot lid. Some repair work was carried
this is perfectly exemplified by the DB5’s excruciating demise
The DB5 you see before you, however, is not one of them. Those
out to the floorpan, and it was good to go.
in Skyfall. Parked up outside the family pile of the same name,
four original Bond cars would always be too precious to use
All of this took just six weeks, with the plan being that, after
the Aston that fired its machine guns at Bond’s would be assas-
12
13
R OA d | B oo k
14
15
R OA d | B oo k
d o u ble 0 h e av e n – s ky fa ll asto n m a rt i n d b5
“ Aston Martin heeft nooit iets gebouwd dat in de buurt kwam
van de perfecte lijnen en proporties van de DB5. Het is een verrukkelijke combinatie
van Italiaanse flair met old school Britishness”
sins, eventually being blown to smithereens, wasn’t an Aston at
a James Bond film and a classic car have been responsible for
snel verandering in brengen. Hij heeft zo zijn gebreken, maar
all, much to the relief of classic car aficionados the world over.
firing the imaginations of people all over the planet.
het is een bijzonder stukje cinema en een van de weinige films
Unbelievably, the car we saw being decimated on screen, was
Glencoe isn’t exactly peppered with many roads but, the ones
die erin slagen om meer dan een miljard dollar op te leveren
actually a third-scale model. Three were commissioned, each
it does have, offer views that will have your jaws scraping the
in ticketverkoop.
made from 18 parts, so they could be filmed being blown apart
floor. Haunting lochs and glens, craggy and desolate moun-
Met Sam Mendes in de regisseursstoel moest Skyfall wel iets
while the real one cowered somewhere off set. Not models
tain peaks, they all combine in the Highlands like nowhere
bijzonders worden. Hij was eerder al verantwoordelijk voor
in the traditional sense, these were created using ‘3D prin-
else. And if you want to drive them yourself, you can. When
klassiekers als American Beauty en Road to Perdition en zijn
ting’ processes. Rather than print using ink on paper, these
Bond and M arrive in the Highlands, they’re travelling along
weliswaar korte carrière in de filmbusiness heeft hem het
machines use the digital information from the scan of a real
the A82 road, at the foot of the lofty peaks of Buachaille Etive
nodige vertrouwen en een reputatie van uitmuntend verhalen-
object and ‘print’, layer by layer, using liquids, powders and
Mor and Buachaille Etive Beag. And if you thought they looked
verteller opgeleverd. Een film slechter dan Quantum of Solace
resins, to form an accurate facsimile of anything from a
familiar when watching this film, that’s probably because
uit 2008 zou hij toch nooit maken, toch?
human head to a Bond car.
you’d already seen them in Braveheart. You can peel off the
Vergis u niet, James Bond had een opkikker nodig en Mendes
It’s incredible technology that massively cuts costs and means
A82 whenever you see the occasional junction, and you’ll find
zorgde op onnavolgbare wijze voor een oplossing. De fantasti-
there’s very little that’s not possible when it comes to making
even more bewildering beauty – it’s a country practically beg-
sche actiescènes, de uitgekiende boosaardigheid van de door
feature films like this. If anything were to go wrong during
ging to be explored.
Javier Bardem neergezette schurk en de majestueuze locatiefo-
filming, they’d simply have another one printed and carry on.
Explore it you must and, given half the chance to do so in a
tografie ten spijt, was voor velen de echte ster van de show een
If only something similar had been available when the origi-
well sorted DB5, you just might never want to return home
oldtimer: een Aston Martin DB5. Deze Aston Martin DB5, om
nal Italian Job was being filmed, we’d still have one Lambor-
or look at another car. James Bond will no doubt return to
precies te zijn.
ghini Miura, an Aston Martin DB4 Volante and a couple more
our screens but, whatever film it ends up being, it has the
Sinds Sean Connery het scherm kwam opgescheurd in een
E-Type Jaguars in our midst.
biggest possible shoes to fill. After the Aston’s obliteration,
DB5 in Goldfinger uit 1964 was de Britse luxe-autobouwer
But while we may have reached the stage where we can believe
however, chances are that it’s days are done. This chance to
onlosmakelijk verbonden met ’s werelds minst discrete gehei-
nothing we see on our cinema or television screens, one thing
shine was not wasted – cinemas around the world reported
magent, en de met gadgets overladen Aston werd met voor-
remains as real as ever. And that is the hold the DB5 has over the
audiences bursting into spontaneous applause when the Aston
sprong de beroemdste auto aller tijden. Slechts twee DB5’s
world at large. The DB6 that followed it in 1965 did, indeed, look
took centre stage – and if you think the asking prices read
werden gebruikt om Goldfinger te filmen: eentje werd in
quite similar, but its rear end lost some of that daintiness and it
like telephone numbers now, they’re only going to head in one
2010 door RM Auctions verkocht voor 4,6 miljoen dollar, ter-
just looked a bit too heavily set. And once the DBS replaced that,
direction: up. It is a classic in every sense of the word.
wijl de andere jaren geleden met de noorderzon verdween en
the styling language of Aston Martins had irrevocably changed,
with each successive model becoming larger and squarer.
The other thing that cinema trickery cannot, as yet, replicate,
volgens velen gestolen werd. Er werden nog twee stuks besteld
S
door Eon Productions na de release van Thunderball in 1965
kyfall, de 23ste officiële Bond-film, is op
(tegen die tijd was filmfranchising een wereldwijd fenomeen)
enkele maanden tijd uitgegroeid tot de
voor promotionele doeleinden. De dodelijke toeters en bellen
zevende grootste kaskraker aller tijden en
werden achteraf toegevoegd.
lokt op het moment dat we dit schrijven nog
Minstens drie van die vier auto’s werden achteraf vreemd
steeds volle zalen in China. De prent werd onlangs op dvd uit-
genoeg terug uitgekleed tot hun oorspronkelijke staat zodra
draw for visitors, before adding that, “anyone who saw Skyfall
gebracht en de kans is reëel dat, als u in de komende weken
hun taak erop zat. Alle Bond-toebehoren werd gestript, zodat
walked away wishing they too could race through Scotland’s
een langeafstandsvlucht onderneemt, u ervan kunt genieten
de auto’s weer gewone standaard-DB5’s werden. In de loop der
dramatic countryside and hide out in its misty Highlands”.
in het comfort van uw business class-stoel. Als u tot die wei-
jaren achtten de eigenaars het echter een goed idee om hun
More than anything else in the past few years, it would seem,
nige mensen behoort die hem nog moeten zien, moet u daar
exemplaar weer uit te rusten met het hele gadgetarsenaal. Het
is the ethereal beauty of the Scottish Highlands. As this wonderful Aston Martin pounds the roads around Glencoe, it’s little
wonder that CNN Travel recently voted Scotland as its ‘Top
Travel Destination’, quoting its “dramatic scenery” as a major
16
17
R OA d | B oo k
“ Aston Martin heeft nooit iets gebouwd dat in de buurt kwam
van de perfecte lijnen en proporties van de DB5. Het is een verrukkelijke combinatie
van Italiaanse flair met old school Britishness”
feit dat ze niet helemaal ‘origineel’ meer waren, heeft de ver-
om zijn nog ongerestaureerde exemplaar uit te lenen aan de
quish of DB9 zou oneindig veel comfortabeler geweest zijn,
woede verzamelaars nooit echt doen terugdeinzen.
filmploeg, maar natuurlijk doken er bijkomende problemen op.
maar niets kan tippen aan de unieke charme van deze oude
De DB5 die u hier ziet, behoort echter niet tot dit groepje. De vier
Om te beginnen was hij donkergroen vanbuiten en vanbinnen
rakkers. Lange ritten kunnen nogal een beproeving lijken
originele Bond-wagens zouden hoe dan ook veel te kostbaar
bekleed met cognackleurig leder. Er moest ook grondig aan
door de diepe, luide grom van zijn vier liter grote zes-in-lijn,
zijn om gebruikt te worden in filmische avonturen en het zou
gesleuteld worden om hem rijwaardig te krijgen, dus Works
en de stoelen zijn niet bepaald een schoolvoorbeeld wat de
tot eind 1996 duren voordat de DB5 opnieuw opdook in een
begon met het afstemmen van de koetswerkkleur en het verven
ondersteuning van de lenden betreft, maar dat doet er alle-
007-film, met Pierce Brosnan aan het stuur: Goldeneye. Het
van het lederen interieur (waar een schrikwekkend proces bij
maal niet toe als je aan boord vertoeft van iets wat zo fantas-
ultieme gemotoriseerde kat-en-muisspel op een kronkelige
kwam kijken om het gewenste patina te verkrijgen), waarna
tisch is als dit. Voor velen (ikzelf inclusief) heeft Aston Martin
bergweg tussen Bond en een bruinharige vamp die een aardig
lichte aanpassingen werden doorgevoerd aan het instrumen-
nooit iets gebouwd dat in de buurt kwam van de perfecte lijnen
stukje rijvaardigheid demonstreert achter het stuurwiel van
tenpaneel. De externe antenne moest worden verwijderd, de
en proporties van de DB5. Het is een verrukkelijke combinatie
haar rode Ferrari F355, terwijl zijn elegante therapeute naast
correcte drieorige wielspinners en een stel buitenspiegels voor
van Italiaanse flair met old school Britishness.
hem zat, was een welgekomen comeback voor de glamoureuze
op de vleugels moesten worden gevonden, net als bumper
Een van de luchtigere momenten in de film is de scène waarin
Aston Martin, ook al zou de Ferrari er brandhout van gemaakt
overriders, heldere knipperlichten, de juiste Avon-banden uit
M gezeten naast Bond in de Aston Londen achter zich laat
hebben mocht de scène in real life hebben plaatsgevonden.
die tijd en een stel geperste zwarte en zilveren nummerplaten.
richting Schotland en haar beklag doet over het gebrek aan
In 2006 kwam de DB5 kort in beeld, toen Daniel Craig zijn
Oh ja, en het correcte GB-plaatje voor de kofferklep moest spe-
comfort van de stoel. Bond, die haar geklaag beu is, flipt al
smoking aantrok voor Casino Royale en – toevallig – een
ciaal gemaakt worden. Tot slot werd wat reparatiewerk verricht
grappend met zijn duim de versnellingspookknop omhoog om
zilveren exemplaar wint bij het pokeren. Terwijl deze zelfop-
aan de bodemplaat, en klaar was Kees.
de befaamde rode toets te onthullen, die Sean Connery in Gold-
hemelende in-jokes de occasionele glimlach of opgetrokken
Dit alles nam amper zes weken in beslag, en het was de bedoe-
finger indrukt om op spectaculaire wijze afscheid te nemen van
wenkbrauw wisten te triggeren, was er toch iets tastbaars dat
ling dat hij na afloop van de zes maanden durende filmmissie
zijn ongewenste passagier. In die film betekende op de rode
ontbrak. We waren er ons toen misschien niet van bewust,
met Daniel Craig terug zou keren naar Works voor de oor-
knop drukken dat de passagiersstoel werd afgevuurd en naar
maar we verlangden er zo hard naar die auto in al zijn
spronkelijk geplande restauratie. Omdat de auto echter zo veel
buiten geëjecteerd, nadat een deel van het dakpaneel was weg-
cinematografische glorie over de hele schermbreedte te aan-
bijval kreeg, besliste de eigenaar om hem niet te hertransfor-
geblazen, maar M moest zich niet echt zorgen maken, want de
schouwen, en voor meer dan enkele vluchtige seconden. Sam
meren volgens de originele specificaties. Momenteel wordt hij
zwarte tekening op deze DB5 is fake. De lijn was gewoon op het
Mendes had dat begrepen, en bracht onze wens in vervulling.
heropgebouwd als een exacte replica van de auto in de film.
dak geschilderd om de kijkers ervan te overtuigen dat dit wel
Zoals gebruikelijk werden opnieuw twee identieke wagens
De koetswerkkleur ‘Silver Birch’ van deze DB5 versterkt de
eens de auto zou kunnen zijn die Connery in de vernieling reed
gebruikt bij de opnames van Skyfall. Eentje daarvan is het
sombere dramatiek van de schrale Schotse wegen die in beeld
in het magazijn van Auric Goldfinger anno 1964.
eigendom van Eon en de andere moest worden gezocht, zodat
werden gebracht in Skyfall tijdens de ontsnappingstocht naar
De voorbije vijftig jaar is er heel wat veranderd in de film-
verschillende auto’s gebruikt konden worden voor rijshots
het ouderlijke huis van Bond in de Highlands. Herfstig bruin
business, iets wat perfect wordt gedemonstreerd door het hart-
binnen en buiten. Hier stuitte het productieteam op moeilijk-
en oranje en zachtgroene schaduwen bekleden de desolate
verscheurende lot dat de DB5 in Skyfall krijgt toebedeeld. De
heden, want een dergelijke kostbare Aston Martin vinden om
heuvels en bergkammen als een subtiele tartan, terwijl lage,
Aston die naast de familieresidentie met dezelfde naam gepar-
in de film te gebruiken, bleek geen sinecure. Ze hadden een
donkergrijze wolken het beeld binnenglijden. Dit kon maar
keerd staat en zijn machinegeweren afvuurt op de schurken
auto nodig van exact hetzelfde jaar, met dezelfde koetswerk-
één plek zijn: Noord-Schotland.
die Bond willen vermoorden en uiteindelijk zelf aan flarden
kleur – Silver Birch – en dezelfde zwarte lederen bekleding.
Dit is een verbluffend mooi en erg ruw gedeelte van de Britse
wordt geschoten, was helemaal geen Aston, tot grote opluch-
Zich naar de Works-afdeling van Aston Martin (voorheen
eilanden en de DB5 lijkt perfect te passen in het plaatje. Deze
ting van oldtimerliefhebbers van over de hele wereld.
Works Service) wenden in het voormalige hoofdkwartier van
auto’s vergen een stevige, daadkrachtige hand om het beste
Hoe onaannemelijk het ook klinkt, de auto die we op het
het bedrijf in Newport Pagnell leek de meest verstandige poging.
van zichzelf te geven – daar staan het gebrek aan stuurbe-
scherm zagen vernietigd worden, was eigenlijk een schaalmo-
Het geluk was aan hun zijde: er was net een DB5 binnenge-
krachtiging, een soms weerspannige versnellingsbak en een
del van één op drie. Er werden er drie besteld, die allemaal
komen voor een volledige restauratie. De eigenaar was bereid
loodzwaar koppelingspedaal garant voor. Een nieuwe Van-
opgebouwd waren uit 18 delen en opgeblazen konden worden
18
R OA d | B oo k
20
21
d o u ble 0 h e av e n – s ky fa ll asto n m a rt i n d b5
22
op de set, terwijl de echte op veilige afstand stond. Het betrof
tie in en zag er net iets te zwaar uit. En toen de DBS op de proppen
de magnifieke pieken van Buachaille Etive Mor en Buachaille
geen modellen in de traditionele betekenis: ze werden gecre-
kwam, was de designtaal van Aston Martin voorgoed veranderd.
Etive Beag. En als u dacht dat u ze al eens eerder had gezien,
ëerd met behulp van 3D-printtechnieken. Daar komt geen inkt
Elk nieuw model werd telkens groter en hoekiger.
dan zou dat wel eens kunnen: ze werden ook in Braveheart ten
en papier bij te pas; de machines gebruiken de digitale infor-
Nog iets wat men ondanks alle mogelijke goocheltrucs niet kan
tonele gevoerd. U kunt de A82 verlaten via een van de kruis-
matie van de scan van een echt voorwerp en ‘printen’, laag na
reproduceren op het witte scherm, is de etherische schoonheid
punten die zich occasioneel aandienen, om op zoek te gaan
laag, met behulp van vloeistoffen, poeders en harsen, om een
van de Schotse Highlands. Een prachtige Aston Martin die de
naar nog meer overrompelende schoonheid. Het landschap
accurate facsimile te maken van vanalles en nog wat, gaande
wegen rond Glencoe afraast: je begrijpt meteen waarom CNN
vraagt haast om verkend te worden.
van een menselijk hoofd tot een Bond car.
Travel onlangs Schotland uitriep tot ‘Top Travel Destination’,
Verkennen moet u zeker, en als u ooit maar de kans krijgt om
Het is een indrukwekkende technologie die de kosten drastisch
met als voornaamste argumenten het adembenemende land-
dat te doen aan boord van een netjes gerestaureerde DB5, dan
drukt en haast geen grenzen kent. Voor een speelfilm als deze is
schap en – jawel – dat, “iedereen die Skyfall gezien heeft, de
is de kans reëel dat u nooit nog huiswaarts wilt keren of naar
zo goed als alles mogelijk. Mocht er toch iets fout lopen tijdens
zaal verliet met de vurige wens om ook doorheen Schotlands
een andere auto kijkt. James Bond zal ongetwijfeld weer zijn
het filmen, dan zouden ze gewoonweg een nieuw exemplaar
indrukwekkende landschappen te racen en te schuilen in de
opwachting maken op het grote scherm, maar in welke film
printen en doorgaan. Was er maar iets gelijkaardigs beschik-
mistige Highlands”. Het lijkt erop dat een Bond-film en een old-
dat ook is, de verwachtingen zullen uitermate hoog gespan-
baar toen de originele versie van The Italian Job werd opgeno-
timer rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor het oprakelen van
nen zijn. Na de vernieling van de Aston ziet het ernaar uit dat
men: dan was de wereld een Lamborghini Miura, een Aston
de wildste fantasieën bij talloze liefhebbers over de hele planeet.
zijn filmdagen definitief geteld zijn. Deze kans om te schit-
Martin DB4 Volante en enkele Jaguar E-Types rijker geweest...
