Colorectal cancer screening by Stool occult blood test with
Transcription
Colorectal cancer screening by Stool occult blood test with
«‘™“°“√ Colorectal cancer screening by Stool occult blood test with Colonoscopy in Roiet province Phaiboon Pensuwan, MD. Department of Surgery RoiEt Hospital Abstract Given increasing rates of colorectal cancer (CRC) in Thailand , the decision to implement screening show that can detect early cases and reduce mortality rate from colorectal cancer. The people who age more than 50 years and have family history of colorectal cancer should be screen regulary. This study use screening method by exam stool occult blood (FOBT) follow by colonoscopy in random populations. A total of 10,081 subjects had 829 FOBT positive (8.2%). First screen colonoscope 522 cases were abnormal 166 cases (31.8%) mostly were Polyps. Colorectal cancer was 12 cases (11.5 per hundred thousand population) that more than country incidence rate (male 7.6 per hundred thousand population, female 8.8 per hundred thousand population) Second scope was done 222 cases in foremery 522 cases, detect abnormal 56 cases (28%). No new colorectal cancer can detected. So the effectively colorectal cancer screening method was done by Fecal Occult Blood test (FOBT) with Colonoscopy in risk group can do early detection and reduce mortality rate. Keywords : Colorectal cancer, Fecal occult blood test, Coloscopy. 28 «“√ “√‚√ßæ¬“∫“≈¡À“ “√§“¡ ªï∑’Ë 8 ©∫—∫∑’Ë 4 ¡°√“§¡ - ¡’π“§¡ 2555 °“√µ√«®§—¥°√Õß¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° ‚¥¬«‘∏’ °“√µ√«®À“‡≈◊Õ¥„πÕÿ®®“√–√à«¡°—∫°“√ àÕß°≈âÕß≈”‰ â„À≠à „π®—ßÀ«â¥√âÕ¬‡ÕÁ¥ ‰æ∫Ÿ≈¬å ‡æÁ≠ ÿ«√√≥, æ∫. °≈ÿà¡ß“π»—≈¬°√√¡ ‚√ßæ¬“∫“≈√âÕ¬‡ÕÁ¥ ∫∑§—¥¬àÕ ‚√§¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° ‡ªìπ‚√§¡–‡√Áß∑’Ëæ∫‰¥â∫àÕ¬‡ªìπÕ—π¥—∫µâπÊ „π§π‰∑¬ ·≈–Õÿ∫—µ‘°“√≥凿‘Ë¡¢÷Èπ ‡√◊ËÕ¬Ê „πªí®®ÿ∫—π °“√»÷°…“°“√µ√«®§—¥°√Õß¡–‡√Áß≈”‰ â§√—Èßπ’È¡’«—µ∂ÿª√– ߧ凿◊ËÕÀ“·π«∑“ß≈¥Õ—µ√“°“√‡°‘¥‚√§¡–‡√Áß ≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° ‚¥¬°“√µ√«®§—¥°√Õß‚√§¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—°Õ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ ·≈–°“√µ√«®§«“¡ º‘¥ª°µ‘∑’Ë≈”‰ ≥ⵗÈß·µà„π√–¬–‡√‘Ë¡·√° æ∫«à“ “¡“√∂≈¥Õ—µ√“°“√‡ ’¬™’«‘µ®“°‚√§¡–‡√Áß≈”‰ â·≈–∑«“√Àπ—°‰¥âÕ¬à“ß ™—¥‡®π ¥—ßπ—Èπ∫ÿ§§≈∑’Ë¡’Õ“¬ÿ¡“°°«à“ 50 ªï ·≈–∫ÿ§§≈∑’Ë¡’æàÕ ·¡à æ’Ë πâÕß≈Ÿ°ªÉ«¬¥â«¬‚√§¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° ®÷ß§«√‰¥â√—∫°“√ àÕß°≈âÕßµ√«®≈”‰ â„À≠àÕ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ „π°“√»÷°…“π’Ȱ“√µ√«®§—¥°√Õß¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° „™â«‘∏’°“√µ√«®À“‡≈◊Õ¥Õÿ®®“√–‚¥¬«‘∏’ fecal occult blood test - FOBT √à«¡°—∫°“√ àÕß°≈âÕß≈”‰ â„À≠à (Colonoscopy) „π ª√–™“°√Õ“¬ÿ 50 ªï ‡ªìπµâπ‰ª ∑’Ë¡’ª√–«—µ‘∫ÿ§§≈„π§√Õ∫§√—«‡ªìπ¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° ‚¥¬¡’°“√§—¥‡≈◊Õ° ª√–™“°√ ‚¥¬°“√ ÿà¡Õ¬à“߇ªìπ√–∫∫ º≈°“√»÷°…“ ®“°°“√§—¥°√Õß§√—Èß·√° æ∫°“√µ√«®Õÿ®®“√–‡ªìπ∫«° 829 √“¬ ®“°ª√–™“°√∑’Ë ÿà¡¡“ 10,081 √“¬ (8.2%) ·≈–ºŸâ∑’Ë¡’º≈°“√µ√«®Õÿ®®“√–‡ªìπ∫«° ‰¥â‡¢â“√—∫°“√ àÕß°≈âÕß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° §√—Èß·√° 522 √“¬ æ∫§«“¡º‘¥ª°µ‘ 166 √“¬ (31.8%) à«π„À≠à‡ªìπ‡π◊ÈÕßÕ°µ‘Ë߇π◊ÈÕ (Polyps) ·≈–æ∫‡ªìπ¡–‡√Áß 12 √“¬ (11.5 √“¬µàÕ· π ª√–™“°√) ´÷Ëß Ÿß°«à“Õÿ∫—µ‘°“√≥åª√–‡∑» (‡æ»™“¬ 7.6 √“¬µàÕ· πª√–™“°√, ‡æ»À≠‘ß 8.8 √“¬µàÕ· πª√–™“°√) ·≈– ®“°°“√ àÕß°≈âÕß≈”‰ â„À≠à§√—Èß∑’Ë Õß„π 522 √“¬‡¥‘¡ º≈°“√ àÕß°≈âÕß≈”‰ â„À≠à„π 222 √“¬ æ∫§«“¡º‘¥ª°µ‘ 56 √“¬ (28%) ·≈–‰¡àæ∫¡–‡√Áß√“¬„À¡à‡≈¬ ¥—ßπ—Èπ«‘∏’°“√∑’Ë®–™à«¬≈¥Õÿ∫—µ‘°“√≥å„π°“√‡°‘¥‚√§·≈–Õ—µ√“°“√µ“¬¥â«¬ ‚√§¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° §◊Õ °“√µ√«®À“‡≈◊Õ¥„πÕÿ®®“√–√à«¡°—∫°“√µ√«® àÕß°≈âÕß≈”‰ â„À≠à „π°≈ÿà¡∑’Ë¡’ªí®®—¬‡ ’ˬ߇æ◊ËÕ„À≥âæ∫‚√§¡–‡√Áß ≈”‰ â„À≠à„π√–¬–‡√‘Ë¡µâπ ‡æ◊ËÕ∑’Ë®– “¡“√∂√—°…“‰¥â∑—π∑à«ß∑’ §” ”§—≠ : °“√§—¥°√Õß, ¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—°, °“√µ√«®À“‡≈◊Õ¥„πÕÿ®®“√–, °“√ àÕß°≈âÕß≈”„ â„À≠à. MAHASARAKHAM HOSPITAL JOURNAL Vol. 8 No. 4 January - March 2012 29 ∫∑π” ‚√§¡–‡√Áß ‡ªì𠓇Àµÿ°“√‡ ’¬™’«‘µÕ—π¥—∫Àπ÷ËߢÕß §π‰∑¬ ®“°¢âÕ¡Ÿ≈°“√‡°Á∫ ∂‘µ‘¢Õß ∂“∫—π¡–‡√Áß·Ààß™“µ‘ §“¥°“√≥å«à“„πÕπ“§µºŸâªÉ«¬¡–‡√Áß„πª√–‡∑»‰∑¬®–¡’ ·π«‚πâ¡ Ÿß¢÷Èπ‡√◊ËÕ¬Ê1-3 Õ—π¥—∫¡–‡√Áß∑’Ëæ∫¡“° „π‡æ»™“¬ §◊Õ ¡–‡√Áßµ—∫ Õ—µ√“ Ÿß∂÷ß 38.6 µàÕ· πª√–™“°√ √Õß≈ß¡“ ‰¥â·°à ¡–‡√ÁßÀ≈Õ¥≈¡·≈–ªÕ¥ 24.9 ¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈– ∑«“√Àπ—° 11.3 ¡–‡√ÁßµàÕ¡≈Ÿ°À¡“° 5.5 ¡–‡√ÁßµàÕ¡πÈ”‡À≈◊Õß ™π‘¥ Non-Hodgkin Iymphoma 5.0 ·≈–¡–‡√Á߇¡Á¥‡≈◊Õ¥¢“« ¡–‡√Áß°√–‡æ“–ªí “«– ¡–‡√Áß„π™àÕߪ“° ¡–‡√Áß°√–‡æ“– Õ“À“√ ·≈–¡–‡√ÁßÀ≈Õ¥Õ“À“√ µ“¡≈”¥—∫ à«π„π‡æ»À≠‘ß π—πÈ ∂◊Õ«à“ ≈—∫°—π¢÷πÈ ‡ªìπÕ—π¥—∫Àπ÷ßË ¡“µ≈Õ¥√–À«à“ß¡–‡√Áß ª“°¡¥≈Ÿ°·≈–¡–‡√Á߇µâ“π¡ ´÷Ëß®“°¢âÕ¡Ÿ≈≈à“ ÿ¥æ∫«à“ ¡–‡√Á߇µâ“π¡ °≈—∫¡“§√ÕßÕ—π¥—∫ 1 ¡–‡√Áß∑’Ëæ∫¡“°∑’Ë ÿ¥ „πºŸâÀ≠‘ßÕ’°§√—Èß ‚¥¬æ∫ 27.7 µàÕ· πª√–™“°√ √Õß≈ß¡“ ‰¥â·°à ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° 22.5 ¡–‡√Áßµ—∫·≈–¡–‡√Áß∑àÕπÈ”¥’ 15.9 ¡–‡√ÁßÀ≈Õ¥≈¡·≈–ªÕ¥ 11.5 ¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈– ∑«“√Àπ—° 9.9 ·≈–¡–‡√Áß√—߉¢à ¡–‡√ÁßµàÕ¡‰∑√Õ¬¥å ¡–‡√Áß ‡¡Á¥‡≈◊Õ¥¢“« ¡–‡√Áß™àÕߪ“° ·≈–¡–‡√ÁßµàÕ¡πÈ”‡À≈◊Õß ™π‘¥ Non-Hodgkin Iymphoma µ“¡≈”¥—∫ ¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à “¡“√∂‡°‘¥¢÷Èπ‰¥â„π∑ÿ°Õ“¬ÿ2,4-6 ·µà Õ—µ√“‡ ’ˬߢÕß°“√‡°‘¥¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à ®– Ÿß¢÷Èπ„πºŸ â ߟ Õ“¬ÿ ºŸâªÉ«¬ à«π„À≠à¡—°®–∂Ÿ°«‘π‘®©—¬„π™à«ßÕ“¬ÿ√–À«à“ß 50-70 ªï πÕ°®“°π’ÈÕ—µ√“‡ ’ˬ߮–‡æ‘Ë¡¢÷Èπ„πºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’ª√–«—µ‘‡ªìπ ‚√§≈”‰ âÕ—°‡ ∫∫“ß™π‘¥ ‡™àπ Crohnûs disease, Ulcerative colitis ºŸâ∑’Ë¡’ª√–«—µ‘¡’µ‘Ë߇π◊ÈÕßÕ° (Polyp) „π≈”‰ â„À≠à À√◊Õ ¡’ª√–«—µ‘‚√§¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à„π§√Õ∫§√—« ¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à ®”π«π¡“°®–‰¡à¡’Õ“°“√„Àâ‡ÀÁπ„π√–¬–·√°Ê ®π°«à“µ—« ‡π◊ÕÈ ßÕ°®–¡’¢π“¥§àÕπ¢â“ß„À≠à À“° “¡“√∂µ√«®æ∫°âÕπ ‡π◊ÈÕßÕ°„π√–¬–‡√‘Ë¡·√°À√◊Õæ∫„π¢≥–∑’ˇªìπµ‘Ë߇π◊ÈÕßÕ° º≈°“√√—°…“®–¥’·≈–¡’‚Õ°“ À“¬¢“¥‰¥â ¥—ßπ—Èπ ®÷ß¡’§” ·π–π”„Àâ¡’°“√µ√«®§—¥°√Õß¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠ൗÈß·µà‰¡à¡’ 30 «“√ “√‚√ßæ¬“∫“≈¡À“ “√§“¡ ªï∑’Ë 8 ©∫—∫∑’Ë 4 ¡°√“§¡ - ¡’π“§¡ 2555 Õ“°“√ °“√µ√«®§—¥°√Õß “¡“√∂ªÑÕß°—π°“√‡°‘¥¡–‡√Áß ≈”‰ â„À≠à‰¥â „πºŸâ∑’ˉ¡à¡’Õ“°“√·≈–‰¡à¡’ªí®®—¬‡ ’ˬߧ«√ ‡√‘Ë¡µâπ∑’ËÕ“¬ÿ 50 ªï ”À√—∫ºŸâ∑’Ë¡’ª√–«—µ‘¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à „π§√Õ∫§√—«§«√‡√‘Ë¡µ√«®§—¥°√Õß∑’ËÕ“¬ÿ 40 ªï À√◊Õ„π ™à«ßÕ“¬ÿ 5 ªï °àÕπÕ“¬ÿ¢Õß§π„π§√Õ∫§√—«∑’ˉ¥â√—∫°“√ «‘π‘®©—¬«à“‡ªìπ¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à à«πºŸâ∑’Ë¡’ª√–«—µ‘‡ªìπ≈”‰ â Õ—°‡ ∫™π‘¥ Crohnûs disease ·≈–Ulcerative colitis À√◊Õ ºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’µ‘Ë߇π◊ÈÕßÕ°®”π«π¡“° (Polyposis Coli) °“√µ√«® Õ“®‡√‘Ë¡„πÕ“¬ÿ∑’ˇ√Á«¢÷Èπ‚¥¬ “¡“√∂ª√÷°…“·æ∑¬å‰¥â «‘∏’°“√ µ√«®§—¥°√Õß¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à¡’À≈“¬«‘∏’ ‰¥â·°à °“√ àÕß °≈âÕß≈”‰ â„À≠à (Colonoscopy) ∑ÿ° 5 ∂÷ß 10 ªï °“√µ√«® Õÿ®®“√–‚¥¬«‘∏’ Fecal Occult Blood Test - FOBT ·≈– °“√ àÕß°≈âÕß≈”‰ â„À≠à à«πª≈“¬ (Sigmoidoscopy) √à«¡°—∫ °“√µ√«® «π·ªÑß≈”‰ â„À≠à (Barium Enema) ∑ÿ° 5 ªï ®– ‡ÀÁπ‰¥â«à“°“√µ√«®§—¥°√Õß¡’§«“¡ ”§—≠ ¥—ßπ—Èπ«‘∏’°“√∑’Ë ®–™à«¬≈¥Õÿ∫µ— °‘ “√≥å„π°“√‡°‘¥‚√§·≈–Õ—µ√“°“√µ“¬¥â«¬ ‚√§¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° §◊Õ °“√µ√«®§—¥°√Õß „π°≈ÿà¡∑’Ë¡’ªí®®—¬‡ ’ˬ߇æ◊ËÕ„Àâæ∫‚√§„π√–¬–‡√‘Ë¡µâπ ·≈– “¡“√∂√—°…“‰¥â∑—π «‘∏’°“√»÷°…“ °“√»÷°…“·∫∫æ√√≥π“‚¥¬ª√–™“°√°≈ÿ¡à ‡ªÑ“À¡“¬ „π°“√»÷°…“§◊Õ °≈ÿࡪ√–™“°√∑’Ë¡’Õ“¬ÿ 50 ªï¢÷Èπ‰ª ·≈–ºŸâ ∑’Ë¡’ª√–«—µ‘¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à„π§√Õ∫§√—«æ◊Èπ∑’Ë∑’Ë»÷°…“§◊Õ Õ”‡¿Õæπ¡‰æ√·≈–ÀπÕߌ’ ®—ßÀ«—¥√âÕ¬‡ÕÁ¥ ®”π«π 17 µ”∫≈ ®”π«π 23,588 §π ®“°π—Èπ∑”°“√ ÿࡵ—«Õ¬à“ß ‚¥¬ ®—¥∑”∑–‡∫’¬π√“¬™◊ËÕ°≈ÿࡇªÑ“À¡“¬®”·π°µ“¡ ∂“π’ Õπ“¡—¬ ¡’®”π«π 22 ·Ààß ·≈– ÿࡵ—«Õ¬à“ßµ“¡ —¥ à«π¢Õß ª√–™“°√ °≈ÿࡇªÑ“À¡“¬µ“¡æ◊Èπ∑’Ë√—∫º‘¥™Õ∫¢Õß ∂“π’ Õπ“¡—¬„πæ◊Èπ∑’Ë Õ”‡¿Õæπ¡‰æ√·≈–ÀπÕߌ’ ‰¥âµ—«Õ¬à“ß ®”π«π 10,081 √“¬ ¥—ßµ“√“ß∑’Ë 1 µ“√“ß∑’Ë 1 ®”π«πª√–™“°√∑’Ë»÷°…“®”·π°µ“¡µ”∫≈ √“¬≈–‡Õ’¬¥ ™“¬ Õ”‡¿Õæπ¡‰æ√ µ”∫≈°ÿ¥πÈ”„ µ”∫≈§âÕ„À≠à µ”∫≈§”‰Œ µ”∫≈‚§° «à“ß µ”∫≈™“πÿ«√√≥ µ”∫≈π“π«≈ µ”∫≈‚æ∏‘Ï™—¬ µ”∫≈‚æ∏‘Ï„À≠à µ”∫≈«“√’ «— ¥‘Ï µ”∫≈ √–·°â« µ”∫≈· π ÿ¢ µ”∫≈ÀπÕß∑—æ‰∑¬ µ”∫≈æπ¡‰æ√ Õ”‡¿ÕÀπÕߌ’ µ”∫≈ÀπÕߌ’ µ”∫≈ “«·À µ”∫≈¥Ÿ°Õ÷Ëß µ”∫≈‡¥àπ√“…Æ√å √«¡ À≠‘ß √«¡ 454 249 635 566 419 517 748 783 514 373 983 937 1,360 525 314 685 625 472 578 847 845 617 378 1,085 994 1,563 979 563 1,320 1,191 891 1,095 1,595 1,628 1,131 751 2,068 1,931 2,923 726 367 881 614 11,126 838 386 969 741 12,462 1,564 753 1,850 1,355 23,588 √–¬–‡«≈“∑’Ë∑”°“√»÷°…“ √–À«à“߇¥◊Õπ∏—π«“§¡ 2553 ‡¥◊Õπæƒ»®‘°“¬π 2554 ‡¥◊ Õ π∏— π «“§¡ 2553 ‡√‘Ë ¡ °“√µ√«®À“‡≈◊ Õ ¥„π Õÿ®®“√– ®π∂÷߇¥◊Õπ‡¡…“¬π 2553 ∑”°“√ àÕß°≈âÕßµ√«® ≈”‰ â„À≠à§√—Èß·√° ‡¡◊ËÕ∂÷߇¥◊Õπæƒ»®‘°“¬π 2554 ‰¥â‡√‘Ë¡ ∑”°“√ àÕß°≈âÕßµ√«®≈”‰ â„À≠à´È”§√—Èß∑’Ë Õß °“√µ√«® §—¥°√Õß„™â°“√µ√«®À“‡≈◊Õ¥„πÕÿ®®“√–√à«¡°—∫°“√ àÕß °≈âÕßµ√«®≈”‰ â„À≠à °“√µ√«®Õÿ®®“√–¥â«¬«‘∏’ Fecal Occult Blood Test (FOBT) ‡ªìπ°“√µ√«®À“‡≈◊Õ¥∑’ËÕ“®ªπÕ¬Ÿà„πÕÿ®®“√– ‡æ√“–∫“ß§√—Èß¡–‡√Áß·≈–µ‘Ë߇π◊ÈÕ ·≈–‚√§Õ◊ËπÊ ´÷Ë߇ªìπ ‡≈◊Õ¥ª√‘¡“≥πâÕ¬∑’ÕË Õ°¡“„πÕÿ®®“√– ´÷ßË ®–¥Ÿ¥«â ¬µ“‡ª≈à“ ‰¡à‡ÀÁπ ¡—°‡ªìπº≈¡“®“°°“√¡’‡≈◊Õ¥ÕÕ°™â“Ê ®“°¿“¬„π ∑“߇¥‘πÕ“À“√·≈–≈”‰ â °“√ àÕß°≈âÕß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° Colonoscopy §◊Õ °“√ àÕß°≈âÕß¢π“¥‡≈Á°™π‘¥¬“«ºà“π∑«“√Àπ—°·≈– ≈”‰ â„À≠à ‡æ◊ËÕµ√«®À“§«“¡º‘¥ª°µ‘ ‰¥â·°à ‡π◊ÈÕßÕ°¡–‡√Áß À“°æ∫§«“¡º‘¥ª°µ‘ ·æ∑¬å®–∑”°“√µ—¥™‘Èπ‡π◊ÈÕ àßµ√«® ∑“ßæ¬“∏‘«‘∑¬“µàÕ‰ª º≈°“√»÷°…“ ª√–™“°√°≈ÿà ¡ ‡ ’Ë ¬ ß„π°“√µ√«®§— ¥ °√Õß¡–‡√Á ß ≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° ‰¥â√—∫°“√µ√«®§—¥°√ÕßÕÿ®®“√– ¥â«¬«‘∏’ FOBT ‡æ◊ËÕ∑¥ Õ∫°“√¡’‡ ≈◊Õ¥ªπ„πÕÿ®®“√– ®”π«π 10,081 §π ‡ªìπÀ≠‘ß√âÕ¬≈– 57 ·≈–‡æ»™“¬ √âÕ¬≈– 43 º≈°“√µ√«®§—¥°√Õß¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° æ∫«à“ °“√§—¥°√Õߥ⫬«‘∏’ FOBT æ∫¡’º≈∫«° §◊Õµ√«® MAHASARAKHAM HOSPITAL JOURNAL Vol. 8 No. 4 January - March 2012 31 æ∫¡’‡≈◊Õ¥ªπ„πÕÿ®®“√– ®”π«π 829 √“¬ §‘¥‡ªìπ√âÕ¬≈– Positive ¡“°∑’Ë ÿ¥ §◊Õ °≈ÿà¡Õ“¬ÿ¡“°°«à“·≈–‡∑à“°—∫ 75 ªï 8.2 ¢Õß°≈ÿà¡∑’ˉ¥â√—∫°“√µ√«®§—¥°√Õß ‚¥¬æ∫„π‡æ»™“¬ √âÕ¬≈– 14.5 √Õß≈ß¡“§◊Õ°≈ÿà¡Õ“¬ÿ 70-74 ªï √âÕ¬≈– 13 √âÕ¬≈– 8.5 ‡æ»À≠‘ß√âÕ¬≈– 8 °≈ÿ¡à Õ“¬ÿ∑æË’ ∫ —¥ à«π FOBT µ“√“ß∑’Ë 2 º≈°“√µ√«®§—¥°√Õß¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—°¥â«¬«‘∏’ FOBT √“¬≈–‡Õ’¬¥ FOBT Positive ®”π«π √âÕ¬≈– ‡æ» ™“¬ À≠‘ß Õ“¬ÿ (ªï) <50 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 >75 FOBT Negative ®”π«π √âÕ¬≈– 368 461 8.5 8.0 4,319 5,761 91.5 92 10 101 144 172 142 131 129 3.0 4.9 6.7 8.2 9.2 13.0 14.5 333 2,067 2,150 2,085 1,537 1,011 889 97 95.1 93.3 91.8 90.8 87 85.5 º≈¢Õß°“√ àÕß°≈âÕß „π°“√ àÕß°≈âÕß§√—Èß·√° First screening ºŸâªÉ«¬∑’ˉ¥â√—∫°“√ª√–‡¡‘π ÿ¢¿“æ·≈–‰¡à¡’ ¿“«–‡ ’¬Ë ߇¢â“√—∫°“√µ√«®¥â«¬°“√ àÕß°≈âÕß≈”‰ â„À≠à·≈– ∑«“√Àπ—° ®”π«π 522 √“¬ æ∫§«“¡º‘¥ª°µ‘§◊Õæ∫µ‘Ë߇π◊ÈÕ ∫√‘‡«≥≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—°·≈–‰¥â√—∫°“√µ—¥™‘Èπ‡π◊ÈÕ ‡æ◊ËÕ àßµ√«®∑“ßæ¬“∏‘«‘∑¬“ ®”π«π 166 √“¬ (32%) º≈ °“√µ√«®∑“ßæ¬“∏‘«‘∑¬“ æ∫«à“‡ªìπ¡–‡√Áß ®”π«π 12 √“¬ §‘¥‡ªìπ 11.5 √“¬µàÕ· πª√–™“°√ ‚¥¬ºŸâªÉ«¬∑’ˇªìπ¡–‡√Áß ¡’√–¬–¢Õß‚√§µ“¡µ“√“ß∑’Ë 4 ·≈–‰¥â√—∫°“√√—°…“µ“¡ µ“√“ß∑’Ë 5 °“√ àÕß°≈âÕß§√—Èß∑’Ë Õß Subsequent screening ®”π«π 222 √“¬ ®“° 522 √“¬‡¥‘¡ æ∫§«“¡º‘¥ª°µ‘‡ªìπ ‡π◊ÈÕßÕ°µ‘Ë߇π◊ÈÕ 56 √“¬ (28%) ‰¡àæ∫§«“¡º‘¥ª°µ‘‡ªìπ ¡–‡√Áß√“¬„À¡à µ“√“ß∑’Ë 3 º≈°“√µ√«®§—¥°√Õß¡–‡√Áß°≈âÕß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° √“¬≈–‡Õ’¬¥ ®”π«πºŸâ‡¢â“√—∫°“√µ√«® ¡’§«“¡º‘¥ª°µ‘‡ªìπ‡π◊ÈÕßÕ° Colonoscope polyps °“√§—¥°√Õß§√—Èß·√° First screening °“√§—¥°√Õß§√—Èß∑’Ë Õß Subsequent screening 32 «“√ “√‚√ßæ¬“∫“≈¡À“ “√§“¡ ªï∑’Ë 8 ©∫—∫∑’Ë 4 ¡°√“§¡ - ¡’π“§¡ 2555 ‡ªìπ¡–‡√Áß ≈”‰ â„À≠à 522 166 12 222 56 - º≈°“√√—°…“ µ“√“ß∑’Ë 4 √–¬–¢Õß‚√§‡∑’¬∫µ“¡°≈ÿà¡Õ“¬ÿ Õ“¬ÿ (ªï) Stage I Stage I T1N0M0 T2N0M0 50-59 60-69 70-79 √«¡ 1 3 1 1 4 2 Stage IIA T3N0M0 2 2 1 5 Stage III* T3N2M0 ®”π«π 4 7 1 12 1* 1 *¡’°“√ºà“µ—¥§√—Èß∑’Ë Õß æ∫‡ªìπ carcinomatosis peritonei µ“√“ß∑’Ë 5 À—µ∂°“√ºà“µ—¥‡∑’¬∫µ“¡°≈ÿà¡Õ“¬ÿ Õ“¬ÿ (ªï) polypec sigmoidec low anterior tomy tomy resection 50-59 60-69 70-79 √«¡ 1 2 3 2 2 4 left half abdominoperineal ®”π«π colectomy resection 1 3 3 «‘®“√≥å ®“°°“√»÷°…“°“√§—¥°√Õß§√—Èß·√° First screening æ∫«à“ ¡’ºŸâªÉ«¬‡ªìπ¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° ®”π«π 12 √“¬ §‘¥‡ªìπÕÿ∫µ— °‘ “√≥å ®”π«π 11.5 √“¬ µàÕ· πª√–™“°√ ´÷Ë߇ªìπÕÿ∫—µ‘°“√≥å∑’Ë Ÿß°«à“√–¥—∫ª√–‡∑» ∑’Ëæ∫„π‡æ»™“¬ 7.6 ·≈–‡æ»À≠‘ß 8.8 µàÕ· πª√–™“°√ ‡¡◊ËÕ‡ª√’¬∫‡∑’¬∫ °—∫ª√–‡∑»„π‡Õ‡™’¬ æ∫«à“Õÿ∫—µ‘°“√≥å„°≈⇧’¬ßª√–‡∑» §Ÿ‡«µ (™“¬ 13.7, À≠‘ß 12.5) ‘ß§‚ª√å (™“¬ 22.5, À≠‘ß 18.2) øî≈‘ªªîπ å (™“¬ 24.3, À≠‘ß 18.5) ·≈– Ÿß°«à“Õ‘π‡¥’¬ (™“¬ 5.9, À≠‘ß 5.3) ∑”„À≥â¢âÕ —߇°µ«à“ ª√–™“°√„π ™π∫∑À√◊ Õ °≈ÿà ¡ ª√–™“°√∑’Ë °‘ π Õ“À“√∑’Ë ¡’ ‡ â 𠄬 Ÿ ß π—È π Õ“®¡’Õÿ∫—µ‘°“√≥åÀ√◊Õ§«“¡™ÿ°¢Õß‚√§¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à ·≈–∑«“√Àπ—°‰¡à·µ°µà“ß°—π°—∫ª√–™“°√„π‡¢µ‡¡◊Õß À√◊Õ°≈ÿࡪ√–™“°√∑’˰‘πÕ“À“√∑’Ë¡’‡ âπ„¬Õ“À“√µË”À√◊Õ°‘π Õ“À“√∑’Ë¡’‰¢¡—π ·≈–®“°°“√»÷°…“¬—ßæ∫ºŸâªÉ«¬¡–‡√Áß √–¬–·√° Stage I ®”π«π 6 √“¬ ®“°∑—ÈßÀ¡¥ 12 √“¬ ´÷Ëß · ¥ß„Àâ‡ÀÁπ«à“°“√§—¥°√Õßµ√«®æ∫‚√§µ—ßÈ ·µà√–¬–‡√‘¡Ë µâπ 1 1 1 4 7 1 12 ∑”„Àâ “¡“√∂„Àâ°“√√—°…“ºŸâªÉ«¬‰¥âßà“¬·≈–‰¥âº≈¬‘Ëߢ÷Èπ ™à«¬‡æ‘Ë¡√–¬–‡«≈“°“√√Õ¥™’æ¢ÕߺŸâªÉ«¬ ‡¡◊ËÕ∑”°“√ àÕß °≈âÕß ´È”„π§√—Èß∑’Ë Õß Subsequent screening °Á‰¡àæ∫ ¡–‡√Áß√“¬„À¡à º≈®“°°“√æ∫¡–‡√Áß√–¬–·√° °Á®–™à«¬≈¥§à“ „™â®à“¬∑’Ë®–‡°‘¥¢÷Èπ„π°“√¥Ÿ·≈ºŸâªÉ«¬¡–‡√Áß ‡æ√“–®“°°“√ àÕß°≈âÕßæ∫§«“¡º‘¥ª°µ‘∂÷ß 1 „π 3 ‡ªìπ‡π◊ÈÕßÕ°µ‘Ë߇π◊ÈÕ Polyps ´÷Ëß∂⓪≈àÕ¬∑‘È߉«â‰¡à∑”Õ–‰√ „π 2 À√◊Õ 3 ªï °Á¡’ ‚Õ°“ ∑’Ë®–‡ª≈’Ë¬π‰ª‡ªìπ¡–‡√Á߉¥â ‡¡◊ËÕ∑”°“√§—¥°√Õß´È” „π§√—Èß∑’Ë Õß Subsequent screening °Á¬—ßæ∫§«“¡º‘¥ª°µ‘ ∑’ˇªìπ‡π◊ÈÕßÕ°µ‘Ë߇π◊ÈÕ Polyps ·∫∫π’È„π°≈ÿࡇ¥‘¡ °“√µ√«®À“‡≈◊Õ¥„πÕÿ®®“√– fecal occult blood test - FOBT ®“°°“√»÷°…“æ∫«à“¡’º≈∫«°∂÷ß 8.2% ¥â«¬ °“√µ√«®∑’ˉ¡à¬ÿà߬“° ¡’§«“¡®”‡æ“–°—∫‡≈◊Õ¥§π ®÷ß ‡À¡“–∑’Ë®–π”¡“„™â„π°“√§—¥°√Õß¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈– ∑«“√Àπ—° MAHASARAKHAM HOSPITAL JOURNAL Vol. 8 No. 4 January - March 2012 33 ¥—ßπ—Èπ°“√µ√«®§—¥°√ÕßÕ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ·≈–°“√µ√«® À“§«“¡º‘¥ª°µ‘∑’Ë≈”‰ â·µà‡π‘ËπÊ „π°≈ÿà¡∫ÿ§§≈∑’Ë¡’Õ“¬ÿ ¡“°°«à“ 50 ªï ·≈–∫ÿ§§≈∑’Ë¡’ æàÕ ·¡à æ’Ë πâÕß≈Ÿ°ªÉ«¬¥â«¬ ‚√§¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à ‚¥¬°“√µ√«®‡≈◊Õ¥„πÕÿ®®“√–√à«¡°—∫ °“√ àÕß°≈âÕßµ√«®≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—° ®– “¡“√∂ §âπæ∫¡–‡√Áß„π√–¬–·√° ∑”„Àâ “¡“√∂ªÑÕß°—π·≈–√—°…“ ¡–‡√Á߉¥â∑π— ≈¥Õ—µ√“°“√‡ ’¬™’«µ‘ ®“°‚√§¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à ·≈–∑«“√Àπ—°„π∑’Ë ÿ¥ ‡Õ° “√Õâ“ßÕ‘ß 1. «√¡‘π∑√å ‡À√’¬≠ ÿ«√√≥. ¿—¬‡ß’¬∫¡–‡√Áß≈”‰ â. [online] 2550 [ ◊∫§âπ‡¡◊ËÕ 26 ¡°√“§¡ 2552] ·À≈àߢâÕ¡Ÿ≈ : URL: http://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=692 2. ∫—π≈◊Õ ‡©≈¬°‘µµ‘. §Ÿà¡◊Õ°“√√—°…“‚√§ ”À√—∫ª√–™“™π ¡–‡√Áß≈”‰ â„À≠à·≈–∑«“√Àπ—°. °√ÿ߇∑æ¡À“π§√ : §—≈‡≈Õ√匓√å‚¡π’Ë; 2549. 3. ∑— π’ πÿ™ª√–¬Ÿ√. À≈—°°“√·≈–°“√æ‘®“√≥“„™â°“√µ√«®‡æ◊ËÕ«‘π‘®©—¬‚√§·≈–°“√µ√«®§—¥°√Õß‚√§. „π: ∑— π’πÿ™ ª√–¬Ÿ√, ‡µ‘¡»√’ ™”π‘®“√°‘® ∫√√≥“∏‘°“√. ∂‘µ‘„π«‘®—¬∑“ß°“√·æ∑¬å, æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë 2. °√ÿ߇∑æœ : ¥à“π ÿ∑∏“ °“√æ‘¡æå, 2541 : 297-313. 4. Kuo-Ching Yang, Chao-Sheng Liao, Yueh-Hsia Chiu, Amy Ming-Fang Yen, Tony Hsiu-His Chen. Colorectal cancer screening with faecal occult blood test within a multiple disease screening programme : J Med Screen 2006; 13 : S8-S13. 5. Li-Sheng Chen, Amy Ming-Fang Yen, Sherry Yueh-Hsia Chiu, Chao-Sheng Liao, Prof Hsiu-Hsi Chen, Baseline faecal occult blood concentration as a predictor of incident colorectal neoplasia : longitudinal follow-up of a Taiwanese population-based colorectal cancer screening cohort; The Lancet Oncology, Volume 12, Issue 6, Pages 551 - 558, June 2011. 6. Grace HM Wu, Yi-Ming Wang, Amy MF Yen, Jau-Min Wong, Hsin-Chih Lai, Jane Warwick and Tony HH Chen; Cost-effectiveness analysis of colorectal cancer screening with stool DNA testing in intermediate-incidence countries; BMC Cancer 2006, 6:136 doi : 10.1186/1471-2407-6-136. 