Glencoe is niet bepaald gekend voor zijn veelvoud aan wegen,
teren was geen verspilling – in filmzalen overal ter wereld
Maar terwijl we misschien het stadium hebben bereikt waarin we
maar degene die er zijn, bieden uitzichten waarvan je mond
zouden mensen spontaan beginnen applaudisseren zijn toen
niets nog geloven van wat we in de filmzaal of op ons tv-scherm
openvalt. Betoverende lochs en glens, grillige en desolate berg-
de Aston in beeld kwam – en als u denkt dat de vraagprijzen
zien, blijft één ding überreëel: de impact die de DB5 heeft op de
pieken, nergens anders vormen ze zo een magisch geheel als
vandaag even veel cijfers tellen als telefoonnummers, weet
hele wereld. De DB6 die hem in 1965 opvolgde, leek er inderdaad
in de Highlands. En als u ze zelf wilt doorkruisen, dan kan dat.
dan dat ze maar één richting uit kunnen gaan: omhoog. Het
hard op, maar de achterpartij boette wat van de typische elegan-
Bond en M bereiken de Highlands via de A82, aan de voet van
is een klassieker in elke betekenis van het woord. g
23
R OA d | B oo k
TEXTE - TEKST Etienne visart Photos - Foto’s constructeurs
Ferry Porsche
l’entrepreneur
de ondernemer
24 Heures du Mans 1953 : debout, Fritz Huschke von Hanstein,
directeur des relations publiques et chef du département courses
de l’usine Porsche et, accroupi, Ferry Porsche.
24 Uren van Le Mans 1953: rechtop, Fritz Huschke von Hanstein,
directeur Public Relations en hoofd van de raceafdeling van de
Porsche-fabriek, en gehurkt, Ferry Porsche.
24
25
R OA d | B oo k
L’histoire de la marque Porsche a commencé, il y a 65 ans, et nous livrons ici la deuxième série des
quatre dossiers permettant d’explorer l’épopée Porsche en poursuivant avec l’entrepreneur de cette
grande aventure, Ferry Porsche. Pour rappel, du 6 décembre 2013 au 19 janvier 2014, la mezzanine
du musée Autoworld-Brussels accueillera une grande exposition sous le thème
« Ferdinand Porsche, The Heritage – from electric to electric »...
De geschiedenis van het merk Porsche begon 65 jaar geleden. In onze reeks van vier dossiers over het boeiende Porsche-epos stellen we u deel
twee voor, dat gewijd is aan de grote ondernemer in het fantastische avontuur: Ferry Porsche. Ter herinnering: van 6 december 2013
tot 19 januari 2014 loopt op de mezzanine van het museum Autoworld-Brussels een grote tentoonstelling onder het thema
“Ferdinand Porsche, The Heritage – from electric to electric”...
donné en premier lieu sa gouvernante : « Ferry ». Comme
Une adolescence au
volant
sa sœur, Louise, de cinq ans son aînée, Ferry grandit dans
Pour Ferdinand Porsche Junior aussi, une nouvelle existence
une maison familiale à l’abri du monde, où l’automobile était
débuta à Stuttgart. Il dut se faire de nouveaux amis à la
au cœur des préoccupations quotidiennes. Ingénieur en chef
Gottlieb-Daimler-Realschuhle (école du niveau secondaire
e mardi 8 juin 1948 est la date officiellement
de l’usine autrichienne Austro-Daimler, son père, Ferdinand
à l’orientation spécifique) de Cannstatt, dont plusieurs avec
retenue comme celle de l’autorisation accordée
Porsche, travaillait sans relâche à de nouvelles idées et à de
qui il resta lié toute sa vie. À l’instar de la nouvelle école de
par le gouvernement autrichien pour la pro-
nouveaux projets. Le monde des machines l’enthousiasmait,
Ferry Porsche, le nouveau domicile occupé en décembre 1923
duction et l’homologation de la Porsche 356 n°
et l’usine Austro-Daimler toute proche devint bientôt l’endroit
par sa famille devait être tout aussi déterminant. Construite
1, mais Ferry et sa sœur Louise ont déjà créé, en avril 1947, à
préféré du jeune garçon. Lorsque Ferry Porsche, alors âgé de
au nord de Stuttgart par le célèbre architecte Paul Bonatz,
Gmünd, la petite entreprise portant le nom de famille de leur
10 ans, reçut la permission d’effectuer ses premiers essais au
la Villa Porsche devait rester dans l’histoire de l’automobile
père Ferdinand. Arrêté le 15 décembre 1945, ce dernier est, à
volant sur les genoux de son père, il éprouva peu à peu l’envie
comme le lieu de résidence principal de la famille et, outre
ce moment-là, encore emprisonné en France, à Dijon, avec
de posséder son propre véhicule.
la propriété familiale dans la ville autrichienne de Zell am
son gendre Anton Piëch. Ils ne seront libérés qu’en août 1947
Ce qui n’était qu’un rêve pour la plupart des enfants de son
See, comme un élément central dans la vie de Ferry Porsche.
après le paiement d’une lourde caution grâce à l’argent récolté
âge devint réalité pour les fêtes de Noël en 1919. Son père fit
Comme auparavant à Wiener Neustadt, Ferdinand Porsche
pour le développement du projet de Piero Dusio, une voiture de
assembler dans la section des apprentis une petite deux-places
laissa également son fils prendre part à son travail à Stut-
grands prix baptisée Type 360 Cisitalia (elle ne roulera jamais
qui était animée par un bicylindre de 6 chevaux refroidi par
tgart. Grâce à une autorisation spéciale, Ferry Porsche obtint
en course). Ils seront d’abord assignés à résidence à Kitzbühel
air et qui atteignait fièrement 60 km/h. Avec cette « caisse à
son permis à 16 ans à peine et put dès lors conduire tous les
(zone française de l’Autriche) avant de pouvoir retourner à
savon », ainsi que l’on avait surnommé ce véhicule au sein
prototypes que son père avait emmenés avec lui à son départ
Gmünd dans le courant de l’année 1948, alors que les premiers
de la famille, Ferry Porsche entreprit de sa propre initia-
de l’usine Daimler d’Untertürkheim. Il accompagna encore
exemplaires de 356 commencent à être fabriqués à la main
tive de grandes virées sur la voie publique. Il fut également
son père lors d’essais routiers plus longs dans la Forêt-Noire,
dans une ancienne scierie. Ferry Porsche est alors âgé de 39
marqué dans sa prime jeunesse par ses trajets à bord de la
impressionnant les passants au volant des puissants modèles
ans à peine, mais a acquis une énorme expérience aux côtés
voiture de course Austro-Daimler « Sascha », qu’il fut autorisé
Kompressor de Mercedes.
de son père et des ingénieurs fidèles à ce dernier, comme Erwin
à conduire sur la voie d’accès à l’usine de Wiener Neustadt
À 18 ans révolus, Ferry passa enfin l’examen régulier du
Komenda, Karl Rabe et Eberan von Eberhorst, entre autres.
en 1922. L’adolescent de 12 ans était tellement enthousiasmé
permis de conduire et reçut sa propre moto, une BMW de
par cette voiture de 45 chevaux à la vitesse de pointe de 144
500 cm3. Après avoir terminé son cycle secondaire et effec-
Ernst, mais il porta toute sa vie le prénom usuel que lui avait
L
Une jeunesse parmi les
automobiles
km/h et victorieuse à la Targa Florio, qu’il prit la ferme réso-
tué un stage d’un an dans l’entreprise Robert Bosch AG, Ferry
lution de s’atteler avant peu à la construction de son propre
Porsche suivit l’auteur de ses jours en Autriche après que ce
Fils du constructeur Ferdinand Porsche et de sa femme, Aloi-
bolide de course. Il ne devait cependant pas y parvenir, car
dernier eut quitté Daimler-Benz AG pour occuper le poste
sia, Ferry Porsche naquit le 19 septembre 1909 à Wiener Neus-
Ferdinand Porsche quitta Austro-Daimler en mars 1923 pour
d’ingénieur en chef au sein de l’entreprise Steyr-Werke AG au
tadt, en Autriche, mais il porte la nationalité tchèque, ce qui
exercer les fonctions de directeur technique et de membre
début de l’année 1929. En guise de préparation à des études
lui permettra, plus tard, de ne jamais faire de service mili-
du directoire de la société Daimler-Motoren-Gesellschaft à
techniques, Ferry Porsche fréquenta à Vienne une école privée,
taire. L’héritier des Porsche reçut les noms de Ferdinand Anton
Stuttgart-Untertürkheim.
quoiqu’il passât presque plus de temps dans le bureau d’études
26
R OA d | B oo k
Fe r ry P o r s c h e
Ferry Porsche avec ses fidèles collaborateurs Karl Rabe et Erwin Komenda,
en 1956, planchent sur les premières esquisses de la future 901.
à Stuttgart. La place manquait d’autant plus que le parc de
1936. Pour Ferry Porsche, ce premier test ne représentait pas
d’acquérir des moteurs d’essai auprès de l’usine Volkswagen,
machines réduisait encore l’espace dans l’atelier privé de Ferry
seulement un exercice technique : il s’agissait également
ceux-ci étant destinés à l’industrie de l’armement. Le père et
Porsche. À la foreuse et à la fraiseuse s’ajoutèrent deux tours
d’une mission politique. Certes, il était responsable des essais
le fils Porsche conçurent alors leur propre voiture de sport de
et l’équipe de développement de douze hommes. Le 24 février
de la maison Porsche, mais la Fédération de l’industrie auto-
1,5 litre selon le concept de base de la voiture de course Auto
1936, les deux Volkswagen originelles étaient présentées offi-
mobile du Reich avait envoyé des représentants au sein de
Union. La Typ 114 devait être équipée d’un moteur central
ciellement en première mondiale à Berlin.
l’équipe afin qu’ils « jettent un œil critique » sur les essais
avec deux arbres à cames en tête et des chambres à combus-
en cours. Pour se faire une idée des dernières évolutions dans
tion hémisphériques. La boîte de vitesses fut placée derrière
Sortie progressive de
l’ombre !
le domaine de la production de masse, Ferdinand et Ferry
l’essieu arrière. Trois personnes devaient pouvoir prendre
Porsche décidèrent alors de se rendre aux Etats-Unis, en juin
place à l’avant, le volant étant monté au milieu ou à gauche.
Au contact des ingénieurs de Porsche, extrêmement compé-
1937. À Detroit, ils étudièrent les processus de production les
Parallèlement à ce projet, un véhicule de compétition inspiré
tents, Ferry Porsche avait énormément appris et, de simple
plus modernes et se firent conseiller par des spécialistes de
de la Volkswagen Typ 60 fut conçu à la demande de l’usine
stagiaire, il était devenu un « chef junior » reconnu pour ses
l’industrie américaine. Le développement de la « Volkswa-
Volkswagen. Il devait servir à promouvoir la « voiture KdF »
capacités. En confiant à son fils la direction des essais routiers
gen » ne signifiait pas pour autant que le père et le fils Porsche
lors d’une course d’endurance entre Berlin et Rome. Sous la
de la « Volkswagen », en 1935, Ferdinand Porsche l’encoura-
avaient abandonné leurs projets favoris : l’étude et le dévelop-
dénomination interne de Typ 64 ou Typ 60K10, les ingénieurs
gea tout en le mettant à l’épreuve. L’automne 1936 vit la nais-
pement de voitures de course et de sport. À la fin des années
de Porsche développèrent et construisirent au printemps 1939
sance des premiers prototypes V3, systématiquement soumis à
1930, ils envisagèrent pour la première fois de mettre sur pied
trois coupés de course. Le début de la guerre ayant empêché
des essais sur route. En tant que responsable des essais, Ferry
leur propre production de véhicules.
le déroulement de la course, le bureau d’études de Porsche
Porsche était chargé de leur faire parcourir 50.000 km avant
Dès 1938, Ferry Porsche imagina une petite voiture de sport
utilisa la Typ 64 déjà prête comme routière sportive rapide
la fin de l’année. Grâce à un sprint final qui impliquait de
basée sur la « Volkswagen ». À titre expérimental, il équipa
avec laquelle il était possible de relier Stuttgart et Berlin à la
rouler même le dimanche, l’équipe d’essai réussit à couvrir la
son cabriolet VW39 d’un moteur doté d’un compresseur.
vitesse moyenne de 130 km/h. La superbe Typ 64 est considé-
distance souhaitée avec trois véhicules pour le 22 décembre
Pourtant, les autorités politiques lui interdirent rapidement
rée aujourd’hui comme l’ancêtre de toutes les voitures de sport
Ferry Porsche buigt zich samen met zijn trouwe werknemers Karl Rabe en
Erwin Komenda over de eerste schetsen van de toekomstige 901.
et les ateliers de son père que sur les bancs de l’école. Lorsque
chargea de ses propres missions, comme l’amélioration de la
systématiquement. Ferry Porsche soupçonna une différence
Ferdinand Porsche quitta de nouveau Steyr-Werke pour s’éta-
direction de la Wanderer de 2 litres. Un travail d’apprentissage
de dilatation thermique entre un vilebrequin en acier et un
blir à son propre compte en tant qu’ingénieur, il était clair que
qui s’avéra exceptionnellement fructueux, puisque la direc-
carter moteur Elektron en magnésium et, en conséquence, un
le fils privilégierait une formation pratique aux côtés de son
tion fut perfectionnée et également utilisée plus tard dans les
jeu longitudinal trop faible. Les mesures auxquelles il procéda
père au lieu d’entreprendre des études supérieures. Au mois de
voitures de course Auto Union comme dans la « Volkswagen ».
ensuite confirmèrent sa théorie et, à partir de ce moment, un
septembre 1927, alors qu’il a tout juste 18 ans, un événement
Dès le début, Ferry Porsche fut impliqué dans tous les projets
jeu longitudinal supérieur fut prévu. Au début de 1934 eurent
important s’était néanmoins produit : Ferry s’était épris d’une
et développements pour le compte d’autrui du bureau d’études.
lieu les premiers essais dynamiques de la voiture de Grand
jeune fille de Stuttgart, Dorothea Reitz. Il ne l’épousa qu’en en
Ses tâches étaient toujours à responsabilité, de sorte que, dès
Prix, au cours desquels Ferry Porsche fit la preuve de son talent
1935 et il vécut heureux jusqu’à ce que la mort les sépare, en
1932, il assura la coordination entre ingénieurs, supervisa les
de pilotage de manière tellement spectaculaire que son père,
1985. Ils eurent quatre fils : Ferdinand Alexander dit « Butzi »
essais et, de concert avec son père, soigna les relations avec
Ferdinand, redouta qu’il envisage de devenir pilote de course.
(né en 1935), Gerhard (né en 1938), Hans-Peter (né en 1940)
les clients. Au printemps 1933, le bureau d’études Porsche fut
Tout en lui faisant remarquer qu’un avenir prometteur l’atten-
et Wolfgang (né en 1943).
mandaté par le constructeur saxon Auto Union pour dévelop-
dait en tant que constructeur automobile, il lui interdit d’en-
per une voiture de course à moteur à seize cylindres selon le
core prendre le volant de la voiture de course. Ferry Porsche
Présence de plus en plus
remarquée !
règlement de la nouvelle formule de 750 kg. Immédiatement
se résigna et exprima ses ambitions sportives lors de rallyes
après la signature du contrat, l’équipe de Porsche se mit à tra-
disputés avec une voiture de tourisme Wanderer. Soumise à la
Plus jeune employé du bureau d’études constitué par son père
vailler sous la direction de l’ingénieur en chef Karl Rabe à la
pression politique, la Fédération de l’industrie automobile du
le 25 avril 1931 à Stuttgart, Ferry Porsche acheva d’abord un
voiture de course Auto Union P (P pour « Porsche »), conçue
Reich (Reichsverband der Automobilindustrie, RDA) conclut
apprentissage dans les domaines de l’étude et de la recherche.
pour être animée par un moteur central.
avec Porsche, le 22 juillet 1934, un contrat qui portait sur la
Son mentor était l’ingénieur diplômé Walter Boxan, qui lui
À la fin de 1933, le premier moteur tournait déjà au banc
construction d’un prototype de voiture du peuple. Les ingé-
enseigna les bases théoriques et mathématiques de la tech-
d’essai... et connaissait une série de problèmes. L’un d’eux
nieurs furent forcés d’entamer la fabrication et le montage des
Ferry Porsche à bord du bateau qui l’emmène aux Etats-Unis avec son père, en 1937.
premières voitures d’essai dans le garage de la Villa Porsche,
Ferry Porsche op een boot waarmee hij samen met zijn vader naar de Verenigde Staten vaart, in 1937.
nique automobile. Bien vite, le jeune homme de 21 ans se
concernait le vilebrequin, dont l’extrémité avant bleuissait
28
29
R OA d | B oo k
Porsche nées après 1948. Avec chacun de ces projets, Ferry
site autrichien était insuffisant et les conditions économiques
que l’on avait connu jusque-là aussi bien par son style que par
Porsche sortait un peu plus de l’ombre de son père, Ferdinand.
de ce pays alpin, trop difficiles. À ce stade, personne ne pou-
ses caractéristiques techniques. Dans le domaine entrepreneu-
vait prédire que l’entreprise s’orienterait finalement vers la
rial aussi, le lancement de la « Typ 901 » était une opération
Voler de ses propres
ailes !
construction de voitures de sport. En revanche, Ferry Porsche
osée pour Ferry Porsche. Le fait que Ferry Porsche reconnut
était convaincu de la réussite de son idée et voulait au moins
le potentiel d’avenir et de réussite du concept 911 entièrement
Après l’éclatement de la Seconde Guerre mondiale, le travail
produire une série de quelques centaines de véhicules. C’est
novateur fut l’un de ses grands mérites. La recette du succès de
des ingénieurs de Porsche porta principalement sur des véhi-
la raison pour laquelle il aspirait au retour de l’entreprise
la série résidait dans une politique d’évolution constante qui
cules militaires. À partir de 1943, la vie des travailleurs de
dans la ville automobile de Stuttgart, en 1949. La première
en fit la voiture de sport idéale.
Porsche fut de plus en plus perturbée par les attaques aériennes
Porsche 356 fut construite à Stuttgart en mars 1950. Alors que
Ferry Porsche donna régulièrement une chance aux idées
menées sur Stuttgart. À l’automne 1944, Porsche KG dut fina-
Ferry Porsche abandonnait peu à peu ses fonctions techniques
inhabituelles et risquées aussi. En 1969, dans le cadre du
lement déplacer le bureau d’études de Stuttgart à Gmünd, en
pour se consacrer aux tâches de gestion par manque de temps,
projet VW-Porsche 914, l’entreprise s’associa à Volkswagen
Carinthie (Autriche). À la fin de la guerre, l’usine Porsche
la Porsche 356 devenait un succès commercial. Le fait que
dans le but de conquérir de nouvelles parts de marché avec
de Gmünd avait entre-temps reçu l’autorisation provisoire
Porsche se tourna rapidement vers l’exportation constitua un
une voiture de sport abordable située sous la Porsche 911.
de reprendre ses activités. Ferry Porsche lança de nouveaux
facteur de réussite important pour la jeune entreprise. En 1950
Malgré un dessin contesté et un problème d’image, la 914
projets adaptés au contexte changeant : les machines-outils
déjà, Ferry Porsche envoyait les premières voitures aux États-
connut également un grand succès avec 120.000 exemplaires
de Gmünd servirent à fabriquer des accessoires pour tracteurs,
Unis par voie maritime et signait le contrat d’importation pour
vendus. Ferry Porsche voulait toujours que son entreprise soit
des charrettes à bras ou des treuils. Mais son objectif restait de
la Belgique avec Pierre D’Ieteren. Outre les exportations, la
au premier plan, techniquement, mais également au niveau
construire à nouveau des voitures. Au printemps 1947, Ferry
passion de Ferry Porsche pour les sports moteurs fut aussi un
social. Être un entrepreneur tout en restant un homme n’était
Porsche formula ses premières réflexions sur la fabrication à
catalyseur de réussite pour la marque. Au lieu de recourir à la
pas antinomique pour lui, l’un complétant l’autre de façon
partir de pièces Volkswagen d’une voiture de sport, baptisée
publicité, il décida de faire connaître ses voitures de sport au
logique. Il estimait que c’était peut-être même la base de tout
dans un premier temps « VW-Sport », qui portait le numéro
grand public en décrochant des victoires. Pour Ferry Porsche,
succès. En 1956 déjà, il avait introduit l’assurance-vieillesse
de projet 356. Le chef junior de Porsche avait dans l’idée de
la compétition était également synonyme de progrès tech-
dans l’entreprise, et une fondation Porsche aidait tous les
construire une voiture de sport qui lui plairait personnelle-
nique constant, car l’expérience qui y était accumulée profitait
collaborateurs en détresse financière sans en être personnel-
ment. Les ingénieurs de Ferry Porsche étaient fascinés par
directement au perfectionnement des modèles de série.
lement responsable. En 1960, la société proposa à l’ensemble
des ouvriers un salaire mensuel à la place d’un salaire horaire,
l’idée de concevoir ce genre de véhicule et, en février 1948 déjà,
rosserie profilée de roadster en aluminium fut fabriquée. Tout
Socialement au premier
plan !
Porsche octroya des prestations comme les primes de Noël ou
comme la boîte de vitesses, la suspension et la direction, le
Ferry Porsche sut toujours interpréter les signes du temps et
de vacances bien avant que cela devienne courant dans cette
moteur boxer à quatre cylindres provenait de Volkswagen. Le
reconnaître les changements du marché. À la fin des années
branche d’activité (et ce, sans obligation légale ou découlant
fait que Ferry Porsche possédait un flair pour les affaires en
1950, les perspectives étaient plutôt limitées pour la 356, qui,
d’une convention collective). Ferry Porsche fut également un
plus d’une intuition technique aiguë se confirma le 17 sep-
même si elle fut produite à environ 78.000 exemplaires en 15
pionnier dans le domaine des avantages sociaux accordés par
tembre 1948 avec la signature d’un contrat, négocié avec le
ans, ne pouvait pas nier ses liens de parenté avec la Coccinelle
un employeur.
directeur général de l’usine Volkswagen, Heinrich Nordhoff,
de VW. Au lieu de poursuivre le développement du modèle
portant sur la livraison de pièces VW et l’utilisation du réseau
éprouvé, Ferry Porsche décida de concevoir une nouvelle voi-
Assurer l’avenir !
de distribution de la marque. Ferry Porsche obtint de VW le
ture basée sur le concept Porsche établi, avec moteur boxer
Au début des années 1970, Ferry Porsche prépara une fois
paiement, pour chaque Coccinelle construite, d’un droit de
à refroidissement par air implanté à l’arrière. En 1963, lors
de plus le terrain pour cette société qu’il dirigeait depuis 20
licence à Porsche, vu que ce dernier avait développé ce modèle
du Salon automobile international de Francfort, Porsche pré-
ans : après de longues discussions concernant sa succession
avant la guerre.
senta sa nouvelle voiture de sport. La 911 se distinguait de sa
à la tête de Porsche, les familles Porsche et Piëch décidèrent
Avec le succès croissant de la Porsche 356, il devint clair que
devancière en de nombreux points, et pas seulement par son
de ne plus octroyer de poste de direction opérationnelle aux
les ateliers provisoires de Gmünd ne suffiraient pas pour aug-
moteur à six cylindres, qui ne demandait qu’à monter dans
membres de la famille. Ferry Porsche se retira de la gestion
menter son volume de production. L’équipement technique du
les tours. Elle se différenciait fondamentalement de tout ce
active de la société pour en suivre le destin en tant que pré-
ils avaient construit un châssis roulant pour lequel une car-
les mettant ainsi au même niveau que les employés. La société
Les fils de Ferry Porsche en 1954 : de gauche à droite Hans-Peter (1940), Ferdinand Alexander (1935), Gerhard (1938) et Wolfgang (1943) avec une Porsche 550 Spider.
De zonen van Ferry Porsche in 1954: van links naar rechts Hans-Peter (1940), Ferdinand Alexander (1935), Gerhard (1938) en Wolfgang (1943) met een Porsche 550 Spider.
30
R OA d | B oo k
sident du conseil de surveillance. Il occupa ce poste jusqu’en
fabrication qui a fait ses preuves au fil des décennies, mais
de jongeman en de nabijgelegen Austro-Daimler-fabriek zou
1990, année où son fils Ferdinand Alexandre lui succéda. En
aussi l’indépendance des deux entreprises sous une bannière
al snel zijn lievelingsplek worden. Wanneer Ferry Porsche op
tant que président d’honneur du conseil de surveillance, Ferry
commune... g
tienjarige leeftijd op de knieën van zijn vader voor het eerst
Porsche participa activement au développement de l’entreprise
een auto mag besturen, groeit bij hem gestaag het verlangen
jusqu’à la fin de sa vie, le 27 mars 1998, date qui coïncide qua-
om zijn eigen auto te bezitten.
siment avec la fin d’une autre ère : la même année, la dernière
911 à refroidissement par air allait quitter la chaîne de mon-
D
Wat voor de meeste kinderen van zijn leeftijd slechts een
insdag 8 juni 1948 wordt officieel
droom was, wordt met Kerstmis 1919 werkelijkheid. Zijn vader
beschouwd als de dag waarop de Oos-
laat door enkele leerjongens een kleine tweezitter bouwen die
tenrijkse regering toelating gaf voor de
aangedreven wordt door een luchtgekoelde tweecilinder van 6
productie en homologatie van de Porsche
pk en een heuse 60 km/h haalt. Met deze ‘zeepkist’, zoals de
356 nr 1, maar Ferry en zus Louise hadden in april 1947 in
bolide genoemd werd binnen de familie, waagt Ferry Porsche
sortit des sentiers battus, pas toujours pour la plus grande joie
Gmünd al het bedrijfje opgericht dat de naam van hun vader
zich geregeld op de openbare weg. Als kleine jongen was hij
des Porschistes « purs et durs ». Toutefois, ces modèles aussi
Ferdinand droeg. Die was op 15 december 1945 gearresteerd
ook onder de indruk van de ritjes aan boord van de raceauto
contribuèrent véritablement au succès de l’entreprise. Car, en
en bevindt zich op dat moment nog steeds in de gevangenis
van Austro-Daimler, Sascha genaamd, die hij mocht bestu-
fin de compte, une Porsche sur deux produite dans les années
van Dijon (Frankrijk), samen met schoonzoon Anton Piëch.
ren op de toegangsweg van de fabriek van Wiener Neustadt
1980 était un modèle à moteur avant. En 1996, avec l’introduc-
Ze worden pas in augustus 1947 vrijgelaten na betaling van
in 1922. De adolescent van 12 jaar was zo geboeid door dit
tion de la Porsche Boxster, il assista à la concrétisation de sa
een fikse borgsom, die ze bij elkaar krijgen door de opbrengst
autootje van 45 pk met een topsnelheid van 144 km/u en de
vision d’un roadster à moteur central.
van het project van Piero Dusio, een grandprixwagen die Type
overwinning van de Targa Florio op zijn naam, dat hij zich
Ferry Porsche s’interrogea également beaucoup sur le futur de
360 Cisitalia werd gedoopt (maar nooit zou deelnemen aan
vastberaden voorneemt om binnen afzienbare tijd zijn eigen
l’automobile. Il ne s’inquiétait pas de l’avenir de son concept
een race). In eerste instantie mogen ze hun residentie in
racewagen te bouwen. Daar zou hij echter niet in slagen, want
de voiture de sport. « La dernière voiture construite sera une
Kitzbühel (Franse zone van Oostenrijk) niet verlaten, maar
Ferdinand Porsche verlaat Austro-Daimler in maart 1923 om
voiture de sport. À l’avenir, la question de la consommation
in de loop van 1948 keren ze uiteindelijk terug naar Gmünd.
de functie van technisch directeur en lid van de beheerraad
sera capitale. Depuis toujours, elle dépend du poids et de la
Intussen worden de eerste exemplaren van de 356 met de hand
van het bedrijf Daimler-Motoren-Gesellschaft in Stuttgart-
résistance à l’air. Qu’il s’agisse de l’un ou de l’autre, la voi-
gebouwd in een oude zagerij. Ferry Porsche is dan amper 39
Untertürkheim op zich te nemen.
ture de sport est avantagée. Il est important que nous fassions
maar heeft een enorme ervaring opgedaan aan de zijde van
quelque chose à nos voitures qui soit déterminant pour la
zijn vader en de ingenieurs die hem trouw waren gebleven,
Puber aan het wiel
consommation. Et c’est là que nous profitons des solutions que
zoals Erwin Komenda, Karl Rabe en Eberan von Eberhorst.
Ook voor Ferdinand Porsche Junior vangt in Stuttgart een
tage. Sa clairvoyance en tant qu’entrepreneur et technicien ne
cessa d’influencer la société Porsche. Il se laissait volontiers
séduire et convaincre par les idées novatrices de ses ingénieurs.
Avec des modèles comme la 924, la 944 et la 928, Porsche
nous avons fait évoluer en compétition, par exemple le turbo-
nieuw leven aan. Hij moet nieuwe vrienden maken in de
Gottlieb-Daimler-Realschuhle (middelbaar onderwijs met
la puissance. Il peut également améliorer le degré d’efficacité
Jeugd te midden van
auto’s
du moteur et permet ainsi d’atteindre des valeurs de consom-
Ferry Porsche wordt als zoon van autobouwer Ferdinand
onderhoudt hij zijn leven lang een sterke band. Niet alleen de
mation extrêmement faibles. » Les ingénieurs de Porsche ne
Porsche en zijn vrouw Aloisia op 19 september 1909 gebo-
nieuwe school, maar ook de nieuwe residentie die de fami-
se sont jamais contentés de respecter les exigences environ-
ren te Wiener Neustadt, in Oostenrijk, maar hij draagt de
lie van Ferry Porsche in december 1923 betrok zou een grote
nementales imposées par le législateur à un moment donné.
Tsjechische nationaliteit, die hem later in staat stelt om zijn
invloed uitoefenen. De ‘Villa Porsche’ ten noorden van Stutt-
L’objectif a toujours été d’aller plus loin : les Porsche se doivent
dienstplicht te ontlopen. De erfgenaam van Porsche krijgt
gart werd ontworpen door de beruchte architect Paul Bonatz
aussi d’être exemplaires sur le plan de la protection de l’envi-
de namen Ferdinand Anton Ernst toebedeeld, maar hij zou
en zou de geschiedenis ingaan als de hoofdverblijfplaats van
ronnement. Porsche fait aujourd’hui partie des constructeurs
zijn hele leven de roepnaam gebruiken die door de kinder-
de familie en naast het familie-eigendom in de Oostenrijkse
qui présentent les rejets de CO2 les plus faibles par rapport à
juffrouw werd geïntroduceerd: “Ferry”. Net als zijn vijf jaar
stad Zell am See een centrale rol spelen in het leven van Ferry
la puissance développée par le moteur. À la fin de sa vie, Ferry
oudere zus, Louise, groeit Ferry op in een van de buitenwereld
Porsche. Net als voorheen in Wiener Neustadt laat Ferdinand
Porsche fut aussi le témoin de la crise qui menaçait l’existence
afgeschermde familieresidentie, waar de automobiel in het
Porsche zijn zoon deel uitmaken van zijn werk in Stuttgart.
de son entreprise, mais il souligna toujours sa volonté abso-
brandpunt van de dagelijkse bekommernissen stond. Vader
Dankzij een bijzondere toelating krijgt Ferry Porsche op zijn
lue d’autonomie. Puissent ses héritiers atteindre cet objectif :
Ferdinand was hoofdingenieur bij de Oostenrijkse Austro-
16de zijn rijbewijs, zodat hij met alle prototypes mag rijden die
garantir à long terme non seulement la croissance de Porsche
Daimler-fabriek en werkte onophoudelijk aan nieuwe ideeën
zijn vader met zich had meegenomen toen hij vertrok uit de
et de Volkswagen par un partenariat de développement et de
en nieuwe projecten. De wereld van de machines fascineerde
Daimler-fabriek van Untertürkheim. Voor de langere testritten
compresseur. Le turbocompresseur ne sert pas qu’à augmenter
32
specifieke oriëntatie) van Cannstatt, en met enkele daarvan
R OA d | B oo k
Fe r ry P o r s c h e
Ferry Porsche participe à un gymkhana à Vienne, en 1921. Il va piloter son « jouet » offert
par son père Ferdinand pour Noël 1920 et construit par les techniciens d’Austro-Daimler.
Ferry Porsche neemt deel aan een hindernissenrace in Wenen, in 1921. Hij zal met zijn
‘speeltje’ rijden dat hij in 1920 van zijn vader Ferdinand heeft gekregen voor Kerstmis
en dat door de technici van Austro-Daimler werd gebouwd.
in het Zwarte Woud rijdt hij mee aan de zijde van zijn vader.