7. Khuhaprema T, Srivatanakul P, Sriplung H, Wiangnon S, Sumitsawan Y, Attasara P, Cancer in Thailand Vol. IV, 1998-2000. Bangkok, National Cancer Institute. 2007. 8. Lejeune C, Arveux P, Dancourt V, Bejean S, Bonithon Kopp, Faivre J. Cost - effectiveness analysis of fecal occult blood screening for colorectal cancer. International Journal of Technology Assessment in Health Care 2004; 20(4) : 434-9. 9. Lambert M. ACG guidelines for colorectal cancer screening. [cited 2010 Jan 26]; Available from : URL:www.aafp. org/afp. 10. Li S, Wang J, Lu Y, Fan D. Screening and early detection of colorectal cancer in China: a 12 year retrospect (19942006). J Cancer Res Clin Oncol 2007; 133 : 679-86. 11. Khuhaprema T, Srivatanakul P. Colon and rectum cancer in Thailand: an overview. Jpn J Clin Oncol 2008; 38(4) : 237-43. 12. Tumor Registry. Cancer Institute Siriraj Hospital : Statistical report. Bangkok : Faculty of Medicine. Siriraj Hospital. Mahidol University; 2003. 13. Melissa MC, Ahmedin J, Elizabeth W. International trends in colorectal cancer incidence rates. Cancer epidemiology Biomarkers and prevention 2009; 18 : 1688-94. 34 «“√ “√‚√ßæ¬“∫“≈¡À“ “√§“¡ ªï∑’Ë 8 ©∫—∫∑’Ë 4 ¡°√“§¡ - ¡’π“§¡ 2555 14. Chong VH, Abdullah MS, Telisinghe PU, Jalihal A.Colorectal cancer incidence and trend in Brunei Darussalam. Singapore Med J 2009; 50(11) : 1085. 15. Wilkins T, Reynolds PL. Colorectal cancer : a summary of the evidence for screening and prevention. Am Fam Physician 2008; 78(12) : 1385-92. 16. Jennifer J, Adrian R, Jennifer C, Denise Z. The costeffectiveness of screening for colorectal cancer. CMAJ. 2010; 182(12) : 1307-13. 17. Berhane C, Denning D. Incidental finding of colorectal cancer in screening colonoscopy and its cost effectiveness. The American Surgeon 2009; 75 : 699-704. 18. World Health Organization. National Cancer Control Programmers : Policies and Managerial Guidelines 2nd ed. Geneva : World Health Organization; 2002. 19. World Health Organization. World cancer report. Lyon : IARC Press; 2008. MAHASARAKHAM HOSPITAL JOURNAL Vol. 8 No. 4 January - March 2012 35