Meteen na de ondertekening van het contract begint het team
Porsche ervoor zorgen dat ze 50.000 kilometer aflegden voor
De krachtige Kompressor-modellen van Mercedes doen heel
van Porsche onder leiding van hoofdingenieur Karl Rabe aan
het einde van het jaar. Dankzij een eindsprint, die inhield dat
wat omstaanders bewonderend opkijken...
de ontwikkeling van de race-auto Auto Union P (P voor Por-
er ook zondag moest worden gereden, slaagde de testploeg
Zodra hij 18 is haalt Ferry zijn ‘normale’ rijbewijs en krijgt hij
sche), die door een middenmotor zou worden aangedreven.
erin om de opgelegde afstand met drie voertuigen te voltooien
zijn eigen motor, een BMW van 500 cm3. Nadat hij zijn secun-
Aan het eind van 1933 draaide de eerste motor al proef op de
tegen 22 december 1936. Voor Ferry Porsche vormde deze
daire cyclus heeft afgewerkt en een jaar stage heeft gelopen
testbank... en vertoonde enkele problemen. Een daarvan betrof
eerste test niet alleen een technische oefening: het was ook
bij het bedrijf Robert Bosch AG, volgt Ferry Porsche zijn vader
de krukas, waarvan het voorste uiteinde steeds blauw werd.
een politieke missie. Hij was dan wel verantwoordelijk voor de
naar Oostenrijk, nadat deze laatste Daimler-Benz AG verlaten
Ferry Porsche vermoedde dat een verschil in warmtespreiding
wegtests binnen het huis Porsche, maar de Rijksfederatie van
heeft om begin 1929 de positie van hoofdingenieur bij Steyr-
tussen een krukas in staal en een Elektron-motorcarter in
automobielconstructeurs had vertegenwoordigers gestuurd
Werke AG te bekleden. Bij wijze van voorbereiding op verdere
magnesium, en bijgevolg een te zwakke langsspeling, aan de
naar de werkplaats om “een kritische blik te werpen” op de
technische studies loopt Ferry Porsche in Wenen school in een
basis lag. De maatregelen die hij daaropvolgend trof, bevesti-
lopende tests. Om zicht te krijgen op de jongste evoluties op
privé-instituut, maar het gros van zijn tijd brengt hij door in
gen zijn theorie en vanaf dat moment wordt een grotere langs-
het vlak van massa-automobielproductie beslissen Ferdinand
het studiebureau en de werkplaats van zijn vader... Als Ferdi-
speling voorzien. Begin 1934 vonden de eerste dynamische
en Ferry Porsche om naar de Verenigde Staten af te reizen. We
nand Porsche afscheid neemt van Steyr-Werke om voor eigen
tests van de GP-auto plaats, die Ferry Porsche meteen de kans
schrijven juni 1937. In Detroit bestuderen ze de modernste
rekening te gaan werken als ingenieur, is het duidelijk dat
gaven om zijn racevaardigheid op dergelijk spectaculaire wijze
productieprocessen en laten ze zich adviseren door speci-
zijn zoon een praktische opleiding aan de zijde van zijn vader
te demonstreren dat vader Ferdinand vreesde dat hij een car-
alisten van de Amerikaanse industrie. De ontwikkeling van
verkiest boven hogere studies. In september 1927, wanneer hij
rière als beroepsrijder beoogde. Hij wijst zoonlief erop dat hem
de “Volkswagen” betekende echter nog niet dat vader en zoon
net 18 is geworden, gebeurde er echter iets belangrijks: Ferry
een beloftevolle toekomst wacht als autobouwer en verbiedt
Porsche hun droomproject hadden opgeborgen: de studie en
wordt verliefd op een jongedame uit Stuttgart, Dorothea Reitz.
hem om nog achter het stuur te kruipen van de racewagen.
ontwikkeling van race- en sportwagens. Aan het einde van de
Pas in 1935 huwt het paar, dat gelukkig getrouwd blijft tot
Ferry Porsche gehoorzaamt en geeft uiting aan zijn sportieve
jaren 1930 smeden ze voor het eerst concrete plannen voor de
in 1985, wanneer de dood hen scheidt. Ze krijgen vier zonen:
ambities met een Wanderer-personenwagen, waarmee hij aan
productie van hun eigen voertuigen.
Ferdinand Alexander, alias ‘Butzi’ (geboren in 1935), Gerhard
enkele rally’s deelneemt. Onder politieke druk sluit de Rijks-
In 1938 komt Ferry Porsche met het idee op de proppen om
(geboren in 1938), Hans-Peter (geboren in 1940) en Wolfgang
federatie van automobielconstructeurs (Reichsverband der
een kleine sportwagen af te leiden van de “Volkswagen”. Bij
(geboren in 1943).
Automobilindustrie , RDA) op 22 juli 1934 een overeenkomst
wijze van experiment lepelt hij een met compressor drukge-
met Porsche voor de bouw van een prototype van de “wagen
voede krachtbron in zijn VW39 cabriolet. De politieke instan-
Steeds sterker aanwezig
voor het volk”. De ingenieurs zagen zich gedwongen om de
ties verbieden hem al snel om testmotoren aan te kopen bij
Als jongste werknemer van het studiebureau dat door zijn
fabricatie en montage van de eerste auto’s aan te vatten in
de Volkswagen-fabriek, omdat deze bestemd waren voor de
vader werd opgericht in Stuttgart op 25 april 1931 voltooit
de garage van Villa Porsche in Stuttgart. Er was een flagrant
wapenindustrie. Vader en zoon Porsche ontwikkelen dan maar
Ferry Porsche eerst een stage op het vlak van onderzoek. Zijn
gebrek aan plaats, zeker nu het machinepark de ruimte in
hun eigen sportwagen met 1,5-litermotor volgens het basis-
mentor was gediplomeerd ingenieur Walter Boxan, die hem
de privéwerkplaats van Ferry Porsche opsoepeerde. Aan de
concept van de race-auto van Auto Union. De Typ 114 moest
de theoretische en wiskundige basis bijbracht van de automo-
boor- en de freesmachine werden twee draaibanken en een
worden uitgerust met een centrale motor met twee bovenlig-
bieltechniek. Al op 21-jarige leeftijd stort de jongeman zich op
twaalf koppen tellend ontwikkelingsteam toegevoegd. Op 24
gende nokkenassen en bolvormige verbrandingskamers. De
zijn eigen projecten, zoals de verbetering van de stuurinrich-
februari 1936 worden de twee originele Volkswagens officieel
versnellingsbak werd achter de achteras geplaatst. Drie per-
ting van de Wanderer 2-liter. Dit stageproject blijkt bijzonder
voorgesteld in Berlijn.
sonen moest plaats kunnen nemen voorin, met het stuur in
het midden of links gemonteerd. Parallel aan dit project wordt
vruchtbaar, want de besturing werd geperfectioneerd en later
de “Volkswagen”. Ferry werd van bij het begin betrokken bij
Steeds verder uit de
schaduw
ontworpen op vraag van de Volkswagen-fabriek. Die zou de
alle projecten en ontwikkelingen waar de andere werknemers
Door het contact met de – erg competente - ingenieurs van
‘KdF-wagen’ moeten promoten tijdens een uithoudingsrace
van het studiebureau aan werkten. Hij draagt bij al zijn taken
Porsche had Ferry bijzonder veel opgestoken en was hij van
tussen Berlijn en Rome. Onder de interne naam Typ 64 of Typ
verantwoordelijkheid, zodat hij vanaf 1932 de coördinatie mag
gewone stagiair uitgegroeid tot een junior manager die erkend
60K10 ontwikkelen de Porsche-ingenieurs in het voorjaar van
verzekeren tussen ingenieurs, de testen mag superviseren en
werd voor zijn capaciteiten. Door zijn zoon de leiding te geven
1939 drie racecoupés. De aanvang van de oorlog was een streep
in samenspraak met zijn vader de relaties met de klanten ver-
over de wegtests van de “Volkswagen” in 1935, moedigde Fer-
door de rekening van de wedstrijd, zodat het studiebureau van
zorgt. In het voorjaar van 1933 werd het studiebureau van Por-
dinand Porsche hem aan, maar stelde hem meteen ook op
Porsche de al afgewerkte Typ 64 als snelle, sportieve reiswagen
sche gemandateerd door de Saksische autoconstructeur Auto
de proef. In de herfst van 1936 zien de eerste V3-prototypes
gebruikte waarmee het mogelijk was om van Stuttgart naar
Union om een racewagen met zestien cilinders te ontwikkelen,
het levenslicht, die systematisch aan tests op de openbare weg
Berlijn te rijden aan gemiddeld 130 km/h. De schitterende
zoals het reglement van de nieuwe 750 kg-formule voorschreef.
worden onderworpen. Als testverantwoordelijke moest Ferry
Typ 64 wordt vandaag beschouwd als de voorvader van alle
daadwerkelijk gebruikt in de raceauto’s van Auto Union en in
Ferry Porsche et son épouse Dorothea à bord du prototype V2 de
la future Volkswagen, en 1935.
Ferry Porsche en zijn echtgenote Dorothea aan boord van het V2prototype van het toekomstige Volkswagen, in 1935.
34
35
een op de Volkswagen Typ 60 geïnspireerde competitiewagen
R OA d | B oo k
Fe r ry P o r s c h e
sportwagens die Porsche ontwikkeld heeft na 1948. Met elk
uiteindelijk zou richten op de bouw van sportwagens. Ferry
cept van de reeks schuilde in het beleid van constante evolutie,
technologie blijft het bedrijf Porsche echter beïnvloeden. Hij
gebouwd wordt, zal een sportwagen zijn. In de toekomst zal
het vlak van milieubescherming. Porsche behoort vandaag
van deze projecten treedt Ferry Porsche steeds een beetje meer
Porsche was echter overtuigd van de slaagkansen van zijn
dat er de ideale sportwagen van maakte.
liet zich graag verleiden en overtuigen door de vernieuwende
het verbruik het grootste gewicht in de schaal werpen. Dat
tot de constructeurs die de laagste CO2-uitstoot in verhou-
uit de schaduw van zijn vader.
idee en wilde minstens een reeks van enkele honderden voer-
Ferry Porsche gaf ook geregeld ongebruikelijke en zelfs
ideeën van zijn ingenieurs. Met modellen als de 924, de 944
hangt rechtstreeks af van het gewicht en de luchtweerstand.
ding tot het geleverde vermogen kunnen voorleggen. Aan het
tuigen bouwen. Om die reden wilde hij graag het bedrijf terug
gewaagde ideeën een kans. Zo sluit de onderneming in 1969
en de 928 verliet Porsche de platgetreden paden, al was dat
De sportwagen is op beide vlakken bevoorrecht. Het is belang-
einde van zijn leven was Ferry Porsche eveneens getuige van
Op eigen benen
verhuizen naar autostad Stuttgart, wat in 1949 ook gebeurde.
in het kader van het “VW-Porsche 914”-project een overeen-
niet altijd naar de zin van de die-hard Porschisten. Nochtans
rijk dat we ervoor zorgen dat onze auto’s minder verbruiken.
de crisis die het voortbestaan van zijn bedrijf bedreigde, maar
Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog verschuift
De eerste Porsche 356 werd in maart 1950 in Stuttgart
komst met Volkswagen om nieuwe marktsegmenten te verove-
hebben ook deze modellen in grote mate bijgedragen tot het
Op dit vlak halen we voordeel uit de oplossingen die we ontwik-
hij heeft altijd onderstreept absoluut onafhankelijk te willen
de werkfocus van de Porsche-ingenieurs naar militaire voer-
gebouwd. Terwijl Ferry Porsche beetje bij beetje afstand deed
ren met een betaalbare sportwagen die zich onder de Porsche
succes van het merk. In de jaren 80 was een Porsche op twee
keld hebben in de autosport, bijvoorbeeld de turbocompressor.
zijn. Mogen zijn erfgenamen daarin slagen: op lange termijn
tuigen. Vanaf 1943 wordt het leven van de werknemers van
van zijn technische functies om zich meer op het beheer van
911 situeerde. Ondanks een controversieel design en een imag-
per slot van rekening een model met de motor voorin. In 1996,
Die is er niet louter om het vermogen te boosten. Hij kan ook
niet alleen de groei van Porsche en Volkswagen verzekeren
Porsche meer en meer verstoord door de luchtaanvallen op
het merk te kunnen richten, groeide de Porsche 956 uit tot
oprobleem wordt ook de 914 een groot succes, met 120.000 ver-
met de introductie van de Porsche Boxster, zag hij eindelijk
de efficiëntie van de motor verhogen en deze bijzonder lage
door een partnership op het vlak van ontwikkeling en fabri-
Stuttgart. In de herfst van 1944 moet Porsche KG uiteindelijk
een commercieel succes. Het feit dat Porsche zich al snel tot
kochte exemplaren. Ferry Porsche wilde met zijn bedrijf steeds
zijn droom van een roadster met middenmotor verwezenlijkt
verbruikswaarden laten optekenen.” De Porsche-ingenieurs
cage, dat zijn deugdelijkheid de afgelopen jaren bewezen heeft,
zijn studiebureau verhuizen van Stuttgart naar Gmünd, in
de export richtte, betekende een belangrijke succesfactor voor
het voortouw nemen, niet alleen technisch, maar ook maat-
worden.
hebben steeds meer gedaan dan enkel maar de milieunor-
maar ook de onafhankelijkheid van de twee bedrijven onder
Karinthië (Oostenrijk). Tegen het einde van de oorlog had
de jonge onderneming. Al in 1950 verscheepte Ferry Porsche
schappelijk. Volgens hem hoeft een ondernemer zijn mense-
Ferry Porsche stelde zich ook vaak vragen over de toekomst
men respecteren die op een bepaald moment worden opge-
een gemeenschappelijke vlag... g
de Porsche-fabriek van Gmünd de voorlopige toelating gekre-
de eerste voertuigen naar de Verenigde Staten en tekende hij
lijke kant niet te verloochenen, wel integendeel: menselijkheid
van de automobiel. Over het welvaren van zijn sportwagen-
legd door de overheid. Het is altijd de bedoeling geweest om
gen om zijn activiteiten te hervatten. Ferry Porsche lanceert
de invoerdersovereenkomst voor België met Pierre D’Ieteren.
en zaken gaan hand in hand. Hij meende zelfs dat dit aan
concept maakte hij zich geen zorgen. “De laatste auto die
verder te gaan: Porsches moeten ook het voorbeeld stellen op
nieuwe producten die aangepast zijn aan de veranderende
Naast de export betekende ook de passie van Ferry Porsche
de basis lag van elk succes. Al in 1956 had hij in de onderne-
context: de werktuigmachines van Gmünd worden gebruikt
voor de gemotoriseerde sporten een succeskatalysator voor
ming de ouderdomsverzekering geïntroduceerd en alle mede-
om tractortoebehoren, steekkarren en lieren te fabriceren,
het merk. In plaats van in reclame te investeren beslist hij
werkers die financiële moeilijkheden kenden zonder daar zelf
maar het is nog steeds de bedoeling om opnieuw auto’s te
zijn sportwagens bekend te maken bij het grote publiek door
verantwoordelijk voor te zijn, konden een beroep doen op de
gaan bouwen. In de lente van 1947 formuleert Ferry Porsche
zoveel mogelijk overwinningen binnen te rijven. Voor Ferry
Porsche-stichting. In 1960 bood het bedrijf alle arbeiders een
zijn eerste ideeën over de fabricage op basis van Volkswagen-
Porsche was de autosport eveneens synoniem met onafge-
maandsalaris in de plaats van een uurloon aan, zodat ze op
onderdelen van een sportwagen, die in eerste instantie “VW-
broken technische vooruitgang, want de ervaring die er werd
hetzelfde niveau kwamen als de bedienden. Het bedrijf Por-
Sport” werd gedoopt en het projectnaam 356 droeg. De junior
opgedaan, kwam rechtstreeks de perfectionering van de
sche voorzag ook al eindejaarspremies en vakantiegeld lang
bedrijfsleider van Porsche wilde eigenlijk een sportwagen
seriemodellen ten goede.
voor dat courant was in de branche (en dat zonder wettelijke
verplichting of uit hoofde van een collectieve arbeidsovereen-
bouwen waarmee hij zelf graag zou rijden. De ingenieurs
van Ferry Porsche waren gefascineerd door het idee om dit
Sociaal toonaangevend
komst). Ferry Porsche was ook een pionier op het vlak van
soort voertuig te bouwen en al in februari 1948 hadden ze een
Ferry Porsche wist altijd de tekenen des tijds te interpreteren
sociale voordelen toegekend door de werkgever.
onderstel klaar waarvoor een gestroomlijnd roadsterkoetswerk
en de marktevoluties te spotten. Aan het eind van de jaren 50
werd gecreëerd. Net als de versnellingsbak, de ophanging en
waren de perspectieven voor de 356 eerder beperkt. In 15 jaar
de besturing was de viercilinderboxermotor afkomstig van
tijd waren er weliswaar zo’n 78.000 exemplaren van gebouwd,
De toekomst
veiligstellen
Volkswagen. Het feit dat Ferry Porsche een neus voor zaken
maar het model kon zijn verwantschap met de VW Kever nau-
Begin jaren 70 effent Ferry Porsche nog maar eens de weg voor
had, maar ook een scherpe technische intuïtie, wordt op 17
welijks verbergen. In plaats van het beproefde model verder
het bedrijf dat hij intussen al 20 jaar leidt: na lange gesprek-
september 1948 bevestigd door de ondertekening van een con-
te ontwikkelen, besluit Ferry Porsche om een nieuwe auto te
ken over zijn opvolging aan het hoofd van Porsche, beslissen
tract dat onderhandeld werd met de algemeen directeur van de
ontwerpen op basis van het gekende Porsche-concept, met een
de families Porsche en Piëch om de functie van operationeel
Volkswagen-fabriek, Heinrich Nordhoff, voor de levering van
luchtgekoelde boxermotor achterin. In 1963 stelt Porsche tij-
directeur niet langer toe te kennen aan leden van de familie.
VW-onderdelen en het gebruik van het distributienetwerk van
dens het internationale autosalon van Frankfurt zijn nieuwe
Ferry Porsche trekt zich terug uit het actieve beheer van de
het merk. Voor elke gebouwde Kever krijgt Ferry Porsche van
sportwagen voor. De 911 onderscheidt zich op tal van punten
onderneming om het lot ervan op de zijlijn te volgen in de
VW een licentierecht uitbetaald, omdat het model ontwikkeld
van zijn voorganger, en niet alleen met zijn zescilinder, die
hoedanigheid van voorzitter van de beheerraad. Hij zou deze
werd voor de oorlog.
gekenmerkt werd door zijn toerentalgeile karakter. Hij ver-
post bekleden tot in 1990, het jaar waarin zijn zoon Ferdinand
Met het groeiende succes van de Porsche 356 wordt het dui-
schilde fundamenteel van al het voorgaande, zowel op stijlvlak
Alexander hem opvolgt. Als erevoorzitter van de beheerraad
delijk dat de voorlopige ateliers van Gmünd een groter pro-
als wat de technische kenmerken betreft. Ook zakelijk gezien
blijft Ferry Porsche actief deelnemen aan de ontwikkeling van
ductievolume bemoeilijken. De technische uitrusting van
was de lancering van de ‘Typ 901’ een gewaagde onderneming
de onderneming, tot aan zijn dood, op 27 maart 1998, een
de Oostenrijkse site was ontoereikend en de economische
voor Ferry Porsche. Het feit dat hij het toekomstpotentieel
datum die haast samenvalt met het einde van een andere era:
omstandigheden van het Alpenland niet bevorderlijk. Op dat
en de slaagkans van het vernieuwende 911-concept correct
hetzelfde jaar verlaat de laatste 911 met luchtgekoelde motor
1994 : Ferry Porsche pose pour ses 85 ans à bord de la Porsche 356 N° 1.
de fabriek. Zijn “helderziendheid” op het vlak van zaken en
1994 : Ferry Porsche poseert voor zijn 85e verjaardag in de Porsche 356 nr. 1.
moment kon niemand voorspellen dat de onderneming zich
inschatte, was een van zijn grootste verdiensten. Het succesre-
36
37
R OA d | B oo k
Maserati
Quattroporte
v8
La classe à l’italienne
Klasse op z'n Italiaans
R OA d | B oo k
M as e r at i Q uat t r o p o rt e V 8
La nouvelle Quattroporte devient très imposante mais conserve une réelle classe.
Cette limousine italienne revendique aussi toujours un caractère bien trempé...
De nieuwe Quattroporte wordt erg imposant, maar blijft absoluut een echte klassewagen.
En deze Italiaanse limousine heeft ook nog steeds een ijzersterk karakter...
TEXTE - TEKST olivier maloteaux
porte est toujours aussi bien balancée : elle affiche en effet une
part, la variante 3.8 V8 biturbo propulsion, offrant 530 ch. Cette
répartition des masses avant arrière idéale (50/50%). Et de
version V8 passe de 0 à 100 km/h en 4,3 s et pointe à 307 km/h.
fait, elle se dandine toujours d’un virage à l’autre avec l’agi-
Une limousine express ! Et toujours rageuse... Prix : environ
lité d’une ballerine. L’esprit sportif est conservé et on apprécie
110.000 € en V6 et environ 150.000 € pour la V8.
aussi la direction, qui fait appel à une bonne vieille assistance
hydraulique, précise et consistante.
Un salon chic
Une fois à bord, on apprécie toujours la qualité du cuir. Par
rapport à l’ancien modèle, la finition progresse, ce qui était
eerste model van de reeks zag het levenslicht in 1963, en Maserati creëerde er het
concept van de sportlimousine mee. De
Quattroporte heeft na al die jaren zijn sportieve genen weten te
bien la moindre des choses... On trouve dans l’habitacle
behouden: ook de zesde generatie draagt deze genetische erfe-
quelques touches et boutons provenant de sous-traitants amé-
nis in zich. En toch rezen er op het eerste gezicht wat twijfels
ricains, ce qui nous rappelle que cette Maserati fait partie du
over het sportieve karakter van de jongste boreling, omdat de
groupe Fiat, qui a lui-même pris le contrôle de Chrysler. Côté
nieuwe Maserati over de hele lijn ruimer werd gemaakt: hij is
a Quattroporte a déjà 50 ans. Le premier
équipement, cette limousine peut s’offrir toutes les gâteries
nu 16,2 cm langer (wat betekent dat hij liefst 5,26 m lang is!),
modèle de la lignée est né en 1963. Maserati
les plus en vogue, y compris un hotspot Wi-Fi. Les passagers
5,3 cm breder en het dak is 4,1 cm hoger. Dat zijn afmetingen
inventait alors le concept de la limousine de
peuvent donc naviguer librement sur internet, via un ordina-
die a priori meer geschikt zijn om een Chinees te verleiden
sport. Et au fil du temps, la Quattroporte a su
teur portable, une tablette numérique, etc. Ils apprécieront
dan een Europeaan. En dat is allesbehalve toeval... Dit gezegd
préserver ses gènes sportifs. La sixième génération conserve ce
aussi l’espace disponible à l’arrière, qui est gigantesque grâce
zijnde, de lijn blijft harmonieus en de wagen oogt niet zo groot
patrimoine génétique. Pourtant, au premier abord, on avait
à l’empattement allongé.
als hij in werkelijkheid is. Hij is vooral heel wat lichter dan
L
hij lijkt. Door het overvloedige gebruik van aluminium kon
quelques doutes sur l’esprit sportif de la dernière-née. C’est que
40
D
e Quattroporte bestaat reeds 50 jaar. Het
cette nouvelle Maserati a gonflé de partout : elle s’allonge de
Le retour du biturbo
ten opzichte van het oude model een kleine honderd kilogram
16,2 cm (et s’étire au total sur 5,26 m de long !), s’élargit de
Alors que la marque s’apprête à tremper son trident dans le
uitgespaard worden, ook al weegt het nieuwe model toch nog
5,3 cm et rehausse son pavillon de 4,1 cm. Des proportions a
gazole avec l’imminente Ghibli, la Quattroporte, elle, ne boit
1.900 kilogram... Anderzijds is de Quattroporte nog steeds even
priori plus aptes à séduire la Chine que l’Europe. Et ce n’est
toujours que de l’essence. Mais elle se convertit au downsizing :
goed uitgebalanceerd: de gewichtsverdeling voor/achter is
pas un hasard... Ceci dit, la ligne reste harmonieuse et l’auto
les moteurs réduisent leur cylindrée et sont gavés par deux
inderdaad ideaal (50/50%) waardoor hij nog steeds van de
ne paraît pas aussi grande qu’elle n’est réellement. Elle est
turbos, pour conserver de la puissance. Ces moteurs sont assem-
ene bocht naar de andere wiegt met de behendigheid van een
surtout bien plus mince qu’elle ne paraît. L’utilisation massive
blés à Maranello, dans les ateliers Ferrari... Ils sont alimentés par
ballerina. Het sportieve karakter is bewaard gebleven, net als
de l’aluminium a permis de gagner une petite centaine de
injection directe et couplés à une boîte automatique 8 rapports
de besturing, die doet denken aan de ‘good old’ hydraulische
kilos par rapport à l’ancien modèle. La nouvelle accuse tout
de chez ZF. On trouve d’une part la version 3.0 V6 biturbo de 410
stuurbekrachtiging: precies en gelijkmatig.
de même 1.900 kilos sur la balance... Par contre, la Quatro-
ch (0 à 100 km/h en 4,9 s) à transmission intégrale et, d’autre
Een chique salon
41
R OA d | B oo k
Als je instapt, merk je nog steeds onmiddellijk de kwaliteit van
ëren die ze achteraan hebben: die is gigantisch, dankzij de
gevoed met rechtstreekse inspuiting en zijn gekoppeld aan een
het leder. In vergelijking met het vorige model is de afwerking
verlengde wielbasis.
automatische 8-versnellingsbak van ZF. Er zijn twee versies:
erop vooruitgegaan, maar dat was wel het minste wat kon
enerzijds de 3.0 V6 biturbo met 410 pk (van 0 naar 100 km/u
gedaan worden... In de wagen vinden we een aantal toetsen
Daar is de biturbo terug
in 4,9 s) met integrale transmissie en anderzijds de 3.8 V8
en knoppen van Amerikaanse leveranciers en dat doet ons
Terwijl het merk zich klaarmaakt om zijn drietand in de
met biturbo-propulsie, die 530 pk levert. De V8-versie vliegt
eraan denken dat deze Maserati een product is van de Fiat-
diesel te dopen met de binnenkort verwachte Ghibli drinkt
van 0 naar 100 km/u in 4,3 s en haalt een topsnelheid van 307
groep, die op zijn beurt de controle over Chrysler verworven
de Quattroporte nog steeds alleen maar benzine. Maar aan
km/u. Een express-limousine! En altijd even driftig... Prijs:
heeft. Op het vlak van uitrusting pakt deze limousine uit met
‘downsizing’ doet hij wel: de motoren hebben een kleinere
zo'n 110.000 euro voor de V6 en ongeveer 150.000 euro voor
de meest trendy snufjes, waaronder een wifi-hotspot. De pas-
cilinderinhoud en worden rijkelijk gevoed door twee turbo's,
de V8-versie. g
sagiers kunnen dus naar hartenlust surfen op het internet, via
om het vermogen op peil te houden. De motoren worden geas-
een laptop, een tablet, enz. Ze zullen ook de ruimte appreci-
sembleerd in Maranello, in de Ferrari-ateliers... Ze worden
42
43
Elon Musk, Ceo Tesla Motors
Merit Capital
Tesla: the new kid on the block
48
49
R OA d | B oo k
M e r i t C a p i ta l – t e s la
ment semble avoir la cote dans le secteur automobile. Sous
veut que l’autonomie d’une voiture électrique soit décevante.
l’effet de l’envolée du cours, divers rapports financiers ont crevé
Une batterie vide se remplace en un tournemain si bien qu’il
leur plafond. Aujourd’hui, Tesla cote à un rapport C/B estimé
est possible de parcourir de longues distances.
à 1 034 et à un rapport cours/valeur comptable de 71,23. C’est
aussi, des signaux tels que le MACD et le RSI indiquent que
Merit Capital mise
sur la technologie et
l’innovation
cette action n’est pas vraiment une aubaine actuellement. Il
En tant que gestionnaire de patrimoine, nous n’hésitons pas à
est aussi très important de savoir que 66 % du chiffre d’affaires
inclure des ‘révolutionnaires’ dans notre portefeuille à condi-
sont réinvestis dans la R&D. Pour l’instant, Tesla n’a rien d’un
tion que la valorisation en soit raisonnable. Pour le moment,
es deux dernières décennies ont été carac-
placement de bon père de famille. C’est une action pour les
elle est bien trop exagérée pour être incorporée dans un por-
térisées par une révolution dans le secteur
investisseurs prêts à parier que Tesla va conquérir la planète
tefeuille. Néanmoins, les actions capables de combler une
des technologies. Une évolution impos-
auto. Parmi les actionnaires de Tesla ayant pignon sur rue, on
lacune du marché offrent souvent un gigantesque potentiel de
sible à arrêter désormais et dont le rythme
trouve Google, Daimler, Lotus et NVIDIA, ténor mondial des
hausse. Tesla sait comme nulle autre répondre au besoin ou
cartes vidéo pour ordinateurs.
à la demande d’un moyen de transport écologique doté d’une
de la folie. Et cela rappelle l’engouement frénétique pour les
dot-com avant l’éclatement de la bulle. Sous l’angle technique
C
d’innovation s’accélère au fil des ans. Certaines entreprises
qui n’existaient pas encore il y a 15 à 20 ans, comme Google,
autonomie suffisante et arborant de surcroît des lignes vrai-
Amazon, eBay, etc., sont aujourd’hui des géants respectés.
Elon Musk
D’autres, Apple par exemple, ont accompli un grand bond
Tesla, c’est Elon Musk, entrepreneur sud-africain et incarna-
en avant au cours de la même période. Mais les applications
tion contemporaine du rêve américain. Il veut marcher sur
des nouveautés technologiques de pointe ne se limitent pas
les traces de visionnaires tels que Thomas Edison, Nikola
au monde de l’informatique et d’Internet. Elles touchent bien
Tesla, Bill Gates, Steve Jobs ou Walt Disney. C’est un homme
d’autres domaines. L’automobile notamment, comme l’il-
inspiré et mû par un projet, qui entend se consacrer aux pro-
lustre l’ascension de la marque Tesla au firmament américain.
blèmes importants les plus susceptibles d’avoir une incidence
Tesla
ment très séduisantes. g
merkt door een revolutie in de technologie sector. Een evolutie die niet meer te
stuiten valt. Het ritme van technologi-
sche vernieuwing neemt met de jaren toe. Er zijn bedrijven die
sur l’avenir de l’humanité : Internet, les énergies propres et
15 à 20 jaar geleden nog niet bestonden maar ondertussen zijn
l’espace.
uitgegroeid tot grote en gerespecteerde bedrijven zoals Google,
Tesla est un jeune et ambitieux constructeur automobile qui
50
D
e voorbije twee decennia werden geken-
Amazon, Ebay, enz. Of bestaande bedrijven hebben in die-
tente de conquérir le marché au moyen d’une technologie
Tesla Model S
zelfde periode een geweldige sprong voorwaarts gemaakt zoals
avancée. L’action est passée en un temps record de 30 dollars
La Tesla S a été présentée en 2009. Cette voiture est censée deve-
Apple. Maar nieuwe spitstechnologie vindt niet alleen toepas-
à plus de 100. Qui est le moteur de cette réussite fulgurante ?
nir la figure de proue de la marque. Toujours est-il qu’elle est
singen in de computer – en internetwereld maar ook in vele
Quel a été l’élément déclencheur qui a fait exploser le cours de
sur la bonne voie, car ses ventes ont été tellement bonnes qu’au
andere domeinen. Een opkomende ster aan het Amerikaanse
ce titre ? Tesla est-elle une valeur stable sur le marché automo-
premier trimestre dernier, Tesla a été bénéficiaire pour la pre-
firmament is het autobedrijf Tesla.
bile ou est-ce une star d’un jour vouée à disparaître ?
mière fois. Cette année, il s’est même vendu plus de modèles S
Fondée en 2003, Tesla est spécialisée dans la mise au point
que de Maserati, de Ferrari et de Lamborghini réunies. Plutôt
Tesla
et la production de voitures électriques. Conçu à l’origine par
impressionnant pour une entreprise qui a 10 ans d’existence.
Vandaag is Tesla een jong en ambitieus Amerikaans auto-
Martin Eberhard et Marc Tarpenning, ce projet n’a toutefois
Ses projets d’avenir sont encore plus ambitieux, pour autant
bedrijf dat met een geavanceerde technologie de automarkt
réellement décollé que lorsqu’Elon Musk en a pris les rênes.
que ce soit possible. Les préjugés et les défauts qui faisaient
probeert te veroveren. Het aandeel klom in een mum van tijd
La petite fortune que lui avait rapporté la vente de PayPal a
jusqu’ici obstacle à la vente massive de voitures électriques
van 30 dollar naar meer dan 100 dollar. Wie is de drijvende
permis de développer le Tesla Roadster, premier gros succès
doivent être éliminés impérativement, martèle Tesla. Elle
kracht achter dit succesverhaal? Wat was de trigger die dit
du constructeur de voitures électriques.
construit actuellement dans le monde entier des superchar-
aandeel deed ontploffen? Wordt Tesla een vaste waarde in de
geurs où les propriétaires du modèle S à 85 kW pourront venir
automarkt, of is dit een hype die gedoemd is te verdwijnen?
L’action
recharger gratuitement leur batterie. Ces superchargeurs sont
Tesla is een autobouwer die werd opgericht in 2003. Het legt
L’action est très prisée si l’on se réfère à la hausse vertigineuse
eux-mêmes alimentés par des panneaux solaires de Solarworld,
zich toe op het ontwikkelen en produceren van elektrisch aan-
de son cours pendant la période précédente. Le mariage d’un
une autre société d’Elon Musk. Le modèle S de Tesla inflige
gedreven wagens. Martin Eberhard en Marc Tarpenning waren
superbe design, de la puissance et du respect de l’environne-
avec professionnalisme un démenti à l’idée très répandue qui
de bezielers van dit project. Het project stak echter pas goed van
51
R OA d | B oo k
wal toen Elon Musk de touwtjes in handen nam. Met het for-
Elon Musk
Tesla bouwt momenteel in heel de wereld superchargers waar
tuin dat hij verwierf uit de verkoop van Pay-Pall werd de ont-
Het gezicht van Tesla is Elon Musk, een Zuid-Afrikaanse entre-
eigenaars van het 85kw S model gratis hun wagen kunnen
wikkeling van de Tesla Roadster mogelijk gemaakt, het eerste
preneur en een hedendaagse belichaming van “the american
opladen. Deze superchargers worden opgeladen door zonne-
succesverhaal van deze producent van elektrische wagens.
dream”. Hij wil in de voetsporen treden van visionairs zoals
panelen van Solarworld, ook een bedrijf van Elon Musk. De
Thomas Edison, Nikola Tesla, Bill Gates, Steve Jobs, en Walt
vaak gehoorde opmerking dat de reikwijdte van een elektri-
Het aandeel
Disney. Het is een man met een plan en een visie. Zijn plan is
sche wagen tegenvalt wordt door het Tesla S model vakkundig
Het aandeel is erg ‘hot’ afgaande op de koersexplosie van de
zich toeleggen op “important problems that would most affect
gecounterd. Een lege batterij kan in een handomdraai vervan-
voorbije periode. De combinatie van prachtige design, vermogen
the future of humanity: the internet, clean energy & space".
gen worden zodat lange afstanden haalbaar worden.
aantal financiële ratio’s door het dak zijn gegaan. Tesla noteert
Tesla Model S
Merit Capital gaat voor
technologie en innovatie
vandaag aan een geschatte K/W van 1034 en een K/Boekwaarde
In 2009 werd de Tesla S voorgesteld. Deze wagen moet het
Als vermogensbeheerder deinzen we er niet voor terug om
van 71.23. Dit is waanzin. Het doet ons herinneren aan de dolle
paradepaardje van Tesla worden. Tesla zit alleszins op het
‘gamechangers’ in portefeuille op te nemen op voorwaarde
dotcom dagen vooraleer de bubble barstte. Ook vanuit technisch
goede spoor want goede verkoopresultaten zorgden ervoor dat
dat de waardering redelijk is. Op dit moment is de waardering
oogpunt geven signalen als de MACD en de RSI aan dat dit aan-
Tesla in het eerste kwartaal van 2013 voor het eerst winstge-
fors overdreven om in een portefeuille opgenomen te worden.
deel vandaag niet echt een koopje is. Erg belangrijk om te weten
vend werd. De verkoopcijfers van het S model overtreffen dit
Nochtans bieden aandelen die ‘een gat in de markt’ kunnen
is ook dat 66% van de omzet geherinvesteerd worden in R&D.
jaar zelfs de verkopen van alle Maserati’s, Ferrari’s en Lam-
opvullen dikwijls een gigantisch opwaarts potentieel. Tesla
Tesla is op dit ogenblik geen aandeel voor de goede huisvader.
borgini’s samen. Redelijk indrukwekkend voor een bedrijf dat
weet als geen ander te beantwoorden aan de behoefte of vraag
Het is een aandeel voor durvers die ervan overtuigd zijn dat Tesla
10 jaar bestaat. De plannen voor de toekomst zijn zo mogelijk
voor een milieu vriendelijk vervoersmiddel dat voldoende reik-
de autowereld zal veroveren. Bekende aandeelhouders van Tesla
nog ambitieuzer. De vooroordelen en gebreken die de mas-
wijdte biedt en bovendien stilistisch er erg fraai uitziet. g
zijn bedrijven als Google, Daimler, Lotus en NVIDIA, wereldlei-
sale verkoop van elektrische wagens tot op heden in de weg
der in videokaarten voor computers.
stonden, moeten dringend weggewerkt worden, aldus Tesla.
en milieu vriendelijkheid lijkt een geliefkoosd concept te worden
in de autosector. Het gevolg van deze koers opstoot is dat een
52
R OA d | B oo k
iwc
Ensemble vers les sommets
Samen naar het hoogste niveau
Le partenariat noué depuis 2004 entre MercedesAMG et la marque d'horlogerie IWC s'étend
désormais au monde de la Formule 1.
Une telle connivence peut étonner à première
vue mais en y regardant de plus près,
ces deux entreprises hautement spécialisées
ont davantage en commun que ce que
l'on pourrait présumer
Sinds 2004 bestaat een partnership tussen Mercedes-AMG
en het horlogemerk IWC, nu zelfs tot in de formula 1.
Zo’n samengaan kan op het eerste gezicht verrassen, maar bij nader
toezien hebben beide hooggespecialiseerde bedrijven meer gemeen
dan men zou vermoeden
TEXTE - TEKST Pierre darge PHOTO - FOTO iwc / mercedes-benz
54
55
R OA d | B oo k
i wc
D
'abord, l'une comme l'autre visent la pre-
la machine. Autre point amusant : tout le monde se focalise
mètre de 40 mm, la montre-bracelet Ingenieur Automatique
mière place du podium dans leur secteur.
sur l'accélération alors que les progrès les plus marquants ont
convient particulièrement aux poignets fins. La finition de
Cette saison, ce n'est pas un hasard si l'on
été réalisés au niveau du freinage. Désormais, nous sommes
toutes les surfaces est mate et grâce à la solidité de son assem-
retrouve toujours plus souvent Nico Ros-
capables d'immobiliser un bolide filant à 300 km/h en 100
blage, ce chronographe s'avère robuste et idéal pour un usage
berg et Lewis Hamilton – devenus ambassadeurs de IWC – en
mètres ! Mais au plus haut niveau, ‘ce qui se fait de mieux’ est
quotidien. Étanche jusque 120 mètres, il est doté d'un boîtier
pole position sur la grille de Formule 1, bien aidés par leur
toujours provisoire et ne dure qu’un temps."
interne en fer doux qui le protège des champs magnétiques.
L'Ingenieur Automatique est proposée avec un cadran argenté
puissant moteur AMG. Il en va de même pour IWC. Ce n'est
ou noir. La version argentée est assortie d'aiguilles et d'index
nique de précision artisanale, cruciale à ce niveau d’excel-
Ingenieur Automatic AMG
Black Series Céramique
lence, a amené les deux marques à collaborer.
Cet environnement de travail inspirant caractérise également
fin ou en caoutchouc, elle sera à vous pour 5 950 euros.
Pour atteindre cette expertise, les matériaux utilisés jouent
l'ambiance qui règne à Schaffhausen. C'est là que le chro-
aussi un rôle majeur. C'est sur les Formule 1 que les disques
nographe sportif high-tech Ingenieur Automatic AMG Black
de frein en céramique ont été testés pour la première fois. Et la
Series Céramique a été porté sur les fonts baptismaux en 2013.
fibre de carbone est un composant qui ne cesse de gagner en
Inspiré des disques de frein en céramique des fleurons AMG,
Ingenieur Calendrier
Perpétuel Digital
Date et Mois
importance – sans parler du titane et d'autres alliages inédits.
le boîtier de ce chronographe, dont les 46 mm circonscrivent
La famille Ingenieur compte un autre membre d'exception :
C'est au travers de la gamme Ingenieur, l'une des six familles
la lunette et la couronne, est intégralement fabriqué en oxyde
l’Ingenieur Calendrier Perpétuel Digital Date et Mois. Il s’agit
de montres d'IWC, que la collaboration entre les deux firmes
de zirconium noir. Extrêmement résistant aux rayures, à la
de la première montre IWC à proposer un boîtier en alumi-
s'exprime le mieux. À l'instar du sport automobile, ses diffé-
chaleur et à la corrosion, ce métal n'en est pas moins facile à
nure de titane, bien connu de l'univers du sport automobile :
rents modèles utilisent des matériaux comme la céramique, la
entretenir et pèse 30 pour cent de moins que l'acier. Les impo-
cet alliage est en effet plus léger et robuste que le titane pur.
fibre de carbone et le titane.
santes vis en titane aux têtes en céramique renvoient à l'ADN
Les composants noirs sont fabriqués en oxyde de zirconium –
Nous avons rencontré l'ancien coureur de Formule 1 Jan Lam-
des montres Ingenieur modernes ainsi qu'au design originel,
un métal également familier de la F1. Mais cela ne s'arrête pas
mers, aujourd’hui âgé de 56 ans, lors de la présentation des
créé par le légendaire horloger Gérald Genta. (3285) Ce chro-
là : les voitures de course modernes disposent désormais d'un
nouveaux modèles Ingenieur sur le circuit de Zandvoort. Vain-
nographe est actionné par le calibre 80110 – création maison,
bouton boost qui leur apporte un surcroît d'énergie si néces-
queur des 24 Heures du Mans en 1988 au volant d'une Jaguar,
c'est l'un des mécanismes les plus robustes de la marque. Il
saire. Il en va de même sur ce modèle, dont le mécanisme sau-
il confie volontiers que son ingénieur a joué un grand rôle
est doté d'un remontage automatique Pellaton assorti d'une
tant instantané emmagasine un peu d'énergie chaque fois que
lors de sa victoire. Lors d'un arrêt au stand, ce dernier avait
réserve de marche de 44 heures. Autre atout intéressant : le
l'affichage de la date change durant la nuit. Cette énergie est
décidé d'abaisser l'aileron arrière de 5 mm pour augmenter
système intégré d'absorption des chocs qui protège le rotor
utilisée chaque mois pour mettre les disques rotatifs en mou-
légèrement la vitesse de pointe – un détail loin d'être innocent
des vibrations. Équipée d'un fond de boîtier en verre saphir et
vement. En fin d'année, ce ne sont pas moins de cinq cadrans
dès lors que les 400 km/heure étaient allègrement franchis au
étanche jusqu'à 120 mètres, cette montre vous donnera autant
qui doivent tourner et cette énergie supplémentaire vient donc
bout de la longue ligne droite des Hunaudières.
de satisfaction au quotidien qu’en conditions extrêmes. Comp-
à point nommé. Le calendrier perpétuel (qui tient également
tez 12 000 euros pour ce petit bijou de technologie.
compte des années bissextiles) est configuré jusqu'au 1er
donc pas un hasard si cette passion partagée pour la tech-
94800-Calibre Basic Movement.
"Quand on sait qu'un Boeing 747 quitte le sol à 190 km/heure,
vous pouvez imaginer quelle influence la portance aérody-
56
en rhodium ou en or rose. Disponible avec un bracelet en acier
mars 2100.
namique peut exercer sur le comportement d'une voiture de
Ingenieur Automatique
course. Ces 5 mm ont également fait la différence dans les
Un rien moins luxueuse, on découvre la nouvelle version
virages, où toute la difficulté consistait à maintenir la voiture
acier du chronographe Ingenieur Automatique. Parmi tous
Ingenieur Double
Chronographe Titane
sur sa trajectoire. Nous avons débuté en septième position
les modèles de la collection Ingenieur 2013, c'est celui qui
Comme tout n'est qu'une question de temps dans le monde
pour franchir le damier les premiers : le choix de notre ingé-
incarne le mieux les propriétés généralement attribuées
du sport automobile, la famille Ingenieur ne pouvait faire
nieur s'était avéré décisif.
à cette famille de montres. Il en va ainsi de la magnifique
l'impasse sur un modèle double. L'Ingenieur Double Chro-
Il en va de même en Formule 1, si ce n'est que de nouvelles
lunette créée par Gérald Genta et intégrant depuis 1976 les
nographe Titane remplit donc ce rôle avec brio. L'aiguille de
trouvailles sont mises en œuvre à chaque Grand Prix.
cinq vis fonctionnelles typiques qui servaient à l'origine à
la rattrapante peut être arrêtée pendant que celle du chro-
"Lorsqu'une nouvelle voiture fait ses premiers tours de piste en
fixer la lunette. Ce concept, mais aussi la structure du boîtier
nographe poursuit sa course. En pressant le poussoir situé à
début de saison, beaucoup de gens imaginent que le travail
et le logo en forme d'éclair stylisé sont très vite devenus les
10 heures, les deux aiguilles sont resynchronisées. Plusieurs
arrive à son terme. En réalité, tout ne fait que commencer. Car
emblèmes commerciaux de la gamme Ingenieur.
matériaux d'exception ont été utilisés pour conférer une aura
l'équipe s'active 320 jours par an en soufflerie pour peaufiner
Avec son boîtier épais de 10 mm seulement pour un dia-
de premier plan à cette montre : le boîtier est en titane, les têtes
57
R OA d | B oo k
Ingenieur Automatic AMG Black Series Céramique.
i wc
de vis sont en oxyde de zirconium tandis que les poussoirs sont
nium worden bij verschillende modellen gebruikt, net zoals
Gérald Genta. (3285) Het horloge wordt aangedreven door het
revêtus d'une protection en caoutchouc. Le cadran est quant
dat in de autosport het geval is.
in huis ontwikkelde kaliber 80110, een van de meest robuuste
à lui argenté ou noir.
Ex-formula 1 coureur Jan Lammers, inmiddels 56, troffen we
uurwerken van het merk en voorzien van een automatisch
op de voorstelling van de nieuwe Ingenieur modellen op het
Pellaton opwindmechanisme met een gangreserve van 44
Ingenieur Chronographe
Silberpfeil
circuit van Zandvoort. Hij won in 1988 met Jaguar de 24 uren
uur. Interessant is ook het geïntegreerde schokdempingssys-
van Le Mans en onderstreept graag dat zijn ingenieur daarin
teem dat de rotor beschermt tegen trillingen. Het horloge bezit
Enfin, l'Ingenieur Chronographe Silberpfeil puise son inspi-
een grote rol heeft gespeeld. Na een pitstop besloot die om de
een saffierglazen kastbodem en is waterdicht tot 120 meter
ration dans l'histoire de la légendaire voiture de course Mer-
achtervleugel zo’n 5 mm platter te zetten, zodat de topsnelheid
waardoor het zowel geschikt is voor dagelijks gebruik als in
cedes-Benz. Une référence qui se retrouve de façon évidente
iets hoger kwam te liggen – en dat was niet onbelangrijk op
extreme omstandigheden. Reken op 12.000 euro voor dit tech-
dans le cadran argenté ou brun orné d'une finition perlée et
de lange recht lijn van Les Hunaudières waren de 400 km/uur
nisch hoogstandje.
polie, traitée antireflets, en hommage au tableau de bord de la
werd overschreden.
“Als je weet dat een Boeing 747 al bij 190 km/uur van de grond
tée au Nürburgring en 1934, pour laquelle la voiture présentait
komt, dan besef je welke invloed de downforce heeft op het
Mag het wat minder zijn, dan komt de nieuwe stalen versie
un léger surpoids; les monteurs ont donc gratté la peinture
gedrag van een racewagen. Die 5 mm maakten ook een ver-
van de Ingenieur Automatic in het vizier. Van alle horloges
blanche de la carrosserie pour éliminer ces grammes excé-
schil in de bochten waar het harder werken geblazen was om
van de Ingenieur-collectie 2013 is dit model hetgene wat het
dentaires. Entre 1934 et 1939, le modèle a remporté de nom-
de wagen in het spoor te houden. We startten als zevende en
meest duidelijk de kenmerken weerspiegelt die doorgaans met
breux Grands Prix dont le trophée orne le dos de la montre.
haalden als eerste de meet : de keuze van die ingenieur was
deze horlogefamilie worden geassocieerd. Zo de opvallende
Même le bracelet de caoutchouc incrusté de cuir de veau ren-
van doorslag gevend belang geweest.
lunette van Gérald Genta waarin sinds 1976 de kenmerkende
voie aux années trente, cette époque où le capot des voitures
In de formula 1 is het niet anders, behalve dat er bij elke Grand
vijf functionele schroefjes werden gezet, die oorspronkelijk
de sport n'était maintenu que par des lanières de cuir. Mais les
Prix telkens weer nieuwe vondsten worden toegepast.
dienden om de lunette stevig vast te zetten. Het ontwerp van
connaisseurs s'attarderont surtout sur le calibre 89361 de ce
“Als een nieuwe auto aan het begin van het seizoen op de baan
die lunette, de structuur van de kast en het logo met de gesti-
chronographe, une création maison qui illustre tout le savoir-
staat, denken velen dat het werk dan afgelopen is, terwijl
leerde bliksemschicht werden al snel de handelsmerken van
faire d'IWC au travers de sa fonction flyback et d'un totaliseur
het nog maar begint. Want het team is 320 dagen per jaar
de Ingenieur familie.
à la lecture simplifiée. g
bezig in de windtunnel om weer net dat ietsje beter te doen.
Met een kast die slechts 10 mm hoog is en met een diameter
Grappig is ook dat iedereen altijd aan accelereren denkt, ter-
van 40 mm is de Ingenieur Automatic zeer geschikt voor de
wijl de grootste vooruitgang geboekt werd op het gebied van
slankere pols. Alle vlakken kregen een matte afwerking mee
de remmen. We kunnen nu vanaf 300 km in 100 meter tot
en het horloge is dankzij zijn degelijke bouw robuust en ideaal
m te beginnen gaan ze elk in hun bran-
stilstand komen ! Aan de top is het beste is hooguit tijdelijk
voor dagelijks gebruik. Het is waterdicht tot 120 meter en voor-
che voor het hoogste podium . Dit jaar
genoeg, maar lang duurt het nooit.”
zien van een weekijzeren binnenkast die het beschermt tegen
O
staan Nico Rosberg en Lewis Hamilton
magnetische velden. De Ingenieur Automatic wordt uitgevoerd
niet toevallig steeds vaker op de pole position in de formule
Ingenieur Automatic AMG
Black Series Ceramic
heeft rhodium- of roségoud belegde wijzers en indexen. Het is
1, daarbij geholpen door hun krachtige AMG-motor. Voor IWC
Die inspirerende werkomgeving kenmerkt ook de sfeer in
bovendien verkrijgbaar met een stalen of een rubberen band
geldt zo ongeveer hetzelfde en het is dan ook niet toevallig dat
Schaffhausen. Daar werd voor 2013 de high-tech sportieve
en dat tegen 5950 euro.
de passie voor ambachtelijke precisietechniek die zo’n cruciale
Ingenieur Automatic AMC Black Series Ceramic boven de
rol speelt op het hoogste niveau hen samenbracht.
doopvont gehouden. Geïnspireerd door de keramische schijf-
Om dat niveau te bereiken spelen ook de gebruikte materialen
remmen van de premium AMG-auto’s, is de 46 mm kast van
een grote rol. In de formula 1 werden de keramische schijf-
dit horloge, inclusief de lunette en kroon, volledig vervaardigd
Ingenieur Perpetual
calendar digital
date‑month
remmen voor het eerst uitgetest. Maar ook koolstofvezel is
van zwart zirkoniumoxide. Dat materiaal is uiterst kras-,
Een ander uitzonderlijk lid van de familie is de Perpetual
een almaar belangrijker element. Om nog van titanium en
warmte- en corrosiebestendig terwijl het ook nog huidvrien-
calendar digital date-month, het eerste horloge ooit van IWC
nieuwe legeringen te zwijgen.
delijk is, en 30 procent lichter uitvalt dan staal. De titanium
met een kast uit titanium aluminide, dat geen onbekende is
De samenwerking tussen beide bedrijven komt het best tot
schroeven met de opvallende keramische koppen, verwijzen
in motorsport middens : de legering is lichter en robuuster dan
uiting in de Ingenieur-reeks, één van de vier horlogefamilies
naar het DNA van de moderne Ingenieur horloges en het oor-
pure titanium. De zwarte onderdelen zijn gemaakt uit zirco-
van het IWC. Materialen als keramiek, koolstof vezel en tita-
spronkelijke design van de legendarische horlogeontwerper
nium oxide, ook al geen onbekende in de F1, maar daar houdt
– ambassadeurs voor IWC geworden –
58
Ingenieur Automatic
légendaire Silberpfeil W25. Son nom évoque une course dispu-
59
met een verzilverde of zwarte wijzerplaat. De verzilverde versie
R OA d | B oo k
60
61
R OA d | B oo k
Ingenieur Chronographe Silberpfeil.
62
i wc
Ingenieur Automatique.
63
R OA d | B oo k
64
65
R OA d | B oo k
het niet mee op. Moderne racewagens beschikken tegenwoor-
ontbreken. De Double Chronograph Titanium vervult deze
bruine wijzerplaat met zijn cirkelvormig gepolijste, anti-weer-
dig over een boost knop waarmee ze, waar nodig, extra energie
rol met verve. De split-secondwijzer kan afgeklokt worden ter-
kaatsing afwerking zoals ie te zien was op het dashboard van
kunnen loslaten. Dat is niet anders voor dit model waar een
wijl de gewone chronograaf gewoon verder zijn weg vervolgt.
de legendarische W25 Silberpfeil. De naam ontstond bij een
revolutionaire quick action switch ervoor zorgt dat elke nacht
Wordt de drukknop op 10 uur ingedrukt, dan worden beide
race op Nürburgring in 1934 toen de wagen een licht over-
als de datum verspringt, een klein beetje energie wordt terug-
wijzers opnieuw gesynchroniseerd. Verschillende uitzonder-
gewicht vertoonde en de monteurs de witte verf afschraapten
gewonnen en gestockeerd. Die energie wordt om de maand
lijke materialen werden gebruikt om dit horloge zijn ware
om die kostbare grammen weg te gommen. Het model won
gebruikt om de roterende schijven aan te drijven. Aan het eind
glans te geven : de kast is in titanium, het bovenste deel van
tussen 1934 en 1939 talloze Grand Prix en een afbeelding
van het jaar moeten niet minder dan vijf schijven draaien, en
de schroeven op de bezel zijn van zirconium oxide, terwijl de
ervan siert de rugzijde van het horloge. Zelfs de rubberen
ook daarvoor wordt die energie gebruikt. De eeuwigdurende
drukknoppen door rubber worden beschermd. De wijzerplaat
armband met kalfslederen inleg verwijst naar de jaren dertig
kalender (die ook rekening houdt met schrikkeljaren) staat
is verzilverd of zwart.
toen allerhande straps aanwezig waren op de motorkap van
afgesteld tot 1 maart 2100.
sportwagens.
Ingenieur Chronograph
Silberpfeil
Maar kenners hebben meer oog voor het caliber 89361 van
De Chronograph Silberpfeil tenslotte grijpt voor zijn inspira-
is van het kunnen van IWC met zijn fly back functie en de
Omdat het in de motorsport allemaal om rondetijden draait,
tie terug naar de roemrijke geschiedenis van Mercedes-Benz
eenvoudige aflezing van de totaaltijd. g
kon een dubbele chronograaf niet in de Ingenieursfamilie
in de autosport. Dat blijkt overduidelijk uit de verzilverde of
Ingenieur Double
Chronograph Titanium
Ingenieur Calendrier Perpétuel Digital Date et Mois.
deze chronograaf dat in huis wordt gemaakt en een voorbeeld
Ingenieur Double Chronographe Titane.
66
67
R OA d | B oo k
Jaguar
F-Type
Un félin sous la pluie
Een roofdier in de regen
68
69
R OA d | B oo k
Jaguar lâche enfin son nouveau roadster sportif dans la nature.
Le hasard du calendrier a voulu que nous fassions sa connaissance un jour de pluie.
Voyons comment ce félin s’y est acclimaté...
Eindelijk laat Jaguar zijn nieuwe sportieve roadster los in de natuur.
Het toeval van de kalender wilde dat onze kennismaking plaatsvond op een regendag.
Even kijken hoe onze kat zich daaraan heeft aangepast...
TEXTE - TEKST Etienne olivier maloteaux PHOTO - FOTO jeroen peeters
L
es premiers prototypes s’échappaient déjà de
Sous sa belle robe, la F-Type cache un squelette entièrement
l’usine de Castle Bromwich au printemps
façonné en aluminium. Le châssis est lui aussi moulé dans le
2012, pour un galop d’essai. Mais ce n’est que
même métal et se compose d’une suspension à quatre double
quelques mois plus tard, à l’automne dernier,
triangles, posée sur un amortissement pouvant être piloté. Les
que le modèle de série a officiellement été dévoilé au salon de
ingénieurs ont particulièrement soigné la rigidité de la caisse
Paris. Et dans les palais parisiens, Adrian Hallmark, le grand
et, pour animer l’engin, on trouve deux moteurs : un 3.0 V6 à
patron de Jaguar, ne cachait pas joie. Il déclarait : « la pré-
compresseur développant 340 ch (F-Type) ou 380 ch (F-Type
sentation de la F-Type constitue un jour marquant dans l’his-
S), ainsi qu’un 5.0 V8 (F-Type V8 S) lui aussi « compressé » et
toire de Jaguar, car elle symbolise le retour de la marque sur
délivrant 495 ch. Les deux blocs sont couplés d’office à l’excel-
le marché des voitures de sport ». Le mot est posé : la F-Type
lente boîte automatique à 8 vitesses fournie par ZF.
revendique le statut de vraie sportive. Elle s’inscrit dans la
lignée de ses illustres aïeules, telles que les Type C, D et E.
Façon cockpit
La capote en toile se plie ou se déplie en seulement 12 secondes.
Une ossature en alu
On la laissera bien fermée en cette journée de pluie... À bord,
On tombe sous le charme au premier regard... Ce roadster
l’ambiance est à la fois moderne et sportive. L’instrumenta-
râblé (seulement 4,47 m de long) étale une ligne féline, à
tion est orientée vers le pilote et les designers avouent s’être
la fois harmonieuse et sportive. Le double échappement cen-
inspirés du cockpit d’un avion de chasse. Le levier de vitesses
tral des versions V6, la poupe effilée et les poignées de portes
de type « joystick » évoque en effet cet univers. Et la mise
noyées dans la carrosserie témoignent du souci du détail.
à feu hérisse les poils : les moteurs crient leur joie à travers
70
R OA d | B oo k
un échappement actif (en option sur la version 340 ch), qui
D
Jag ua r F -T y pe
e eerste prototypes kwamen reeds in het
de slanke achtersteven en de in de carrosserie verzonken
voorjaar van 2012 voor een proefrit uit
deurklinken verraden de zorg voor detail. Onder dat mooie
de fabriek van Castle Bromwich. Het was
uiterlijk verbergt de F-Type een geraamte dat volledig uit
echter maar maanden later, met name
aluminium vervaardigd is. Ook het chassis is uit hetzelfde
in het voorbije najaar, dat het seriemodel op het salon van
metaal gegoten en het bestaat uit een ophanging met vier
tition des masses avant/arrière est quasi parfaite et les com-
Parijs officieel werd onthuld. En in de Parijse paleizen verborg
dubbele driehoeken, die op een schokdemper gemonteerd is
mandes (direction, freins) sont précises. Bien que ce ne soit
Adrian Hallmark, de grote baas van Jaguar, zijn vreugde niet.
die gestuurd kan worden. De ingenieurs hebben bijzonder
pas un poids plume (de 1.597 à 1.665 kg tout de même), la
Hij verklaarde: “De voorstelling van de F-Type is een bepa-
veel zorg besteed aan de stijfheid van de carrosserie en om
F-Type affiche un comportement réellement sportif. Et malgré
lende dag in de geschiedenis van Jaguar, want ze symboliseert
de motor aan te drijven zijn er twee motoren: een 3.0 V6 met
la pluie battante, le félin n’a pas trop dansé sur ses griffes...
de terugkeer van het merk op de markt van de sportwagens.”
compressor die 340 pk levert (F-Type) of 380 pk (F-Type S),
Peut-être le hasard du calendrier nous conviera-t-il à un essai
Het woord is gevallen: de F-Type eist de status van echte sport-
naast een 5.0 V8 (F-Type V8 S) die ook ‘gecompresseerd’ is en
sur piste sèche d’une éventuelle future version « R » ou « RS ».
wagen op en daarmee komt hij in het rijtje te staan van zijn
495 pk levert. De twee blokken zijn sowieso gekoppeld aan de
Wait and see... Le prix : de 75.300 à 102.500 €. g
illustere voorouders zoals de Type C, D en E.
uitstekende automatische 8-versnellingsbak die wordt gele-
réverbère leurs vocalises.
Et les moteurs ne hurlent pas dans le vide : la version V8 passe
de 0 à 100 km/h en 4,3 secondes et pointe à 300 km/h. En
courbe, on apprécie l’excellent équilibre du châssis : la répar-
verd door ZF.
Een geraamte in alu
Vanaf de eerste blik bezwijk je voor zijn charme... Deze
In cockpitstijl
gedrongen roadster (hij is slechts 4,47 m lang) is gezegend
Het linnen dak plooit open of dicht in nauwelijks 12 secon-
met een katachtige lijn die tegelijkertijd harmonieus en spor-
den. Het regent vandaag, dus laten we het lekker gesloten...
tief is. De centraal geplaatste dubbele uitlaat op de V6-versies,
De sfeer aan boord is tegelijkertijd modern en sportief. De
72
73
R OA d | B oo k
Jag ua r F -T y pe
74
75
R OA d | B oo k
instrumenten zijn gericht op de bestuurder en de designers
En de motoren brullen niet zomaar: de V8-versie snelt van 0
echte sportwagen. En ondanks de felle regen heeft ons roofdier
geven toe dat ze hun inspiratie gehaald hebben bij de cockpit
naar 100 km/u in 4,3 seconden en haalt een topsnelheid van
niet al te veel op zijn poten gedanst... Misschien brengt het
van een jachtvliegtuig. De versnellingspook ziet eruit als een
300 km/u. Bij bochtenwerk bewijst het uitstekende evenwicht
toeval van de kalender ons wel een test op een droge piste met
‘joystick’ en dat roept inderdaad dat beeld op. Als je hem start,
van het chassis zijn waarde: de gewichtsverdeling vooraan/
een eventuele versie ‘R’ of ‘RS’ in de toekomst. Wait and see...
krijg je kippenvel: de motoren brullen doorheen de actieve
achteraan is zo goed als perfect en de bediening (besturing,
De prijs: van 75.300 tot 102.500 euro. g
uitlaat (optioneel op de 340 pk-versie) die het hele gamma
remmen) is precies. De F-Type is nu niet bepaald een pluimge-
tonen weerkaatst.
wicht (toch van 1.597 tot 1.665 kg), maar toch rijdt hij als een
76
R OA d | B oo k
Jag ua r F -T y pe
78
79
Vander Haeghen & C°
Un concours d’élégance Porsche en Belgique,
ils y ont cru et ils l’ont fait !
Een ‘Concours d’élégance Porsche’ in België:
zij geloofden erin en hebben het gerealiseerd!
80
R OA d | B oo k
co n co u r s d ’ é lé g a n c e P o r s c h e
Le jour J approche, le chapiteau est dressé, les drapeaux
un inoubliable moment de gloire. C’est la mythique 911R de
flottent fièrement, l’équipe est fin prête à accueillir les partici-
1967 qui fera l’unanimité et aura le privilège de rester sur le
n 2013, Porsche fête les 50 ans de la 911, de
pants. Une légère pluie tombe sur le Paddock « 50years911 »
podium en fin de concours, Best Show Car unanime du jury
nombreux événements sont organisés dans le
comme pour donner un dernier éclat à l’écrin avant qu’il n’ac-
de par sa rareté et son état de conservation impeccable.
monde pour célébrer cet anniversaire. Quand
cueille ses bijoux : 911 R, 2.8 RSR, 964 Turbo S, 996 GT2, 911
l’assureur Vander Haeghen & C° & C°, spé-
Club Coupé, 997 Sport Classic, 3.2 speedster étroit, 911 Targa
La journée se termine autour d’une coupe de champagne et
cialisé notamment dans l’assurance des véhicules de Prestige
ex-gendarmerie, 2.0 SWB, 3.0 SC RS, 930 Turbo... Certains
d’une remise des prix haute en couleurs. Le défi était de taille
décide, en février 2013, de sponsoriser la 13ème édition des
participants viennent de loin, d’autres ont dû affronter les
mais il fut réussi. Déjà, des voix appellent une seconde édition.
Porsche Francorchamps Days 2013, une idée folle germe dans
intempéries mais tous affichent la joie d’être là pour partager
Avec Porsche, les thèmes sont nombreux, gageons qu’en 2014,
la tête de Bertrand Vander Haeghen : et si dans le cadre des
leur passion, leur véhicule, star du jour, pour le plaisir des
Vander Haeghen & C° viendra nous séduire avec une nouvelle
Porsche Days, un concours d’élégance venait honorer les 50
grands et des petits.
aventure élégante.
Quatre Catégories de Porsche 911 sont présentées lors du
Mais ça, c’est une autre histoire... g
E
ans de « la Onze ». C’est une belle occasion et de plus, il n’existe
encore aucun concours d’élégance Porsche dans notre pays.
concours :
Mais est-ce encore possible ? Le compte à rebours est déjà bien
1. 2.7 RS – 3.0 RS – SC RS – RSR – 964 RS – 993 RS
lancé, organiser un événement d’une telle ampleur en seule-
2. 3.0 Turbo – 3.3 Turbo – 964 Turbo – 993 Turbo
ment 3 mois relève presque de l’impossible. Les participants,
3. 911 Speedster – Targa – cabrio (modèle de plus 20 ans)
les sponsors, les sous-traitants, vont-ils répondre « présent » à
4.50th anniversary of 911 – La Porsche des 50 ans (tous
cet incroyable défi ?
modèles de 911)
I
n 2013 viert Porsche de 50e verjaardag van de 911. Om
die verjaardag te vieren, worden er wereldwijd talrijke
evenementen georganiseerd. Toen verzekeraar Haeghen & C°, die met name gespecialiseerd is in verzeke-
ringen voor prestigewagens, in februari 2013 besliste de 13e
82
Très vite, le projet se concrétise, les organisateurs des Porsche
Les membres du Jury rencontrent chaque participant. Ils
editie van de Porsche Francorchamps Days 2013 te sponsoren,
Days sont séduits, Porsche import donne son feu vert et les
notent les véhicules sur base de leur aspect extérieur, de leur
rijpte er in het hoofd van Bertrand Vander Haeghen een waan-
sponsors se laissent convaincre. La machine est lancée, la
aspect intérieur, de leur rareté mais également leur coup de
zinnig idee: als we nu eens in het kader van deze Porsche Days
communication se met en place, les inscriptions arrivent petit
cœur. Quand à 14h00, après un petit concert de moteurs, les
een ‘concours d’élégance’ hielden om de 50e verjaardag van
à petit apportant leurs surprises puisées dans le vaste panel
voitures défilent sur le podium, la foule se presse pour assister
de ‘Negen-Elf’ in de verf te zetten? Dat was een mooie gelegen-
des 7 générations de la voiture de sport la plus couronnée de
à l’hommage. Même le soleil est de la partie et se fait le projec-
heid en bovendien bestaat er in ons land nog geen elegantie-
succès au monde.
teur des 40 demoiselles qui s’élancent l’une après l’autre, pour
wedstrijd voor Porsche.
83
R OA d | B oo k
Maar kan het nog? Het aftellen is al lang bezig en een evene-
rekenen met slechte weersomstandigheden, maar allemaal
een onvergetelijk moment van glorie. Het wordt de legenda-
ment van die omvang organiseren op amper 3 maanden lijkt
zijn ze duidelijk blij dat ze erbij zijn om hun passie te delen:
rische 911R uit 1967 die unaniem gekozen wordt en die het
bijna onmogelijk. Deelnemers, sponsors, onderaannemers ...
hun wagen, de ster van de dag, tot plezier van klein en groot.
voorrecht krijgt aan het einde van de wedstrijd op het podium
gaan ze ‘present’ geven voor deze ongelooflijke uitdaging?
te mogen blijven. Hij wordt door de jury unaniem verkozen tot
Op de wedstrijd worden vier categorieën van de Porsche 911
Best Show Car, omwille van zijn zeldzaamheid en zijn onbe-
Het project krijgt heel snel vorm en de organisatoren van de
voorgesteld:
rispelijke staat van conservering.
Porsche Days zijn overtuigd. Porsche import geeft groen licht
1. 2.7 RS – 3.0 RS – SC RS – RSR – 964 RS – 993 RS
en de sponsors stappen ook mee in het project. De machine
2. 3.0 Turbo – 3.3 Turbo – 964 Turbo – 993 Turbo
De dag wordt afgerond bij een glaasje champagne en met
is op gang, de communicatie wordt uitgewerkt en beetje bij
3.911 Speedster – Targa – cabrio (model dat ouder dan 20
een kleurrijke prijsuitreiking. De uitdaging was pittig, maar
beetje komen de inschrijvingen binnen met hun verrassingen
uit de ruime waaier van 7 generaties van de meest gelauwerde
sportwagen ter wereld.
jaar is)
ze was geslaagd. Nu reeds gaan er stemmen op voor een
4.50th anniversary of 911 – De Porsche van 50 jaar (alle-
tweede editie. Aan thema's geen gebrek bij Porsche; wedden
dat Vander Haeghen & C° ons in 2014 komt verleiden met een
maal modellen 911)
nieuwe elegant avontuur?
D-day nadert; de tent staat rechtop, de vlaggen wapperen trots,
De leden van de Jury ontmoeten elke deelnemer. Ze quoteren
het team is eindelijk klaar om de deelnemers te ontvangen. Het
de wagens op hun look, het uitzicht van het interieur, hun
regent lichtjes boven de paddock ‘50years911’ als om een laat-
zeldzaamheid maar wijzen ook een persoonlijke favoriet aan.
ste laagje glans te leggen op het schrijn waarin de juweeltjes
En als om 14:00 u, na een miniconcert van de startende moto-
worden ontvangen: 911 R, 2.8 RSR, 964 Turbo S, 996 GT2, 911
ren, de wagens op het podium defileren, haasten de mensen
Club Coupé, 997 Sport Classic, 3.2 speedster smal, 911 Targa
zich massaal naar die plek om de hulde bij te wonen. Zelfs
ex-gendarmerie, 2.0 SWB, 3.0 SC RS, 930 Turbo ... Sommige
het zonnetje is nu van de partij en speelt de rol van spotlight
deelnemers moesten van ver komen en anderen hadden af te
voor de 40 topmodellen die één voor één voorbijkomen, voor
84
Maar dat is uiteraard een ander verhaal... g
R OA d | B oo k
T h e B u r m a R oa d C lass i c
Part 3/4
The Burma Road Classic
À la découverte des perles birmanes... – Kennismaking met een aantal Birmaanse pareltjes...
TEXTE - TEKST olivier maloteaux
Troisième opus de la présentation de ce rallye historique en terre birmane,
qui prendra son départ le 26 octobre prochain. On se penche maintenant sur les sites insolites
que découvriront les équipages tout au long de leur route
Dit is de derde episode van de voorstelling van deze historische rally op Birmaans grondgebied, die van start zal gaan op 26 oktober. In dit deel
buigen we ons over de ongewone plaatsen die de teams langsheen hun hele route zullen ontdekken
Au « Pays des pagodes »
posés sur cette large étendue d’eau, bordées de jardins flottants,
Le but des organisateurs est de mêler plaisirs mécaniques et esprit
qui s’étend sur une bonne vingtaine de kilomètres de long. Le len-
de découverte. Les participants auront donc le temps de bien
demain, la caravane grimpera vers le Mont Popa et son monas-
s’imprégner des somptueux paysages, des trésors architecturaux
tère bouddhiste, planté à plus de 1.500 mètres d’altitude. De quoi
du pays et de la gentillesse des villageois. Après un départ de Ran-
assister à un somptueux coucher de soleil ! Le lendemain, cap sur
goun, dans le sud, la caravane entamera une remontée vers l’Est.
Premier arrêt insolite : un déjeuner dans un camp d’éléphants.
Ensuite, les équipages entreront en pays Shan. Une plongée au
Grottes de Shwe U Min, qui renferment 8.000 statues de Bouddha, dont la plupart sont façonnées en or. – Grotten van Shwe U Min, waarin 8.000 Boeddhabeelden staan die voor het
merendeel uit goud vervaardigd zijn.
cœur de la Birmanie et de ses mystères, avec notamment une
H
visite des fameuses grottes de Shwe U Min, qui renferment 8.000
lows met uitzicht op deze uitgestrekte watervlakte die afgeboord
12 rijdagen, goed voor bijna 1.100 km
In het ‘Land van de
pagodes’
op Birmaans grondgebied, gevolgd
De bedoeling van de organisatoren is een mix van plezier op
is. 's Anderendaags klimt de karavaan naar de Mont Popa en
door een week strandvakantie. De
technisch vlak en drang naar ontdekkingen. De deelnemers
zijn boeddhistisch klooster dat gebouwd is op meer dan 1.500
avontuurlijkste deelnemers krijgen de gelegenheid het zand
zullen dan ook de tijd hebben om zich volledig onder te dompe-
meter hoogte. Een uitgelezen plek om een betoverende zons-
terre Birmane, suivis d’une semaine de plage.
te laten voor wat het is en kunnen opteren voor het ‘uitge-
len in de weelderige landschappen, de architectonische schat-
ondergang mee te maken! De dag daarna wordt koers gezet
Les plus aventureux pourront délaisser le sable
breide menu’, dat 13 extra dagen telt en 1.430 bijkomende
ten van het land en de vriendelijkheid van de lokale bevolking.
naar Bagan: de teams laten hun wagen even achter en zoeken
et opter pour le menu « extension », qui s’étend sur 13 jours et
kilometers. Op dit ogenblik telt de organisatie, die het aantal
De start heeft plaats in Rangoun, in het zuiden, waarna de
het nóg hogerop. Ze overvliegen in een luchtballon deze schit-
statues de Bouddha, dont la plupart sont façonnées en or. Les
équipages gagneront ensuite les berges du lac Inlé, surnommé
L
la Venise Birmane. Ils logeront dans de confortables bungalows
e programme initial de ce rallye compte 12
jours de route, soit près de 1.100 kilomètres en
et basisprogramma van de rally telt
is met drijvende tuinen en een goede twintig kilometer lang
compte 1.430 kilomètres supplémentaires. Jusqu’ici, l’organi-
Bagan : les équipages délaisseront leur voiture pour prendre de
deelnemers bewust wil beperken om de intimiteit van de
karavaan naar het oosten klimt. Eerste ongewone stop: lunch
terende vlakte, waar meer dan 2.000 pagodes en boeddhisti-
sation, qui veut sciemment limiter le nombre de participants
la hauteur, le temps d’un survol en montgolfière de la splendide
groep te behouden, 12 vaste inschrijvingen: teams uit België,
in een olifantenkamp. Daarna trekken de teams het land van
sche tempels uit de grond rijzen, zo ver het oog reikt. Na deze
pour préserver l’intimité du groupe, compte 12 inscriptions
plaine, où plus de 2.000 pagodes et temples bouddhistes pointent
Zwitserland, Groot-Brittannië en Luxemburg. Er zijn ook
de Shan binnen, een duik in het hart van Birma en zijn vele
ongewone luchtdoop zet iedereen weer voet aan de grond voor
fermes : des équipages provenant de Belgique, de Suisse, de
à perte de vue. Après cet insolite baptême de l’air, chacun repo-
andere geïnteresseerden die een optie hebben genomen uit
mysteries, met meer bepaald een bezoek aan de beroemde grot-
de terugtocht naar het zuiden, waar sommigen de rust van het
Grande-Bretagne ou du Luxembourg. On compte aussi des
sera les pieds sur terre pour un retour vers le sud, où certains se
de Verenigde Staten, Singapore en Australië. Ze voelen zich
ten van Shwe U Min, waarin 8.000 Boeddhabeelden staan die
strand opzoeken en de anderen verder op weg gaan voor nog
intéressés qui ont pris option aux Etats-Unis, à Singapour ou
reposeront sur le sable, tandis que d’autres reprendront la route
allemaal aangetrokken door de ongebruikelijke aard van de
voor het merendeel uit goud vervaardigd zijn. Daarna rijden de
eens 13 dagen avontuur... g
en Australie. Tous sont attirés par le côté insolite de la destina-
pour 13 nouveaux jours d’aventure... g
bestemming, met landschappen waarin talloze schatten te
teams langs de oevers van het Inlé-meer, dat bekendstaat als
tion, dont le paysage recèle de nombreux trésors.
Infos : www.theburmaroadclassic.com
ontdekken vallen.
het Birmaanse Venetië, waar ze logeren in comfortabele bunga-
86
87
Meer info: www.theburmaroadclassic.com
R OA d | B oo k
s pa- c lass i c
Spa-Classic
Jamais deux sans trois – Nooit twee zonder drie
Après le succès des deux premières éditions du Spa-Classic, Peter Auto a remis le couvert cette année
pour une troisième édition. Et l’événement a attiré les foules, malgré une météo maussade.
Na het succes van de eerste twee edities van Spa-Classic organiseerde Peter Auto dit jaar de derde editie.
Het evenement bracht opnieuw een massa toeschouwers op de been, ondanks het troosteloze weer.
TEXTE - TEKST olivier maloteaux
L
e temps était plutôt mitigé en cette fin mai,
Kantor, qui organisait la vente pour Bonhams.
waar meer dan duizend verzamelwagens drie dagen lang
mais 13.000 personnes ont toutefois fait le
Une cinquantaine de modèles étaient proposés aux enchères et
tentoon werden gesteld. Op het gebied van gezinsanimatie
déplacement. Les spectateurs ont envahi le
c’est une Ferrari 275 GTB Berlinetta de 1964 qui a fait le plus
onthouden we vooral de ‘muur des doods’, die klein en groot
plus beau circuit du monde pour assister à
trembler le marteau du commissaire-priseur : le modèle a fait
wist te imponeren, slot racing, de zeepkisten, het rondtrek-
la 3e édition d’un événement qui s’impose doucement mais
grimper les enchères jusqu’à 902.750 €. On comptait aussi
kende orkest, enz.
sûrement dans le paysage automobile. Au programme, on
d’autres belles pièces, comme une Lamborghini Miura P400
trouvait bien sûr une série de course de voitures classiques. On
Coupé de 1968, partie à 575.000 € ou encore une Porsche
Bonhams-veiling
comptait neuf plateaux différents et les bolides ont arpenté
911 Carrera RS 3.0-Litre Coupé de 1974, qui s’est échangée à
Als grote première was Spa-Classic dit jaar ook het toneel voor
le circuit de jour comme de nuit. Cette année, on notait en
437.000 €. Bref, Spa-Classic a encore séduit. Rendez-vous l’an
een veiling, die in goede banen werd geleid door Bonhams.
particulier deux plateaux dédiés aux voitures de tourisme, qui
prochain... g
faisaient revivre les grandes heures des courses d’endurance,
Infos : www.spa-classic.com
voor auto’s de handen in elkaar sloeg met Patrick Peter en zijn
et en particulier la grande époque des 24 Heures de Francor-
de la mort qui a impressionné petits et grands, le slot racing,
Z
team, die enkele van de meest prestigieuze evenementen op de
les caisses-à-savon, l’orchestre ambulant, etc.
onovergoten kon je het laatste weekend
internationale autokalender organiseren,” verklaarde Philip
van mei niet noemen maar toch zakten
Kantor, die de verkoop voor Bonhams organiseerde.
13.000 liefhebbers af naar het mooiste cir-
Er werden een vijftigtal wagens aangeboden op de veiling,
cuit ter wereld om er de derde editie bij te
waarvan een Ferrari 275 GTB Berlinetta uit 1964 de hamer
wonen van een evenement dat langzaam maar zeker een vaste
van de commissaris het meest deed beven: niet minder dan
waarde wordt in het autolandschap. Op het programma ston-
902.750 euro werd er voor de wagen geboden. Maar ook de
den uiteraard heel wat klassieke racewagens. Niet minder dan
andere wagens konden op heel wat belangstelling rekenen,
Une vente Bonhams
negen verschillende plateaus volgden elkaar op en de bolides
zoals de Lamborghini Miura P400 Coupé uit 1968, verkocht
Grande première cette année, le Spa-Classic accueillait une
scheurden dag en nacht over het circuit. Dit jaar vielen vooral
voor 575.000 euro, en de Porsche 911 Carrera RS 3.0-Litre
vente aux enchères orchestrée par la maison Bonhams. « Il
de twee plateaus voor toerismewagens op, die de aanwezigen
Coupé uit 1974, die van eigenaar wisselde voor 437.000 euro.
était tout à fait naturel que la première maison de ventes
terugvoerden naar de gouden jaren van de uithoudingsraces,
Kortom, Spa-Classic wist opnieuw te verleiden. Afspraak vol-
aux enchères automobiles s’associe avec Patrick Peter et son
en meer bepaald de befaamde 24 Uren van Francorchamps.
gend jaar... g
équipe, qui organisent une série d’événements parmi les plus
Nog een belangrijke gast was de Porsche 911, die vijftig kaars-
prestigieux du calendrier international », déclarait Philip
jes mocht uitblazen. Het feest werd voortgezet in de paddocks,
champs. L’événement célébrait aussi les 50 ans de la Porsche
911. La fête se poursuivait dans les paddocks, où plus de 1.000
voitures de collection étaient exposées durant les trois jours.
Parmi les diverses animations familiales, on pointait le mur
88
“Het was niet meer dan logisch dat het grootste veilinghuis
89
Infos : www.spa-classic.comclassic.com
Complétez votre collection : les anciens numéros sont disponibles au prix de 6 e (frais de port inclus pour la Belgique, supplément de 3 e
de frais de port pour les autres pays européens). Vous pouvez aussi commander par e-mail : [email protected]
Vul uw collectie aan: de oude nummers zijn verkrijgbaar tegen 6 e (portkosten inbegrepen voor België, supplement van 3 e portkosten
voor de andere Europese landen). U kan ook via e-mail bestellen: [email protected]
Formulaire d’abonnement – Abonnementsformulier
Je m’abonne à RoadBook Magazine pour un an et je bénéficie d’une réduction de plus de 20% sur le prix de vente en librairie, soit 25 e au lieu de 31,60 e. Pour l’Europe : supplément de 13,80 euros de frais de port.
Als u een abonnement voor een jaar neemt (4 nummers) krijgt u een onmiddellijke korting van 20% op de verkoopprijs per nummer: u betaalt 25 e in plaats van 31,60 e. Voor Europa: supplement van 13,80 euros.
Nom/Naam :
Prénom/Voornaam :
Adresse/Addres :
Code postal/Postnummer :
Ville/Stad: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . adresse mail/mail addres : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Téléphone/Telefoon : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pays/Land : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mode de paiement/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . q
Carte de crédit/Kredietkaart
Betaling voorwaarden: q Versement sur le compte 310-1272194-28 avec en référence vos nom et prénom/Op de rekening storten met uw naam en voornaam in referencie
N° de carte Visa-Mastercard/Kaartnummer Visa/Mastercard:
Date d’expiration/Vervaldatum :
Les 3 derniers numéros au verso de votre carte/De laatste drie cijfers op de achterkant van uw kaart:
Signature/Handtekening (obligatoire/verplicht) :
Mon abonnement débutera par le numéro/Mijn abonnement gaat in met nummer:
Bulletin à renvoyer par fax au +32 10 65 16 71 ou sous enveloppe affranchie à/Bulletin verzenden per fax +32 10 65 16 71 of met omzendbrief te :
Patrick Bika c/o RoadBook Magazine
Rue de la Source, 30
1435 Mont-Saint-Guibert – Belgique – België
Vous pouvez aussi télécharger ce formulaire sur notre site internet/U kun deze formulier op onze internet site : www.roadbookmagazine.com